การตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ Carcinoembrionic Antigen (CEA)

โปรตีน Carcinoembrionic Antigen (CEA) เป็น glycoprotein จะอยู่ที่ผนังลำไส้ หากเป็นมะเร็งลำไส้ก็จะมีการหลั่งสารนี้มากขึ้น แต่ความไวของการตรวจหรือความจำเพาะของการตรวจต่ำจึงนำมาใช้ติดตามการรักษา ปัจจุบันใช้การตรวจนี้ค้นหามะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย

ข้อบ่งชี้ในการเจาะหาระดับ CEA

  • เพื่อค้นมะเร็งบางชนิดโดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่การเจาะเลือดจะเจาะในรายที่มีอาการ แต่ไม่ใช่การเจาะเพื่อตรวจสุขภาพ
  • ประเมินว่าโรคกลับเป็นซ้ำหรือไม่
  • เพื่อประเมินการรักษาว่าได้ผลหรือไม่

ค่า CEA จะสูงในภาวะอะไรบ้าง

โรคมะเร็ง

  • มะเร็งทางเดินอาหาร
  • มะเร็งเต้านม
  • มะเร็งปอด
  • มะเร็งลำไส้ใหญ่
  • มะเร็งกระเพาะอาหาร
  • มะเร็งตับอ่อน
  • มะเร็งต่อมไทรอยด์

 

มิใช่โรคมะเร็ง

ค่าปกติของ CEA

ค่าปกติจะอยู่ระหว่าง2.5-5 μg/L หากค่ามากกว่า 10 μg/L น่าจะเป็นโรคร้าย

ผลการเจาะเลือด

หากค่า CEA สูง

  • พบได้ในมะเร็งลำไส้ใหญ่ ปอด เต้านม ตับอ่อน รังไข่
  • มะเร็งไม่ตอบสนองต่อการรักษา
  • มะเร็งกลับเป็นซ้ำหลังการรักษา
  • โรคอื่นๆที่มีค่า CEA สูง เช่น ตับแข็ง ตับอักเสบ ลำไส้อักเสบ โรคกระเพาะ ถุงลมโป่งพอง

ประโยชน์ของการตรวจ CEA ในมะเร็งลำไส้ใหญ่

การวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่

  • เนื่องจากความแม่นยำในการวินิจฉัยมะเร็งลำไส้ด้วย CEA จะมีประมาณร้อยละ 30-80 ดังนั้นจะต้องอาศัยหลักฐานอย่างอื่นในการวินิจฉัย เช่นผลชิ้นเนื้อ
  • ค่า CEA จะบอกความรุนแรงของโรค ค่า CEA ที่เกิน 5 μg/L จะมีความสัพันธ์กับความรุนแรงของโรค
  • ค่า 5 μg/L ร่วมกับค่าอย่างอื่น เช่น CA19-9, CA242 จะช่วยในการบอกระยะของโรคก่อนผ่าตัดเพื่อวางแผนในการผ่าตัด
  • การติดตามค่า CEA จะบอกว่าโรคกลับเป็นซ้ำหรือไม่ ปกติค่า CEA จะลงปกติหลังจากรักษาหายขาดประมาณ 4-6 สัปดาห์