ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม ACE inhibitors (ACEi)


ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม  ACE inhibitors หรือ ตัวยับยั้ง แองจิโอเทนซิน-คอนเวอร์ติง เอนไซม์ (Angiotensin-Converting Enzyme) เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง(hypertension) และ หัวใจล้มเหลวแบบเลือดคั่ง (congestive heart failure) โดยจะเป็นยาใช้อันดับแรก ยาในกลุ่มนี้ได้แก่ enalapril lisinopril captopril fosinopril perindopril quinapril ramipril benazepril moexipril trandolapril ผู้ป่วยร้อยละ 50-60จะตอบสนองดีต่อยาชนิดนี้

กลไกการออกฤทธิ์

โดยการยับยั้งเอนไซม์ในร่างกายที่มีชื่อว่าซึ่งปกติเอนไซม์ตัวนี้ จะทำหน้าที่เปลี่ยนสาร ในร่างกายที่ชื่อ Angiotensin I ให้เป็น Angiotension II (ซึ่งสาร Angiotensin II จะทำให้หลอดเลือดหดตัวทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และกระตุ้นการหลั่งสาร Aldosterone ซึ่งทำให้มีการดูดซึมเกลือโซเดียมกลับเข้าร่างกายที่บริเวณไต)  ผลก็คือทำให้ปริมาณสารทำให้เกิดผลตรงกันข้ามคือ หลอดเลือดจะขยายตัวออก ทำให้ความดันโลหิตลดลง

  1. ลดการผลิตสารที่ทำให้เส้นเลือดหดตัว Angiotensin II และ
  2. ลดการสลายตัวของสารที่ทำให้เส้นเลือดขยายตัวได้แก่สาร  แบรดีไคนิน(bradykinin)


ผลของ ACE inhibitors

ACE inhibitors มีผล

  1. ลดความต้านทานของ ระบบหลอดเลือดแดง (arteriole)
  2. ทำให้หลอดเลือดดำขยายเพิ่มความจุของระบบหลอดเลือดดำ (venous capacitance)
  3. เหัวใจฉีดเลือดได้มากขึ้น
  4. ลดความต้านทานของเส้นเลือดเลี้ยงไต (renovascular resistance)ทำให้เลือดไปเลี้ยงไตมากขึ้นมีการขับเกลือในปัสสาวะเพิ่ม (natriuresis)
  5. ในทาง ระบาดวิทยา (Epidemiology) และการศึกษาทางคลินิกพบว่า ACE inhibitors ช่วยลดโรคไตวายจากเบาหวานหรือเบาจืดด้วย

การใช้ทางคลินิก

ข้อบ่งใช้ของ ACE inhibitors คือ:

1

Agioedema เป็นอาการบวมของหนังตาและปาก

  • ป้องกันความผิดปกติของ ระบบหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular)
  • หัวใจล้มเหลวแบบเลือดคั่ง (Congestive heart failure)
  • โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension)
  • ห้องล่างของหัวใจ (ventricle) ซ้ายทำงานผิดปกติ LV dysfunction
  • ป้องกัน โรคไตเสื่อม (nephropathy)
  • ป้องกันโรคไตโรคเบาหวาน Diabetic nephropathy
  • โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด Post-myocardial infarction
  • กล้ามเนื้อหัวใจหนา LV hypertrophy
  • หลอดเลือดแดงแข็ง
  • มีโปรตีนในปัสสาวะ Proteinuria/ Microalbuminuria
  • หัวใจเต้นสั่นพริ้ว Atrial fibrillation
  • โรคอ้วนลงพุง Metabolic syndrome


ข้อห้ามในการใช้(Contraindications)

  • เคยแพ้ยาในกลุ่มนี้โดยมีอาการบวมหนังตา ริมฝีปาก(angioedema) ร่วมกับการรักษาด้วยกลุ่มนี้มาก่อน
  • โรคเส้นเลือดแดงที่ไตตีบทั้งสองข้าง (Renal artery stenosis-bilateral, or unilateral with a solitary functioning kidney)
  •  ไตวายรุนแรง
  •  คนที่มีระดับโปตัสเซียมในเลือดสูง

การใช้ยา ACE inhibitors ควรระมัดระวังเป็นพิเศษในคนไข้ดังนี้:

  • การทำงานของไตบกพร่อง (Impaired renal function)
  • โรคลิ้นหัวใจเอออร์ติคตีบรุนแรง Aortic valve stenosis หรือ โรคหัวใจโตชนิดhypertrophic obstructive cardiomyopathy  (cardiac outflow obstruction)
  • ร่างกายขาดน้ำ (Hypovolaemia) หรือ การขาดน้ำ (dehydration)
  • การฟอกเลือด (Haemodialysis) ด้วย high flux polyacrylonitrile membranes
  •  ไม่ควรใช้ในผู้ที่ตั้งครรภ์ เพราะอาจทำให้ทารกพิการได้
  • อาการไอพบได้ร้อยละ 20 เมื่อหยุดยา 1-2 สัปดาห์อาการไอจะหายไป หากมีอาการมากให้ใช้ยากลุ่ม ARB drugs แทนกลุ่ม ACE inhibitors
  • นอกจากไอแล้วยังอาจจะทำให้ไตเสื่อมโดยเฉพาะผู้ที่ขาดน้ำ โรคหัวใจ ควรจะต้องติดตามการทำงานของไต
  • ผู้ป่วยอาจจะมีผื่นที่ผิวหนัง ลิ้นไม่รับรส 
  • เกลือแร่โปแตสเซียมอาจจะสูงขึ้นโดยเฉพาะผู้ป่วยที่ไตทำงานไม่ดีควรจะให้ยาขับปัสสาวะที่ขับเกลือโปแตสเซียม

ข้อควรระวัง(Warnings/precautions)

 อาจทำให้เกิดภาวะไตวายได้ และโปรแตสเซี่ยมในเลือดสูง โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เป็นโรคไตมาก่อน หรือมีภาวะขาดน้ำ, หัวใจล้มเหลว

วิธีการใช้ยา ยารักษาความดันโลหิตสูง