หลอดเลือดโป่งที่กระเพาะอาหาร Gastric varices (GV)

โรคหลอดเลือดในกระเพาะโป่งพองเป็นโรคแทรกซ้อนที่สำคัญของโรคตับแข็ง โดยมีอัตราการเสียชีวิตร้อยละ 20 ผู้ป่วยตับแข็งจะมีโรคหลอดเลือดในกระเพาะโป่งพองร้อยละ 50 หลอดเลือดในกระเพาะโป่งพองจะมีอัตราการเลือดออกน้อยกว่าหลอดเลือดในหลอดอาหารโป่งพอง แต่เมื่อเลือดออกจะมีความรุนแรงมากกว่า โดยมากมักจะพบร่วมกับโรคหลอดเลือดในหลอดอาหารโป่งพอง ได้แบ่ง gastric varices ออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ gastroesophageal varices (GOV) ซึ่งในกลุ่มนี้แบ่งเป็น
1) GOV-1 หมายถึง gastroesophageal varices ที่ยาวลงไปต่ำกว่า EG junction ไม่เกิน 5 เซนติเมตร อยู่ทาง lesser curvature
2) GOV-2 หมายถึง gastroesophageal varices ที่ยาวลงต่ำถึง fundus และกลุ่ม isolated gastric varices (IGV) ซึ่งในกลุ่มนี้แบ่งเป็น
1) IGV-1 หมายถึง gastric varices ที่อยู่เฉพาะที่ fundus เท่านั้น
2) IGV-2 หมายถึง gastric varices ที่อยู่ยริเวณอื่น เช่น antrum

การรักษา

การรักษาส่วนใหญ่คล้าย esophageal varicesหลักจะมีการให้ยา beta blocker หากยังมีเลือดออกจะส่องกล้องและใช้ Banding,Sclerotherapy ต่อมามีการใช้ glue injection ส่วน sclerosants นั้นยาตัวแรก ๆ ที่ใช้เช่น ethanolamine, polidocanol มีข้อเสียคือเกิด recurrent bleeding บ่อย ส่วนยากลุ่ม tetradecyl sulfate (STS), 50% hypertonic glucose water ใช้ได้ผลแต่ไม่เป็นที่นิยม และมีการพัฒนา human thrombi ในระยะหลัง
N-2-Butyl-cyanoacrylate: เริ่มกล่าวถึงครั้งแรกในปี ค.ศ. 1951 ในรูป alkyl-2-cyanoacrylate แต่เนื่องจากมีพิษต่อร่างกายมนุษย์มาก จึงมีการพัฒนามาเป็นรูปที่ใช้นี้ ยานี้จัดเป็น tissue adhesives ใช้ได้ผลในหลายประเทศ แต่ยังไม่ผ่าน FDA ของสหรัฐอเมริกา Greenwald BD. ศึกษาใน US เป็นแบบ pilot study (FDA-approved IND) พบว่าช่วยหยุดเลือดได้ทั้งในระยะ 72 ชั่วโมง, 3 เดือน และ 1 ปี มีประโยชน์ทางคลินิก และให้ผลคุ้มค่า เมื่อเทียบกับการรักษาแบบเดิมภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นแต่พบน้อยคือ glue embolization วึ่งไปทั้งที่ปอด, หัวใจ และสมอง, visceral fistula, splenic infarction, เข็มค้างที่ฉีด

Beriplast-P (human thrombin): ในช่วงแรกเริ่มจากการใช้ bovine thrombin แต่เนื่องจากเกรงปัญหา bovine spongiform encephalopathy และ Creutzfeld-Jakob disease จึงมีการพัฒนาการใช้ human thrombin ซึ่งประกอบด้วยส่วนประกอบ 2 ส่วนใหญ่ คือ highly purified human fibrinogen and factor XIII และ human thrombin, Heneghan MA. ได้ศึกษาการใช้ยานี้ในผู้ป่วย 10 ราย พบว่าสามารถหยุดเลือดจาก GV ได้ทันที 7 ราย และจากเฝ้าสังเกตอาการ 8 เดือนก็ไม่พบว่ามีเลือดออกซ้ำ
มีรายงานการใช้ combined endoscopic injection sclerotherapy and ligation แต่มีผู้ป่วยเพียง 3 ราย ทุกรายสามารถหยุดเลือดได้ แต่จำนวนผู้ป่วยยังน้อย

เพิ่มเพื่อน