ฝ้า

จุดด่างดำ กระ ฝ้าแดด ภาวะไฮเปอร์พิกเมนเทชั่นหรือภาวะที่มีปริมาณเม็ดสีเข้มมากผิดปกติที่เกิดขึ้นทั้งบนใบหน้า มือ หรือจุดอื่นๆ ที่มองเห็นได้ง่ายบนร่างกายสามารถทำให้ผิวขาดความกระจ่างใสและยากต่อการปกปิด

ฝ้าเป็นภาวะที่ผิวหนังสร้างเม็ดสี melanin pigment เพิ่มขึ้นทำให้สีผิวเข้มขึ้นทำให้บริเวณดังกล่าวมีผื่นสีออกน้ำตาล มักจะพบบริเวณที่สัมผัสแสงแดด เช่น โหนกแก้ม จมูก หน้าผาก คาง มักจะพบในคนท้อง คนที่รับประทานยาคุมกำเนิด ผู้ชายก็สามารถเป็นโรคนี้ได้เช่นกัน สำหรับคนท้องเมื่อคลอดบุตรผื่นก็จะหายไป

จุดด่างดำ กระ ฝ้าแดด ภาวะที่เรียกว่าไฮเปอร์พิกเมนเทชั่น Hyperpigmentation เกิดขึ้นเมื่อร่างกายผลิตเม็ดสีหรือเมลานินมากเกินในในบางบริเวณของผิวหนัง ทำให้ผิวหนังบริเวณนั้นๆ เกิดเป็นจุดด่างดำขนาดและรูปร่างแตกต่างกันไปจุดด่างดำ กระ ฝ้าแดด ที่เกิดขึ้นบนผิวหน้าทำให้ผิวแลดูหมองคล้ำไม่กระจ่างใส

สาเหตุฝ้า

• เป็นผลจากฮอร์โมน เช่นพบในคนตั้งครรภ์ การใช้ยาคุมกำเนิด ยากันชัก
• การแพ้ยา
• เกิดจากการตากแดด

ชนิดของฝ้า

ฝ้ามี 3 ชนิดโดยแบ่งตามความลึกของ melanin ที่ไปฝังตัว

• เม็ดสี melanin ไปฝังตัวที่หนังกำพร้าเราเรียก Epidermal type melasma ชนิดนี้รักษาไม่ยาก
• เม็ดสีฝังตัวที่หนังแท้เราเรียก dermal type melasma ชนิดนี้ดื้อต่อการรักษา
• ชนิดผสม 2 แบบดังกล่าว

การแยกชนิดของฝ้าทำได้โดยใช้เครื่องมือที่เรียกว่า Wood's lamp

ปัจจัยหลักของการทำให้เกิดฝ้า จุดด่างดำ

แสงแดด

แสงแดดทำให้ร่างกายผลิตเม็ดสีเมลานินและเป็นสาเหตุหลักของการเกิดจุดด่างดำ ฝ้า กระ แสงแดด ศัตรูหมายเลขหนึ่งของสาวๆ แสงแดดเป็นตัวกระตุ้นการผลิตเม็ดสีเมลานินในผิว เมลานินทำหน้าที่เหมือนเกราะป้องกันแดดตามธรรมชาติของผิวและปกป้องผิวจากรังสียูวี ดังนั้นเมื่อเราตากแดดผิวจึงกลายเป็นสีคล้ำเนื่องจากร่างกายผลิตเมลานินเพิ่มขึ้นกว่าปกตินั่นเอง แต่ถ้าหากเราเจอแดดมากเกินไป กระบวนการนี้อาจนำไปสู่ภาวะไฮเปอร์พิกเมนเทชั่น ทำให้เกิดเป็นจุดด่างดำ ฝ้าแดด และกระตามมา ผิวหน้าดูหมองคล้ำ ไม่กระจ่างใส กลายเป็นปัญหาหนักใจของสาวๆ ฉะนั้นการจำกัดเวลาในการอยู่กลางแดด สวมเสื้อผ้าปกป้องผิว และใช้ครีมกันแดดที่มีค่าปกป้องสูง สามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดจุดด่างดำได้ การปกป้องผิวจากแสงแดดจะช่วยลดการเกิดจุดด่างดำ ฝ้า กระบนผิวหนังได้

