วิธีคุมกำเนิด: ทางเลือก ข้อดี ข้อเสีย และแนวทางการตัดสินใจที่เหมาะสม

การคุมกำเนิดเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ผู้คนสามารถวางแผนครอบครัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงของการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ และป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางประเภท บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจถึงชนิดของวิธีคุมกำเนิด ข้อดี ข้อเสีย และแนวทางในการเลือกวิธีที่เหมาะสมกับคุณ

ประเภทของการคุมกำเนิด

การคุมกำเนิดโดยทั่วไปมีอยู่สองวิธีใหญ่ๆคือ

1. การคุมกำเนิดถาวร เป็นการคุมกำเนิดเมื่อไม่ต้องการบุตรอย่างถาวร เช่นการทำหมันชาย การทำหมันหญิง
2. การคุมกำเนิดชั่วคราว เป็นวิธีที่ใช้ป้องกันการตั้งครรภ์เมื่อยังไม่พร้อมที่จะมีบุตร หรือต้องการเว้นระยะเวลาการมีบุตรเมื่อเลิกใช้ก็สามารถมีบุตรได้อีก ได้แก่

• การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด การคุมกำเนิดฉุกเฉิน
• การฉีดยาคุมกำเนิด
• การฝังยาคุมกำเนิด
• การใส่ห่วงอนามัย
• การใช้ถุงยางอนามัย
• การคุมกำเนิดโดยใช้วธีธรรมชาติ
• การคุมกำเนิดฉุกเฉิน

การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดเป็นวิธีที่นิยมใช้กันมาก เนื่องจากกินง่าย ไม่เจ็บตัวและได้ผลดีและสามารถหาได้ง่าย สำหรับยาเม็ดที่กินหลังมีเพศสัมพันธ์นิยมในหมู่วัยรุ่น

1. วิธีคุมกำเนิดมีกี่ประเภท?

วิธีคุมกำเนิดสามารถแบ่งออกเป็นประเภทหลัก ๆ ดังนี้:

1.1 วิธีคุมกำเนิดแบบฮอร์โมน

วิธีนี้ใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ ได้แก่:

• ยาเม็ดคุมกำเนิด: ต้องรับประทานทุกวันอย่างเคร่งครัด ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก:

  • ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined Oral Contraceptives - COCs): มีฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับฮอร์โมน

  • ยาคุมกำเนิดชนิดโปรเจสตินเดี่ยว (Progestin-Only Pills - POPs): เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่สามารถใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนได้ เช่น ผู้ที่ให้นมบุตร หรือผู้ที่มีปัญหาสุขภาพบางประการ การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด

• แผ่นแปะคุมกำเนิด: เปลี่ยนทุกสัปดาห์

• ยาฉีดคุมกำเนิด: ฉีดทุก 1-3 เดือน การฉีดยาคุมกำเนิด

• ห่วงคุมกำเนิดฮอร์โมน (IUD แบบฮอร์โมน): อยู่ได้นาน 3-5 ปี การใส่ห่วงอนามัย

• ยาฝังคุมกำเนิด: อยู่ได้นาน 3-5 ปี การฝังยาคุมกำเนิด

ข้อดี: มีประสิทธิภาพสูง ควบคุมรอบเดือน ลดอาการปวดประจำเดือน ข้อเสีย: อาจมีผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ น้ำหนักขึ้น หรืออารมณ์แปรปรวน ข้อห้าม: ห้ามใช้ในผู้ที่มีโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง โรคตับ และผู้ที่สูบบุหรี่หนักโดยเฉพาะอายุเกิน 35 ปี รวมถึงผู้ที่มีประวัติมะเร็งเต้านมหรือมีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม

1.2 วิธีคุมกำเนิดแบบไม่ใช้ฮอร์โมน

• ห่วงคุมกำเนิดแบบทองแดง (IUD ทองแดง): อยู่ได้นาน 5-10 ปี ไม่มีฮอร์โมนการใส่ห่วงอนามัย

• ถุงยางอนามัย (ชายและหญิง): ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การใช้ถุงยางอนามัย

• หมวกครอบปากมดลูก: ใช้ร่วมกับสารฆ่าอสุจิ หมวกครอบปากมดลูก

• ยาฆ่าอสุจิ: ลดความสามารถของอสุจิ ยาฆ่าอสุจิ

ข้อดี: ไม่มีผลกระทบจากฮอร์โมน ปลอดภัยสำหรับคนที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับฮอร์โมน ข้อเสีย: ประสิทธิภาพต่ำกว่าวิธีฮอร์โมน ต้องใช้ให้ถูกต้องทุกครั้ง ข้อห้าม: ห่วงคุมกำเนิดแบบทองแดงไม่เหมาะสำหรับผู้ที่มีประวัติการติดเชื้อในอุ้งเชิงกรานหรือมีประจำเดือนมามากผิดปกติ

