 |
|---|
หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน
Acipimox: ยาลดไขมันที่ควรรู้จัก
บทนำ
ในปัจจุบัน ปัญหาไขมันในเลือดสูงเป็นหนึ่งในสาเหตุที่สำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งเป็นภาวะที่เสี่ยงอันตรายต่อชีวิต การรักษาไขมันในเลือดสูงสามารถทำได้หลายวิธี โดยการรับประทานยาลดไขมันเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้ Acipimox เป็นยาหนึ่งที่ใช้ลดไขมันในเลือด โดยเฉพาะการลดระดับไตรกลีเซอไรด์และไขมันชนิด LDL ซึ่งเป็นไขมันชนิดไม่ดีที่มีผลเสียต่อสุขภาพ
Acipimox คืออะไร?
Acipimox เป็นยาลดไขมันที่อยู่ในกลุ่มของอนุพันธ์กรดนิโคตินิก (Nicotinic Acid Derivatives) ซึ่งมีโครงสร้างคล้ายกับยานิโคตินิกแอซิด (Niacin) ที่ใช้ลดไขมันในเลือดเช่นกัน อย่างไรก็ตาม Acipimox มีคุณสมบัติพิเศษที่ทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงน้อยกว่า เมื่อเปรียบเทียบกับ Niacin
ยานี้ทำหน้าที่ลดการปล่อยกรดไขมันอิสระจากเนื้อเยื่อไขมันเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์และ LDL ลดลง ส่งผลให้ระดับ HDL ซึ่งเป็นไขมันชนิดดีในเลือดเพิ่มขึ้น ซึ่งมีผลช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้
กลไกการทำงานของ Acipimox
Acipimox มีการทำงานที่คล้ายคลึงกับ Niacin แต่แตกต่างในด้านของผลข้างเคียงที่มีความน้อยกว่า โดยมีกลไกหลัก ๆ ดังนี้:
- การยับยั้งเอนไซม์ไลเปส: ยานี้ช่วยลดการแตกตัวของไตรกลีเซอไรด์ในเนื้อเยื่อไขมัน ลดการปล่อยกรดไขมันอิสระเข้าสู่กระแสเลือด
- การลดระดับ LDL: Acipimox ลดการปล่อยไขมันประเภท LDL ซึ่งเป็นไขมันที่มีส่วนทำให้หลอดเลือดตีบแข็ง
- การเพิ่ม HDL: ช่วยเพิ่มไขมันชนิด HDL ซึ่งเป็นไขมันดี ช่วยนำไขมันชนิดเลวออกจากหลอดเลือดไปทำลายที่ตับ
ข้อบ่งชี้ในการใช้
Acipimox ใช้เพื่อรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงที่ควบคุมไม่ได้ด้วยการปรับพฤติกรรมหรือการรับประทานอาหารเพียงอย่างเดียว โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
ข้อสำคัญก่อนการใช้ยา
ขนาดยาที่ใช้
ขนาดที่แนะนำมักจะอยู่ที่ 250 มก. ทานวันละ 2-3 ครั้ง หลังมื้ออาหาร อย่างไรก็ตาม ขนาดยาควรปรับตามคำแนะนำของแพทย์ และควรมีการตรวจติดตามระดับไขมันในเลือดอย่างสม่ำเสมอเพื่อตรวจสอบประสิทธิผลของการรักษา
วิธีใช้ยา
ข้อห้ามในการใช้ยา
สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบ
ผลข้างเคียงของ Acipimox
แม้ Acipimox จะมีผลข้างเคียงน้อยกว่า Niacin แต่ก็อาจมีผลข้างเคียงบ้าง เช่น:
- หน้าแดง อาจเกิดการร้อนวูบวาบคล้ายกับ Niacin แต่มีความรุนแรงน้อยกว่า
- อาการไม่สบายท้อง เช่น ปวดท้อง ท้องอืด
- อาจทำให้มีปัญหาเกี่ยวกับระดับน้ำตาลในเลือดในบางกรณี ดังนั้น ผู้ป่วยเบาหวานควรใช้อย่างระมัดระวัง
- ระบบทางเดินอาหาร: คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง
- ระบบหัวใจและหลอดเลือด: ใจสั่น หน้าแดง
- อื่นๆ: ปวดศีรษะ วิงเวียน อ่อนเพลีย
ข้อดีของ Acipimox:
- ออกฤทธิ์ยาวนาน: Acipimox ถูกขับออกจากร่างกายช้ากว่าไนอะซิน จึงออกฤทธิ์ได้นานกว่า
- ผลข้างเคียงน้อยกว่า: เมื่อเทียบกับไนอะซิน Acipimox มีแนวโน้มทำให้เกิดผลข้างเคียงน้อยกว่า โดยเฉพาะอาการหน้าแดง (flushing)
ปฏิกิริยาระหว่างยา:
Acipimox อาจมีปฏิกิริยากับยาอื่นๆ เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาต้านการแข็งตัวของเลือด ดังนั้นควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงยาที่ใช้อยู่ทั้งหมด
ข้อควรระวัง
- ผู้ป่วยโรคตับ: ควรหลีกเลี่ยงการใช้ Acipimox ในผู้ป่วยที่มีปัญหาตับ เพราะยานี้อาจส่งผลกระทบต่อตับได้
- ผู้ป่วยเบาหวาน: เนื่องจากยานี้อาจส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด ผู้ป่วยเบาหวานควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยา
- การตั้งครรภ์และการให้นมบุตร: ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาในช่วงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร เว้นแต่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
- โรคเกาต์: อาจกระตุ้นให้เกิดโรคเกาต์ได้
- การตั้งครรภ์และให้นมบุตร: ไม่ควรใช้ในหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
การเก็บรักษายา
สรุป
Acipimox เป็นยาลดไขมันที่มีประสิทธิภาพในการลดระดับไขมันในเลือด โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ไม่สามารถควบคุมระดับไขมันในเลือดได้จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ยานี้ช่วยลดระดับ LDL และไตรกลีเซอไรด์ พร้อมเพิ่มระดับ HDL ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยควรใช้อย่างระมัดระวังและภายใต้การควบคุมของแพทย์
ทบทวนวันที่ 11/11/2024
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว
