jrprint

หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน

adv

วัณโรคในเด็ก (Tuberculosis in Children)


วัณโรคในเด็กนั้น วินิจฉัยได้ยากกว่าผู้ใหญ่ เพราะโอกาสจะตรวจพบเชื้อวัณโรคมีน้อย ดังนั้น การวินิจฉัยส่วนใหญ่จึงต้องใช้อาการทางคลินิก การ ติดตามผลการรักษาก็ต้องใช้อาการและอาการแสดง เป็นเครื่องบ่งชี้ ในเด็กทารกเมื่อได้รับเชื้อวัณโรคมี โอกาสเป็นวัณโรคชนิดแพร่กระจายได้มาก จึงต้องให้การรักษาทันที ตั้งแต่วินิจฉัยเบื้องต้นด้วยยาที่มีประสิทธิภาพสูง รอยแผลวัณโรคในปอดมักพบร่วม กับต่อมน้ำเหลืองที่ขั้วปอดโตเสมอ ไม่ค่อยพบรอย แผลชนิดมีโพรงแผล (cavity) เนื่องจากจำนวนเชื้อวัณโรคที่ทำให้เกิดโรค ในเด็กมีจำนวนน้อย จึงทำให้วัณโรคเด็กไม่เป็น ปัญหาในการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น และไม่มีผลกระทบต่อ ระบาดวิทยาของวัณโรคในภาพรวม

แต่เมื่อมีวัณโรค ในเด็กเกิดขึ้น จะเป็นการสะท้อนให้เห็นขนาดของ อุบัติการณ์ของวัณโรคปอด ชนิดเสมหะย้อมพบเชื้อ ของผู้ใหญ่ในชุมชน เพราะเด็กจะได้รับเชื้อจากผู้ใหญ่เสมอ ซึ่งแสดงถึงประสิทธิภาพของการควบคุม วัณโรคที่ต้องปรับปรุง การรักษาวัณโรคในเด็กนั้นใช้แนวทางเดียว กับผู้ใหญ่ ยกเว้นการใช้ยา ethambutol ซึ่งจะต้อง ระวังขนาดยาให้มาก เพราะฤทธิ์ข้างเคียงที่มีผลต่อ ตานั้นตรวจได้ยากในเด็ก ทำให้ยานี้ไม่นิยมให้ในเด็ก เล็ก

การวินิจฉัย

  1. การวินิจฉัยยืนยันทางห้องปฏิบัติการ ถ้ามีอาการแสดงเข้าได้กับวัณโรค ร่วมกับตรวจได้ เชื้อวัณโรคจากการย้อมหรือเพาะเชื้อ ถือว่าเป็น definite diagnosis เชื้อวัณโรคอาจได้จากการย้อม หรือเพาะเชื้อจากเสมหะ น้ำเยื่อหุ้มปอด น้ำไขสัน หลัง น้ำย่อยจากกระเพาะ ฯลฯ ในสถาบันที่สามารถ เพาะเชื้อได้ พบว่าจะได้เชื้อวัณโรคประมาณร้อยละ 10-20 เท่านั้น การตรวจชิ้นเนื้อทางกล้องจุลทรรศน์ ใช้ใน รายที่การวินิจฉัยไม่ชัดเจน เช่น วัณโรคต่อมน้ำ เหลืองบางราย วัณโรคเยื่อหุ้มปอดบางราย รวมทั้ง วัณโรคปอดบางราย ฯลฯ การใช้เทคนิคใหม่ในการวินิจฉัย ทางห้อง ปฏิบัติการ (new laboratory techniques) เช่น การ ตรวจหา antigen, antibody, radiometric assay, polymerase chain reaction ฯลฯ ยังมีข้อจำกัดซึ่ง ต้องการการพัฒนาอีกมาก จึงยังไม่เหมาะสมจะนำ มาใช้ในห้องปฏิบัติการทั่วไป


อาการและอาการแสดงที่พบบ่อยของวัณโรคต่างๆ ในเด็ก

การรักษาวัณโรคในเด็ก

การรักษาวัณโรคในเด็กจะต้องให้ยาตั้งแต่ให้การวินิจฉัยทางคลินิกเบื้องต้น ไม่นิยมใช้ intermittent regimen เพราะต้องใช้ยาขนาดสูง ซึ่ง เสี่ยงต่อพิษข้างเคียงของยา ไม่นิยมใช้ ethambutol ในเด็กเล็ก ถ้าจำเป็นต้องใช้ต้องระมัดระวังมิให้ ขนาดเกิน 15 มก./กก./วัน

การรักษาควรเป็นระบบ Directly observed therapy, short course (DOTS) เช่นเดียวกับผู้ใหญ่ โดยผู้ให้ยาเป็นพ่อแม่ หรือผู้ เลี้ยงดูเด็กซึ่งจะต้องให้ยาถูกต้อง และสม่ำเสมอ

Intensive short course chemotherapy ในเด็กมี 3 regimens

ผลการรักษา

การป้องกันวัณโรคในเด็ก

การป้องกันที่ดีที่สุดคือ การค้นหาผู้ป่วยวัณ โรคปอดโดยเฉพาะชนิดเสมหะย้อมสีพบเชื้อและให้ การรักษาอย่างถูกต้องเพื่อไม่ให้แพร่เชื้อต่อไป ใน เด็กมีการให้ภูมิคุ้มกันโดยฉีดวัคซีนบีซีจี การให้ยา ป้องกันในรายสัมผัสกับผู้ป่วยนั้นมีประโยชน์ในเด็กที่ เสี่ยงต่อโรคเป็นรายๆ ไป

ความสำคัญของวัณโรค การติดต่อ ผู้ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ การวินิจฉัยโรค การทดสอบผิวหนัง วัณโรคนอกปอด วัณโรคดื้อยา ยาและการจัดการกับวัณโรค การรักษาวัณโรค การให้ยาแบบ DOT การรักษาวัณโรคในภาวะพิเศษ วัณโรคในเด็ก เอดส์และวัณโรคการป้องกันวัณโรค การฉีดวัคซีน BCG

 

ทบทวนวันที่

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

Google
 

เพิ่มเพื่อน