ภาวะทางฮอร์โมน

เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดฝ้ากระ โดยเฉพาะในเพศหญิง เมื่อฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนกระตุ้นให้ร่างกายผลิตเม็ดสีเมลานินเพิ่มขึ้นเมื่อผิวโดนแสงแดดฝ้า มักเกิดขึ้นเพราะฮอร์โมนเพศหญิงและมักเกิดขึ้นในผู้หญิงตั้งครรภ์ โดยเฉพาะคนที่มีผิวเข้มอยู่แล้ว

ภาวะอื่นๆ

ภาวะไฮเปอร์พิกเมนเทชั่นอาจเป็นผลกระทบจากโรคอื่นๆ หรือแม้แต่การขาดวิตามิน นอกจากนั้นอาจเกิดขึ้นได้ในผู้ที่ได้รับการบำบัดทางฮอร์โมน การบำบัดเคมี หรือการใช้ยาประเภทอื่นๆ

การรักษาฝ้า

ในรายที่เป็นไม่มาก สีของฝ้าจางๆแนะนำให้ใช้เครื่องสำอางทาทับ ส่วนในรายที่เป็นมากอาจจะต้องใช้การรักษาหลายวิธี

• การทายาหรือครีมกันแสงแดด
• การใช้ยาทา steroid
• การใช้ยาทาที่มีส่วนผสมของวิตามิน เอ(Topical retinoids) ยานี้ลอกฝ้าได้ไม่ดี การออกฤทธิ์ของยาจะเร่งการเจริญของผิวหนังหากใช้ร่วมกับ hydroquinone จะลอกฝ้าได้ดีขึ้น
• การใช้ยาพอกหน้าขาวกลุ่ม hydroquinone เป็นยาที่มีการใช้อย่างแพร่หลาย ยานี้จะทำให้เซลล์ไม่สร้าง melanine ความแรงของยาขึ้นกับความเข้มข้นของยา ยาที่มีความเข้มข้นน้อยกว่า 2% ไม่เป็นอันตรายอาจจะใช้ในการรักษาหลังจากผื่นฝ้าจางลงแล้ว ความเข้มของยา 5-10%จะระคายเคืองต่อผิวหนังมากการใช้ยาที่มีความเข้มข้นด้วยตัวเองอาจจะเป็นอันตรายต่อผิวหนังการผสมกับยา retinoids และ AHA จะทำให้ลอกฝ้าได้ดีขึ้นแต่ก็จะระคายเคืองต่อผิวหนังมากขึ้น
• การใช้ Kojic acid สารนี้ได้จากถั่วเหลืองหรือเห็ด เชื่อว่าจะลดการสร้างเม็ดสี
• การใช้ Azeleic acid สารนี้ได้จากการหมักข้าวสาลี ข้าวบารเลย์ ยานี้จะลดการสร้างเม็ดสี แต่ต้องใช้เวลาหลายเดือนกว่าจะเห็นผล
• การขัดผิวหน้า เช่น การใช้ Laser การขัดผิว
• การใช้สารเคมีลอกหน้า
• การใช้หลายวิธีผสมกัน

มีผู้แนะนำเรื่องอาหารซึ่งสามารถที่จะทำใหฝ้าลดลง

1. ให้รับประทานโปรตีนที่มีฤทธิ์ป้องกันการอักเสบ ผู้เขียนแนะนำให้รับประทานปลา salmon เนื่องจากอุดมไปด้วย omega 3 และสารอาหารที่มีประโยชน์กับผิวหนังซึ่งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบโดยให้รับประทานวันละ 2 มื้อเป็นเวลา 3 วัน
2. รับประทานผักใบเขียวและน้ำมันมะกอก เพราะผักใบเขียวจะมีสารต้านอนุมูลอิสระมาก น้ำมันมะกอกมีสาร polyphenols และสารต้านอนุมูลอิสระ
3. ให้ดื่มน้ำมากๆประมาน 10 แก้วต่อวันไม่นับรวมน้ำอัดลมและกาแฟ

อันตรายของครีมหน้าขาว ที่ผสมไฮโดรควิโนน