6ขั้นตอนการดูแลผู้ป่วยหัวใจวายที่บ้าน
การบันทึกประจำวัน | จะต้องรู้ว่าเมื่อไรจึงต้องปรึกษาหรือไปพบแพทย์ | ต้องจดเบอร์เจ้าหน้าที่ | เตรียมข้อมูลที่สำคัญ | ผู้ที่มีอาการแน่นหน้าอกหรือหายใจลำบาก | ผู้ป่วยที่หมดสติหรือไม่รู้สึกตัว
ผู้ป่วยโรคหัวใจเรื้อรังส่วนใหญ่มักจะรู้ตัวเอง และไม่ยอมไปโรงพยาบาลโดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในระยะสุดท้ายของโรค ดังนั้นครอบครัวจะต้องช่วยกันดูแลตั้งแต่ การเฝ้าระวังการกำเริบของโรค การป้องกันโรคแทรกซ้อน การดูแลขั้นต่ำสำหรับผู้ป่วยมีดังนี้
ต้องมีการบันทึกน้ำหนัก และมีแผนสำหรับการดูแลเมื่อน้ำหนักเพิ่มขึ้น
- การเตรียมยาสำหรับรับประทานเป็นประจำ และยาสำหรับรักษาอาการเจ็บหน้าอก อาการหอบเหนื่อย และน้ำหนักเกิน
- แผนการดูแลยามฉุกเฉิน เช่นการไปห้องฉุกเฉิน การอนุญาตให้แพทย์ทำการกู้ชีวิตหรือไม่
-
การติดตั้งอุปกรณ์เฉพาะที่บ้าน:
- เครื่องช่วยหายใจ: ในบางกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการหายใจมีปัญหา การมีเครื่องช่วยหายใจที่บ้านอาจเป็นเรื่องสำคัญมาก สำหรับผู้ป่วยหัวใจวายที่มีอาการหายใจลำบาก เครื่องช่วยหายใจสามารถช่วยเสริมซึมอากาศให้สะดวกขึ้นได้
- เครื่องวัดความดันเลือด: การวัดความดันเลือดสามารถช่วยตรวจสอบสุขภาพของผู้ป่วยหัวใจวายได้ มันช่วยในการติดตามอาการและปรับปรุงการรักษาอย่างทันท่วงที
- เครื่องวัดอุณหภูมิ: อุณหภูมิร่างกายที่สมดุลเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป่วยหัวใจวาย การมีเครื่องวัดอุณหภูมิที่ถูกต้องสามารถช่วยตรวจสอบสุขภาพของผู้ป่วยได้อย่างถูกต้อง
- ควรจะมีเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว
สำหรับขั้นตอนในการดูแลผู้ป่วยมีดังนี้
-
การบันทึกประจำวัน ซึ่งเป็นข้อมูลที่สำคัญสำหรับการรักษาของแพทย์ ข้อมูลที่ควรจะบันทึกได้แก่
- น้ำหนักประจำวัน
- การหายใจ มีอาการหอบเหนื่อยหรือไม่ หายใจลำบาก ไอโดยเฉพาะเวลานอน แน่หน้าอกเวลานอนราบจนต้องตื่นตอนกลางคืน ต้องบอกรายละเอียดถึงวันที่เกิดอาการและความรุนแรง
- บันทึกชีพขจรและความดันโลหิต
- ยาที่รับประทาน ต้องรู้ชื่อยา ขนาด ความถี่ของการรับประทาน และผลข้างเคียงของยา
- อาหาร และกิจวัตรประจำวันที่ทำได้และทำไม่ได้
- อาการอื่นๆ เช่นบวม
- ความดันโลหิตสูงหรือต่ำไป
- ชีพขจรเร็วหรือช้าไป
- น้ำหนักเพิ่มขึ้น 2 กก./ใน3วัน
- มีอาการบวมที่หลังเท้า ข้อเท้า มือ
- มีอาการหายใจลำบาก หายใจเร็วหรือไอเวลานอน
- ปัสสาวะลดลง
- สับสน มึนงง หรือเป็นลมหมดสติ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- มีอาการอ่อนเพลีย
- เป็นตะคริวหรืออ่อนแรง
- มีอาการไม่สบายตัว
นอกจากจะเรียนรู้อาการต่างๆเหล่านี้ ยังต้องเตรียมยาหรือแผนการรักษาเบื้องต้น ก่อนการปรึกษาแพทย์ทางโทรศัพท์ต้องเตรียมข้อมูลสำหรับแพทย์
-
