ยารักษาวัณโรค Rifampicin
Rifampicin (ไรแฟมพิซิน)
หากมีอาการดังต่อไปนี้ให้หยุดยาและปรึกษาแพทย์
- ไข้หนาวสั่น ปวดตามตัว อาการเหมือนไข้หวัดใหญ่
- ปวดตามข้อและข้อบวม
- จ้ำเลือดและเลือดออกง่าย อ่อนเพลีย
- ปัสสาวะออกน้อยหรือไม่ออก
- คลื่นไส้ ปวดท้อง เบื่ออาหาร คันตามตัว ตัวเหลือง ตาเหลือง ปัสสาวะเข้ม
ข้อบ่งชี้ในการใช้ยารักษาวัณโรค Rifampicin
- ใช้รักษาวัณโรคโดยต้องให้ร่วมกับยาชนิดอื่น
- ใช้ป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่น
ขนาดและวิธีการใช้ยารักษาวัณโรค Rifampicin
- การรักษาวัณโรคจะให้ขนาด 10 มกต่อกกโดยไม่เกินวันละ 600 มกต่อวัน สำหรับเด็กให้10-20 มกต่อ กก ไม่เกินวันละ 600 มก โดยให้ก่อนอาหาร หรือหลังอาหาร 2 ชม ให้วันละครั้ง
- การป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่นให้ 600 มก วันละ 2 ครั้งเป็นเวลา 2 วัน
ผลข้างเคียงของยารักษาวัณโรค Rifampicin
- อาการข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร พบร้อยละ 1-2 ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ปวด ยอดอก ปวดท้อง ท้องเสีย Pseudo membranous colitis และตับอ่อนอักเสบ
- ผื่นแดง ผื่นคัน ลมพิษ พบร้อยละ 1-5
- อาการคล้ายหวัด (ไข้ หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อย) พบมากเมื่อใช้ยาขนาดเกินกว่า 600 มิลลิกรัมต่อวัน
- น้ำคัดหลั่งต่างๆ เช่น น้ำตา น้ำลาย เสมหะ เหงื่อ ปัสสาวะและอุจจาระมีสีแดงส้ม และอาจทำ ให้เลนส์สัมผัสชนิดนุ่มติดสีถาวรได้
- ตับอักเสบ ควรหยุดยาทันทีเมื่อพบว่ามีภาวะตับอักเสบ
- เกล็ดเลือดต่ำโดยมากจะพบในการให้บาขนาดสูง เมื่อหยุดยาอาการจะกลับเป็นปกติ
- ปวดศีรษะ วิงเวียน ง่วงซึม
ข้อควรระวังในการใช้ยารักษาวัณโรค Rifampicin
- ยานี้อาจจะทำให้เกิดตับอักเสบ ดังนั้นผู้ป่วยที่เป็นโรคตับ หรือมัประวัติดื่มสุรา หรือรับประทานยาอื่นที่อาจจะมีผลต่อตับจะต้องติดตามใกล้ชิด
- ถึงแม้ว่าจะไม่มีโรคตับก็ต้องเฝ้าดูอาการของตับอักเสบ
- ผู้ป่วยเบาหวานที่รับประทานยานี้อาจจะทำให้น้ำตาลในเลือดสูงขึ้น
- ผู้ป่วยวัณโรคที่รับยา rifampin 600 มก สัปดาห์ละ1-2 ครั้งพบว่าจะมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำดังนั้นจะต้องติดตาม
- ยานี้จะมีผลต่อยาที่รับประทานหลายชนิดโดยเฉพาะยาต้านเลือดแข็ง warfarin ยารักษาโรคหัวใจ โรคเบาหวาน ยารักษาโรคเอดส์ ยานี้อาจรบกวนประสิทธิผลของยาเม็ดคุมกำเนิด ควรคุมกำเนิดโดยวิธีอื่นร่วมด้วยดังนั้นจะต้องแจ้งให้แพทย์ทราบถึงยาที่รับประทานอยู่ เพราะอาจจะต้องมีการปรับยา
เมื่อเกิดอาการข้างเคียงควรทำอย่างไร
ไม่ค่อยพบอาการข้างเคียงจากยานี้ แต่ก็เกิดขึ้นได้ ปัสสาวะ อุจจาระ น้ำลาย เสมหะ น้ำตาจะมีสีส้มแดงแต่ไม่มีอันตราย ผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์ชนิดนิ่มอาจติดสีนี้ได้ หากมีอาการปวดศีรษะ ปวดเจ็บกล้ามเนื้อ แสบยอดอก คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย รุนแรงควรพบแพทย์ อาการทางกระเพาะอาหารอาจดีขึ้นหากรับประทานยาพร้อมอาหาร หากมีผื่น มีไข้ ตัวเหลือง ตาเหลือง ให้หยุดยาแล้วพบแพทย์ทันที
ความปลอดภัยของยานี้ในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีมีครรภ์ ยานี้จัดอยู่ในประเภท C