1.3 วิธีคุมกำเนิดแบบถาวร

• ทำหมันหญิง: การผูกหรือปิดท่อนำไข่

• ทำหมันชาย: การตัดหรือปิดท่อนำอสุจิ

ข้อดี: มีประสิทธิภาพสูงมาก เป็นวิธีถาวร ข้อเสีย: ไม่สามารถย้อนกลับได้ง่าย ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ ข้อห้าม: ไม่เหมาะสำหรับผู้ที่ยังไม่แน่ใจว่าต้องการมีบุตรในอนาคต

2. การเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม

การเลือกวิธีคุมกำเนิดควรคำนึงถึงปัจจัยต่อไปนี้:

• อายุและสุขภาพ: ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ควรหลีกเลี่ยงฮอร์โมนบางประเภท

• แผนการมีบุตรในอนาคต: หากต้องการมีบุตรในอนาคต ควรเลือกวิธีที่สามารถกลับสู่ภาวะเจริญพันธุ์ได้ง่าย

• ความสะดวกและความสามารถในการใช้: บางคนอาจลืมรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด จึงควรเลือกวิธีที่ไม่ต้องใช้บ่อย ๆ เช่น
  • ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอควรจะใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ยาฉีด ใส่ห่วงห่วงคุมกำเนิดหรือยาฝัง
  • ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ไม่บ่อย ให้ใช้ ถุงยางอนามัย
  • ผู้ที่มีคู่ขามากหรือต้องการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ให้ใช้ถุงยางอนามัยถ้าไม่แน่ใจว่าแฟนมีโรคติดต่อหรือไม่ไม่ควรที่จะมีเพศสัมพันธ์ด้วย

• ผลข้างเคียงและผลกระทบระยะยาว: ศึกษาผลข้างเคียงของแต่ละวิธี เพื่อให้เหมาะสมกับร่างกายและไลฟ์สไตล์

• วิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการตั้งครรภ์และปลอดจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์คือการไม่มีเพศสัมพันธ์
• ผู้มีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการวางแผนเช่น ถูกข่มขืนควรใช้ยาคุมชนิดหลังร่วมเพศ

นอกจากปัจจัยดังกล่าวยังต้องพิจารณาถึงประสิทธิภาพของการคุมกำเนิดด้วยตารางแสดงประสิทธิภาพของการคุมกำเนิด

อัตราการตั้งครรภ์ในการคุมกำเนิดแต่ละวิธี
การฝังฮอร์โมน	0.05%
การทำหมันชาย	0.1%
ยาเม็ดคุมกำเนิด	0.1-0.5%
ใส่ห่วง	0.1-1.5%
การฉีดยาคุม	0.3%
การทำหมันหญิง	0.5%
การสวมถุงยางอนามัย	3%
การสวมถุงยางอนามัยของผู้หญิง	5%
การใส่ diaphragm และย่าฆ่า sperm	6%
ยาฆ่า sperm	6%
หมวกครอบปากมดลูกและยาฆ่า sperm ในคนที่ไม่เคยท้อง	9%
การนับวัน	9%
หมวกครอบปากมดลูกและยาฆ่า sperm ในคนที่เคยท้อง	26%

 

3. สรุป

ไม่มีวิธีคุมกำเนิดวิธีใดที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน การเลือกใช้ขึ้นอยู่กับสุขภาพ ร่างกาย และความต้องการของแต่ละบุคคล การปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเป็นทางเลือกที่ดีเพื่อให้มั่นใจว่าคุณได้ใช้วิธีที่เหมาะสมที่สุด การคุมกำเนิดที่ถูกต้องจะช่วยให้คุณมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น พร้อมทั้งลดความเสี่ยงที่ไม่พึงประสงค์เกี่ยวกับสุขภาพและอนาคตของคุณ

 

การคุมกำเนิด | การคุมกำเนิดแบบธรรมชาติ | ถุงยางอนามัย | ยาคุมฉุกเฉิน | ยาเม็ดคุมกำเนิด | การใส่ห่วงยางอนามัย | การทำหมัน | การคุมโดยการฝังฮอร์โมน | การฉีดยาคุมกำเนิด | ฟองน้ำคุมกำเนิด

 

• การคุมกำเนิด
• การคุมกำเนิดแบบธรรมชาติ
• ถุงยางอนามัย
• ยาคุมฉุกเฉิน
• ยาเม็ดคุมกำเนิด
• การใส่ห่วงยางอนามัย
• การทำหมัน
• การคุมโดยการฝังฮอร์โมน
• การฉีดยาคุมกำเนิด
• ฟองน้ำคุมกำเนิด
• การตั้งครรภ์