ต้องจดเบอร์ของแพทย์หรือโรงพยาบาลที่รักษาท่านอยู่ และสมาชิกในครอบครัวทราบว่าสมุดจดวางไว้ที่ไหน
- ชื่อแพทย์
- เบอร์โทรของแพทย์
- เบอร์โทรของโรงพยาบาล
- ชื่อแพทย์สำรอง
- เบอร์โทรแพทย์สำรอง
- เบอร์โทรโรงพยาบาล
อาการแน่นหน้าอก |
|
|
|
|
|
น้ำหนักเกิน |
|
|
|
อาการบวม |
|
|
|
อาการหายใจลำบากหรือไอกลางคืนหรือหอบเหนื่อย |
|
|
|
อาการเป็นลมหรือเวียนศีรษะ |
|
มีอาการคลื่นไส้ หรืออาเจียนร่วมด้วยหรือไม่ |
|
อาการอ่อนเพลียไม่มีแรง |
|
ตะคริวและกล้ามเนื้ออ่อนแรง |
|
|
อาการอื่นๆที่จะปรึกษาแพทย์ |
เมื่อท่านได้ประวัติครบถ้วนแล้วให้ท่านประเมินอาการของท่านว่ามีความรุนแรงมากน้อยแค่ไหน
ความรุนแรงจากน้อยไปหามาก | ||||
---|---|---|---|---|
อาการน้อยมาก | อาการน้อย | อาการปานกลาง | อาการหนัก | |
อาการเหนื่อย | ออกกำลังแล้วเหนื่อย | เดินเร็วเหนื่อ | กิจวัตร์ประจำวันเช่น อาบน้ำ กินข้าวจะเหนื่อย |
นั่งเฉยๆก็เหนื่อย |
อาการหายใจลำบาก | นอนตั้งนานจึงแน่นหน้าอก | นอนไม่ถึงสองชั่วโมง ต้องลุกนั่ง | ทานอาหารได้ เดินไปอาบน้ำจะเหนื่อย | นอนหัวสูงตลอดเวลา |
บวม | บวมตอนสายๆ เช้าไม่บวม | บวมตอนเช้าแต่ไม่มาก | บวมทั้งเช้าและเย็น | บวมมากทั้งเช้าและเย็น บวมทั้งตัว |
หากอาการท่านบ่งไปทางหนักท่านควรจะปรึกษาแพทย์
แผนการสำหรับภาวะฉุกเฉินต่างๆ
หากเกิดอาการฉุกเฉินต่างๆดังกล่าวอย่าตกใจจนขาดสติ ให้รวบรวมสมาธิแล้ววางแผนว่าจะทำอะไรก่อนอะไรหลัง ก่อนอื่นคงจะต้องให้การดูแลเบื้องต้นก่อน
- ให้นอนยกหัวสูง หรือนั่ง
- หากมีออกซิเจนที่บ้านก็เปิด4-6ลิตรให้ผู้ป่วย
- หากเจ็บหน้าอกก็สามารถให้ยาอมใต้ลิ้นแก่ผู้ป่วย
- ให้ใส่เสื้อผ้าหลวมๆ
- ควรจะมีเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว
- ให้จับนอนหงาย หันหน้าออกไปทางด้านข้าง
- หรือให้นอนตะแคงเพื่อป้องกันการสำลัก
- อย่าป้อนยาหอมหรืออาหารเพราะอาจจะสำลักอาหาร
- ให้ออกซิเจน
- แจ้งเบอร์โทร 1169
โทรปรึกษาแพทย์หรือโรงพยาบาล
โปรดอย่าลืมสมุดจดข้อมูลที่จะใช้ปรึกษาหรือรายงานอาการให้แพทย์หรือเจ้าหน้าที่ทราบ
ปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด
นำสมุดจดไว้ข้างโทรศัพท์ จดคำแนะนำและปฏิบัติตามคำแนะนำ หรือวางแผนไปโรงพยาบาล
แหล่งข้อมูล
- สมาคมโรคหัวใจแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์: https://www.thaiheart.org/
- โรงพยาบาลราชวิ?: https://www.rajavithi.go.th/
อาหารสำหรับโรคหัวใจวาย | การออกกำลังกายสำหรับโรคหัวใจวาย |
สาเหตุของโรคหัวใจวาย | การวินิจฉัยโรคหัวใจวาย | อาหารสำหรับโรคหัวใจวาย | สัญญาณเตือนอาการโรคหัวใจวาย | หกขั้นตอนการดูแลโรคหัวใจที่บ้าน | ยารักษาโรคหัวใจ | การปรับพฤติกรรม | อาการโรคหัวใจวาย | การรักษาหัวใจวาย การทำงานของหัวใจ | ภาวะหัวใจล้มเหลวหรือหัวใจวาย
ทบทวนวันที่
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว