Herpes zoster โรคงูสวัด

 

โรคงูสวัดเป็นโรคผิวหนังเกิดจากกลับติดเชื้อซ้ำของเชื้องูสวัดที่เรียกว่า varicella-zoster virus (VZV) ซึ่งเป็นเชื้อที่อยู่ในร่างกายทำให้เกิดตุ่มพองที่ผิวหนัง ปวดแสบร้อนมาก

สาเหตโรคงูสวัด

งูสวัดเป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อไวรัสที่เรียกว่า Hepes Varicella Zoster เป็นชนิดเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคไข้สุกใส ผู้ที่เป็นโรคไข้สุกใสมาก่อนจะยังคงมีเชื้อไวรัสนี้ที่ปมประสาทสันหลัง ซึ่งเมื่อร่างกายอ่อนแปเชื้อสามารถสร้างเพิ่มจำนวน ทำให้เกิดโรคงูสวัดได้ แต่จะเกิดเฉพาะแนวประสาท ไม่ลุกลามกระจายออกไปเพราะร่างกายมีภูมิต้านทานต่อเชื้ออยู่แล้ว แนวเส้นประสาทที่พบบ่อยได้แก่ บริเวณเอว ก้นกบ ตา ใบหน้า ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง เช่นผู้สูงอายุ หรือจากโรคเช่น เอดส์ การรับประทานยา steroid จะมีโอกาสที่จะเกิดโรคงูสวัดสูง

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคงูสวัด

จากการสำรวจพบว่าผู้ใหญ่ร้อยละ 90 จะมีภูมิต่อเชื้องูสวัด ดังนั้นกลุมคนเหล่านี้ จะมีความเสี่ยงต่อการเป็นงูสวัดประมาณ 1.5-3 ต่อประชากร 1000 คน ผู้ที่อายุมาก มะเร็ง หรือผู้ที่ได้รับยากดภูมิ ผู้ที่เปลี่ยนถ่ายอวัยวะ ผู้ป่วยเหล่านี้จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคงูสวัด

ตำแหน่งที่เกิดโรคงูสวัด

พบว่าตำแหน่งที่เกิดโรคงูสวัดพบได้บ่อย 3 ตำแหน่งได้แก่

• ตามแนวเส้นประสาทไขสันหลัง ระหว่างรากประสาททรวงอกเส้นที่3ถึงระดับเอวข้อที่3( spinal root between T3 and L3)
• ตามแนวเส้นประสาทสมองคู่ที่5 อาจจะทำให้เกิดตาบอดเรียกZoster ophthalmicus
• ตามเส้นประสาทสมองคู่ที่7 ทำให้มีอาการปากเบี้ยวครึ่งซีกเรียก Ramsay Hunt syndrome

ลักษณะผื่นของงูสวัด

งูสวัดที่เป็นบริเวณลำตัว

งูสวัดที่เส้นประสาทคู่ที่5

ตุ่มน้ำของงูสวัดเส้นประสาทคู่ที่7

ภาพแสดงผื่นที่เริ่มหายตกสะเก็ด

 

อาการโรคงูสวัด

• จะมีอาการปวดตามตัวก่อนมีผื่น 2-3 วัน
• มักจะไม่มีไข้อาจจะมีไข้ต่ำๆ ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดศีรษะ
• ต่อมาจะมีอาการทางผิวหนัง อาจจะแค่คันผิวหนัง บางคนปวดแสบปวดร้อน บางคนเสียวที่ผิวหนัง สำหรับคนที่เป็นที่ใบหน้าจะมีอาการปวดศีรษะ เห็นแสงจ้าไม่ได้
• ต่อมาอีก 1-5 วันจะมีผื่นแดงอยู่เป็นกลุ่ม ต่อมาเป็นตุมน้ำใส มักจะขึ้นอยู่ซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย ตามเส้นประสาทที่เป็นโรค ตุ่มน้ำใสจะคงอยู่ประมาณ5 วันต่อมาผื่นจะตกสะเก็ดและหายไปใน2-3สัปดาห์ และอาจจะทิ้งรอยแผลเป็น ผู้ป่วยที่มีภูมิอ่อนแรงเช่น โรคมะเร็ง โรคเอดส์ ผู้ที่ได้รับยากดภูมิ จะเป็นโรคนี้ได้บ่อย และเป็นรุนแรง

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคงูสวัด

• เคยเป็นโรคไข้สุกใสมาก่อน
• อายุมาก
• เป็นโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• มีความเครียดทางอารมณ์
• ได้รับอุบัติเหตุ

การวินิจฉัยโรคงูสวัด

• ทำได้จากประวัติการเจ็บป่วย ลักษณะของผื่น แต่ผู้ป่วยบางคนลักษณะผื่น และตำแหน่งไม่เหมือนงูสวัดจึงจำเป็นต้องตรวจวินิจฉัยเพิ่ม ได้แก่การเพาะเชื้อไวรัส การย้อมด้วยวิธี Direct immunofluorescence assay
• Tzanck smear นำเอาน้ำที่ก้นแผลมาย้อมจะพบเซลล์ตัวใหญ่ผิดปรกติ

โรคนี้จะติดต่อหรือไม่

เชื้อไวรัสที่อยู่ในผื่นสามารถติดต่อโดยการสัมผัส สำหรับผู้ที่ไม่เคยเป็นไขสุกใสมาก่อนก็อาจจะกลายเป็นไข้สุกใส สำหรับคนที่เป็นไข้สุกใสแล้วก็จะมีโอกาสเป็นงูสวัสเพิ่มมากขึ้น

การรักษาอ่านที่นี่

โรคแทรกซ้อนที่สำคัญของงูสวัด

• มีอาการปวดเส้นประสาท Postherpetic neuralgia ซึ่งเป็นโรคแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุด
• เยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบ อาการที่สำคัญได้แก่ meningoencephalitis
  • ปวดศีรษะ
  • ไข้
  • มองแสงจ้าไม่ได้
  • คอแข็ง
  • อาเจียน

• ประสาทไขสันหลังอักเสบ
• หลอดเลือดอักเสบ.
• อาจจะทำให้ปอดอักเสบ ตับอักเสบในรายที่เป็นมะเร็ง
• งูสวัดเข้าตาซึ่งอาจจะทำให้ตาบอด
• ปากเบี้ยว

เรื่องที่คนมักจะอ่านเพิ่ม

• ปวดปลายประสาทจากงูสวัด
• ผื่นแพ้ยา
• เริม
• เริมที่ริมฝีปาก
• ไข้สุกใส
• มือปากเท้าเปื่อย
• หัด
• หัดเยอรมัน
• หัดญี่ปุ่น
• ไข้กาฬหลังแอ่น
• คางทูม
• เริ่มที่นิ้วฝีดาษ
• หูด
  

งูสวัด

• โรคผิวหนัง
• โรคหัด
• โรคหัดเยอรมัน
• หัดญี่ปุ่น
• ไข้สุกใส
• ผื่นกุหลาบ
• โรคมือเท้าปาก
• โรคเริมที่ปาก
• โรคเริมที่อวัยวะเพศ
• โรคเริม
• งูสวัด
• หูดข้าวสุก
• หูด
• หูดหงอนไก่