สาเหตุของภาวะไขมันผิดปกติในเลือด
ความผิดปกติของระดับไขมันในเลือดแบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม ตามสาเหตุที่ทำให้เกิดขึ้นดังนี้
1.ไขมันผิดปกติในเลือดปฐมภูมิ (primary dyslipidemia)
2.ไขมันผิดปกติในเลือดทุติยภูมิ (seconary dyslipidemia)
3.ไขมันผิดปกติในเลือดจากอาหาร (dietary dyslipidemia)
ไขมันผิดปกติในเลือดปฐมภูมิ
ภาวะนี้เป็นความผิดปกติจากสาเหตุทางพันธุกรรม โรคที่พบบ่อยในกลุ่มนี้คือ polygenic hypercholeste-
rolemia, familial hypercholesterolemia (FH) และ familial combined hyperlipidemia
ไขมันผิดปกติในเลือดทุติยภูมิ
ไขมันในเลือดสูงเนื่องมาจากโรคหรือภาวะอื่นๆทำให้ไขมันในเลือดสูงสาเหตุที่สำคัญได้แก่
- การใช้ชีวิตแบบสบายเกินไป
- รับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง รับประทานอาหารที่มีคอเลสเตอรอล และไขมันทรานส์สูง
- โรคเบาหวาน
- โรคอ้วนลงพุง
- ดื่มสุรามากไป
- โรคไตเรื้อรัง
- ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยไป
- โรคตับ
- การสูบบุหรี่
- จากยาเช่น thiazides, β-blockers, retinoids,ยาต้านไวรัส, cyclosporine, tacrolimus, estrogen and progestins, and glucocorticoids
- ไม่ออกกำลังกาย
สาเหตุที่ทำให้ HDL-C ในเลือดต่ำ
ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคอ้วน การสูบบุหรี่ และยา anabolic steroids, testosterone, progestogen, beta-blockers โรคเอดส์ โรคไตรั่ว เป็นต้น
ไขมันผิดปกติในเลือดจากอาหาร
การบริโภคอาหารที่ก่อให้เกิดภาวะ LDL-C ในเลือดสูง
คือ อาหารที่มีโคเลสเตอรอลสูงและ/หรือกรดไขมันอิ่มตัวมากได้แก่ ไขมันสัตว์ หมูสามชั้น เนย เนื้อสัตว์ที่มีมันมาก หนังสัตว์ ไส้กรอก ไข่แดง เครื่องในสัตว์ หอยนางรม และ กะทิ เป็นต้น
อาหารที่ก่อให้เกิดภาวะไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงได้แก่
การรับประทานอาหารที่ให้พลังงานเกินความต้องการของร่างกาย การรับประทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต โดยเฉพาะน้ำตาลฟรุกโทสและซูโครสสูง การดื่มสุรา เป็นต้น
แนวทางการค้นหาสาเหตุของภาวะไขมันผิดปกติในเลือด
การซักประวัติ
- จะต้องซักประวัติการเจ็บป่วยของครอบครัวเกี่ยวกับ
- ภาวะไขมันในเลือดผิดปกติประวัติครอบครัว
- เกี่ยวกับโรคหลอดเลือดแดงแข็งก่อนวัยอันควรได้แก่
- โรคหลอดเลือดหัวใจ
- โรคหลอดเลือดสมอง
- โรคหลอดแดงส่วนปลายอุดตัน
- ประวัติโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคไต โรคตับ โรคทัยรอยด์
- ชนิดและปริมาณของอาหารที่รับประทาน การดื่มสุรา การสูบบุหรี่ การออกกำลังกาย และการใช้ยาต่างๆ
การตรวจร่างกาย
- บันทึกน้ำหนักตัวและความสูง เพื่อคำนวณหา body mass index (BMI)
- ตรวจหา tendon xanthoma, การหนาตัวของ archiles tendon, xanthelasma, corneal arcus, palmar xanthoma, eruptive xanthoma
- อาการแสดงของต่อมธัยรอยด์ทำงานต่ำ ภาวะบวม รวมถึงการตรวจ reflex
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ควรตรวจเพิ่มเติมตามความเหมาะสม ได้แก่ plasma glucose, การทำงานของต่อมธัยรอยด์ (TSH), การ
ทำงานของตับ, creatinine, urine protein