วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี Hepatitis B Vaccine
ทำไมต้องให้วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี
เชื่อไวรัสตับอักเสบบีสามารถทำให้เกิดโรคร้ายแรงแก่ผู้ได้รับเชื้อดังต่อไปนี้
-
ตับอักเสบเฉียบพลันทำให้มีไข้เบื่ออาหารท้องร่วง และอาเจียนอ่อนเพลียไม่มีแรง ตัวเหลืองตาเหลือง ปวดกระเพาะ ปวดกล้ามเนื้อและข้อ
-
ระยะเรื้อรังอาจทำให้เกิดตับแข็ง มะเร็งตับ เสียชีวิต วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีสามารถป้องกันตับอักเสบจากไวรัสตับอักเสบชนิดบี
ไวรัสตับอักเสบบีแพร่กระจายได้อย่างไร
ไวรัสตับอักเสบสามารถติดต่อโดยทาง
- จากแม่ไปลูกขณะคลอด
- มีเพศสัมพันธ์กับคนที่มีเชื้อ
- ใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
- ถูกเข็มตำ
- ใช้เครื่องใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่นมีดโกนหนวด แปรงสีฟัน
- ผู้ป่วยหนึ่งในสามไม่สามารถหาสาเหตุว่าเกิดการติดเชื้อจากไหน
บุคคลใดบ้างที่ต้องได้รับวัคซีน
-
ใช้กระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบบีสำหรับทุกกลุ่มอายุ
-
ใช้สำหรับฉีดสร้างภูมิในกลุ่มคนที่มีอัตราติดเชื้อสูงเช่นแพทย์พยาบาลทันตแพทย์
-
ใช้กระตุ้นให้เกิดภูมิในกลุ่มที่มีโอกาสติดเชื้อสูงเช่นผู้ป่วยโรคไตที่ต้องฟอกเลือดผู้ที่ต้องได้รับการถ่ายเลือดบ่อย
ดังนั้นเด็กและผู้ใหญ่ทุกคนที่ไม่มีหลักฐานของการติดเชื้อหรือได้รับการฉีดวัคซีนมาก่อนควรจะได้รับวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี
ไม่แนะนำให้ตรวจหาภูมิหลังจากการได้รับวัคซีนครบ และไม่แนะนำให้ฉีดกระตุ้นซ้ำหลังได้วัคซีนครบแม้ว่าจะตรวจพบระดับภูมิต่ำลง
แนวทางปฏิบัติสำหรับกลุ่มเสี่ยง
คือคนที่ไม่มีภูมิไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อนสัมผัสทางเพศ หรือเลือดของผู้ที่มี HBsAg หรือ HBeAg เป็นบวกแนะนำให้ Hepatitis B Immunoglobulin ร่วมกับวัคซีน
บุคคลใดไม่ควรให้วัคซีน
- แพ้ยีสต์
- แพ้วัคซีน
- ยังไม่หายจากการป่วยเฉียบพลัน
- บุคคลที่ตั้งครรภ์
- บุคคลที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องร
วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีทำให้เกิดอาการแพ้อย่างไรบ้าง
ส่วนใหญ่ไม่เกิดอาการแพ้อาจจะเกิดอาการแสบคอหรือมีไข้ซึ่งจะหายไปหนึ่งถึงสองวันหลังฉีด อาการแพ้อย่างรุนแรงอาจพบมีไข้สูงสับสนหายใจลำบากมีเสียงดังวี้ดหัวใจเต้นเร็วถ้าหากเกิดอาการดังกล่าวให้รีบพบแพทย์
จะให้วัคซีนไวรัสตับอักเสบบอย่างไร
ตารางการให้วัคซีน | ทารกที่เกิดจากแม่ ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบี |
ทารกที่เกิดจากแม่ ไม่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี | เด็กโตหรือผู้ใหญ่ |
---|---|---|---|
เข็มแรก | ภายใน 12 ชั่วโมง หลังคลอดร่วมกับ Hepatitis B immunoglobulin | ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงสองเดือน | เมื่อไหร่ก็ได้ |
เข็มที่สอง | อายุหนึ่งถึงสองเดือน | หนึ่งเดือนหลังเข็มแรก | หนึ่งเดือนหลังเข็มแรก |
เข็มที่สาม | อายุหกเดือน | หกเดือนหลังเข็มแรก | หกเดือนหลังเข็มแรก |
ถ้าลืมฉีดให้รีบฉีดทันทีโดยไม่ต้องเริ่มใหม่
ปฏิกิริยาระหว่างยา
