1ผื่นแพ้สัมผัส Irritants contact dermatitis
ผื่นแพ้สัมผัส Irritants contact dermatitis
เป็นการอักเสบของผิวหนังที่มีอาการ บวม แดง และมีขุยที่ผิวหนัง เนื่องมากจากผิวหนังได้สัมผัสสารที่ระคายเคืองต่อผิวหนัง ทำให้เซลล์ผิวหนังเสียหาย และหลั่งสารที่ทำให้ผิวหนังอักเสบ เช่น กรด หรือด่าง ส่วนสารที่มีความระคายเคืองน้อยได้แก่ สบู่ ผงซักฟอก ครีมดับกลิ่น เครื่องสำอาง หรือแม้กระทั่งน้ำเปล่าหากสัมผัสบ่อยๆ ก็ทำให้เกิดผื่นได้เช่นกัน ผื่นมันจะเกิดหลังจากสัมผัสสารนั้นภายใน 1-2 วัน
ตำแหน่งที่เกิดบ่อยที่สุดได้แก่ บริเวณมือเนื่องจากต้องสัมผัสสารที่ระคายเคือง เนื่องมากจากการทำงาน เช่น สบู่ น้ำยาทำความสะอาดเป็นต้น
สาเหตุของผื่นแพ้สัมผัส Irritant contact dermatitis
ทุกอย่างที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมสามารถทำให้เกิดผื่นชนิดนี้ได้ หากมีระยะเวลา และความเข้มข้นเพียงพอ
- อากาศแห้งและอุณหภูมิ อากาศแห้งจะทำให้ผิวหนังเสี่ยงต่อการเกิดผื่นได้ง่าย เช่นกรณีการเกิดผื่นในฤดูหนาว
- น้ำ หากต้องสัมผัสน้ำอย่างต่อเนื่อง ก็จะทำให้มีการระเหยของน้ำออกจากผิวหนัง ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดผื่น
- น้ำยาต่างๆ เช่นแอลกอฮอลล์ น้ำยาทำความสะอาดต่างๆ สารเหล่านี้จะละลายไขมันจากผิวหนังทำให้ผิวหนังเกิดผื่นได้ง่าย
ผื่นแพ้ผ้าอ้อม
- การระคายเคืองสะสม สำหรับผู้ทีทำงานและต้องสัมผัสกับน้ำอย่างต่อเนื่อง เช่นเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์จะต้องล้างมือบ่อย ซึ่งจะทำให้เกิดผื่นได้ง่าย
- การเสียดดีหรือกดทับเรื้อรัง การกดทับ หรือเสีอดสี หรือการมีเหงื่อจะทำให้เกิดการคัน และผิวหนาตัวเกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง
ผื่นแพ้ยาง
- การแพ้ยาง การสัมผัสยางอย่างเรื้อรัง จะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังและเกิดผื่น
- น้ำยาทำความสะอาดที่มีส่วนผสมของ Sodium lauryl sulfate สารดังกล่าวเป็นสารประกอบที่สำคัญในสบู่ น้ำยาต่างๆซึ่งหากสัมผัสบ่อยจะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง
- กรดและด่าง ผิวหนังหากสัมผัสกรดหรือด่างจะเกิดการระคายเคืองอย่างรุนแรง
ผื่นแพ้ต่างหู
ผื่นแพ้สายนาฬิกา
- โลหะนิเกล มักจะผสมในโลหะเพื่อเพิ่มความแข็ง เพิ่มความมันวาว ซึ่งเป็นสาเหตุของการแพ้เครื่องประดับ ตุ้มหู สายนาฬิกาดังรูปคำแนะนำสำหรับผู้ที่แพ้ nickel
- เครื่องสำอาง เช่นยาย้อมผม สารที่พบว่าเป็นสาเหตุของการแพ้บ่อยที่สุดคือ paraphenylenediamine ถ้าเป็นน้อยก็จะมีผื่นแดง คัน บริเวณหนังตา หลังหู ต้นคอ รายที่เป็นมาตาจะบวม
- แพ้ยาย้อมผมชนิดหนึ่งแล้วไม่ควรใช้ยาย้อมผมชนิดอื่น เพราะจะเกิดอาการแพ้ได้เหมือนกัน
- แพ้น้ำหอม ยาทาเล็บ เครื่องแต่งหน้า ยาระงับกลิ่น ครีมลอกฝ้า พบบ่อยบริเวณที่ทา มีผื่นแดง มีขุย
- พวกครีมรองพื้น moisturisers ลิปสติก เป็นเครื่องสำอางที่แพ้บ่อย ตำแหน่งที่พบบ่อยคือหน้า หนังตา ริมฝีปาก
รู้ได้อย่างไรว่าแพ้เครื่องสำอาง คำแนะนำสำหรับผู้ที่แพ้เครื่องสำอาง
ยาทาภายนอก
เมื่อใช้ยาทาต้องสังเกตว่าผื่นลามมากขึ้น คลิกที่นี่ดูภาพผื่นจากแพ้ยาทาภายนอก ยาทาที่แพ้บ่อยได้แก่ penicillin, sulfonamides,neomycin,vioform,ethylenediamine
อาการของผื่นแพ้สัมผัส Irritant contact dermatitis
อาการมีทั้งเฉียบพลัน และเรื้อรัง อาการเฉียบพลันมักจะเกิดจากการสัมผัสสารที่ระคายเคืองมาก เช่น กรด หรือด่างอาการผื่นและแสบร้อนมักจะเกิดทันทีหลังสัมผัส ส่วนอาการทางเรื้อรังมักจะเกิดจากการสัมผัสสิ่งที่แพ้อย่างอ่อน เช่น น้ำ สบู่ น้ำยา อาการจะค่อยเป็นค่อยไป
อาการจะมากหรือน้อยขึ้นกับอะไรบ้าง
- ความเข้มข้นของสารเคมีที่สัมผัส
- ระยเวลาและความถี่ของการสัมผัสสารแพ้
- ความทนทานของผิวหนังต่อสารเคมี เช่นบริเวณผิวหนังที่หนาจะทนต่อสารเคมี
- ปัจจัยสิ่งแวดล้อม เช่นอุณหภูมิ ความชื้น
การรักษาผื่นแพ้
- หากสัมผัสกรดหรือด่างจะต้องล้างน้ำสะอาด
- ยาทา Steroid
- ยาปฏิชีวนะหากมีการติดเชื้อ
allergic contact dermatitis | iriitant contact dermatitis | การรักษา | ความรุนแรงของโรค | แนวทางการดูแลสำหรับผู้เป็นผื่นแพ้