ผู้ที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกันควรได้รับปริมาณวัคซีนมากกว่าคนปกติเพื่อให้มีปริมาณมากพอที่จะกระตุ้นให้เกิดภูมิ โดยอาจจะต้องได้รับเพิ่มอีกหนึ่งเข็มเป็นเข็มที่สองหลังจากเข็มแรก
ภูมิจะป้องกันโรคได้เมื่อไหร่และอยู่ได้นานแค่ไหน
หลังจากฉีดเข้ากล้ามสองสัปดาห์จะตรวจพบภูมิคุ้มกันในกระแสเลือดและจะคงอยู่ได้นานอย่างน้อยสามปี ดังนั้นวัคซีนนี้จะป้องกันโรคได้หลังจากฉีดไปแล้ว 10 วัน
Recombinant DNA Hepatitis B vaccine
เป็นวัคซีนที่เตรียมได้จากการที่ตัดเอาดีเอ็นเอที่ควบคุมการสร้างเฉพาะส่วนผิวของเชื่อไวรัสตับอักเสบบี แล้วนำดีเอ็นเอดังกล่าวใส่ในเชื้อแบคทีเรีย หรือยีสต์ เพื่อให้เซลล์แบ่งตัวหลังจากนั้นจึงตัดเอาHBsAg ที่บริสุทธิ์ออกมาเป็นวัคซีน
ข้อ็บ่งชี้ในการให้วัคซีน
- ให้ฉีดในบุคคลที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้แก่
-
บุคลากรทางการแพทย์ทุกสาขาได้แก่แพทย์พยาบาลทันตแพทย์เจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการ
-
เด็กแรกเกิดที่พบเชื้อเห็ดไปถ่ายติดดีเซอร์เฟซแอนติเจนในเลือด
-
ผู้ป่วยที่ต้องได้รับการถ่ายเลือดบ่อยบ่อย
-
ผู้ที่ใกล้ชิดกับผู้ที่มีเชื้อเห็ดไปแต่ติดเบเซอร์เฟซแอนเจเจนอยู่ในเลือดอยู่ตลอดเวลา
-
ผู้ที่เสี่ยงต่อโรคเนื่องจากปัจจัยเสี่ยงทางพฤติกรรมทางเพศเช่นโสเภณีรักร่วมเพศ
-
ผู้ที่ติดยาเสพติดชนิดฉีด
- ปู่ที่จะเดินทางไปยังประเทศที่มีความชุกชุมของโรคสูง
- สองใช้ฉีดเพื่อกระตุ้นซ้ำหลังจากได้วัคซีนฉีดครบตามกำหนด
- ใช้ฉีดเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตับและไวรัสตับอักเสบบี
ขนาดและวิธีใช้
ครั้งแรก | เดือนที่หนึ่ง | เดือนที่สอง | เดือนที่หก | เดือนที่ 12 | กระตุ้นซ้ำหลังสองถึงสามปี | |
---|---|---|---|---|---|---|
แรกเกิดถึง 10 ปี | หนึ่งเข็ม | หนึ่งเข็ม | - | หนึ่งเข็ม | - | หนึ่งเข็ม |
เด็กโตและผู้ใหญ่ | หนึ่งเข็ม | หนึ่งเข็ม | - | หนึ่งเข็ม | - | หนึ่งเข็ม |
ต้องการภูมิอย่างเร่งด่วน | หนึ่งเข็ม | หนึ่งเข็ม | หนึ่งเข็ม | - | หนึ่งเข็ม | - |
แสดงขนาดและเวลาในการฉีดวัคซีน
แสดงขนาดและเวลาในการฉีด H-B vax2
ครั้งแรก | เดือนที่หนึ่ง | เดือนที่หก | กระตุ้นหลังเข็มสุดท้าย | |
---|---|---|---|---|
แรกเกิดถึง 10 ปี | 0.5 ซีซี | 0.5 ซีซี | 0.5 ซีซี | ไม่ได้ระบุ |
เด็กโตถึงผู้ใหญ่ | 1 ซีซี | 1 ซีซี | 1 ซีซี | ไม่ได้ระบุ |
ข้อควรระวังและข้อห้ามใช้
-
ไม่ควรฉีดในรายที่ไวต่อส่วนประกอบของวัคซีนเช่นแพ้ยีส
-
ควรเลื่อนการฉีดในกรณีที่มีไข้สูง
-
ไม่ควรฉีดในหญิงมีครรภ์
-
ผู้ได้รับการติดเชื้อมาก่อนการฉีดวัคซีนจะไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
-
ผู้ที่เป็นโรคไตหรือผมไม่ดีผมที่สร้างอาจสูงไม่พอต้องได้รับการฉีดวัคซีนเพิ่ม
-
ควรเตรียมยาแอคตินารีรเผื่อผู้ป่วยแพ้วัคซีน
ผลข้างเคียงของยา
เหมือนกับการฉีดวัคซีนชนิดอื่นคือมีอาการปวดบวมแดงร้อนบริเวณที่ฉีดซึ่งอาการไม่มากและหายเองได้ในสองถึงห้าวัน
ปฏิกิริยาระหว่างยา
สามารถฉีดร่วมกับวัคซีนชนิดอื่นได้และฉีดร่วมกับภูมิให้ปัจจัยติดบีเอ็มมโนก็บุรินทร์ได้แต่ต้องฉีดคนละข้าง
โรคตับอักเสบชนิดบี โรคตับอักเสบชนิดเอ โรคตับอักเสบ