 |
|---|
หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน
ยาธิใบไม้ตับ
ยาธิใบไม้ตับที่สำคัญมียู่ 3 ชนิดด้วยกันคือ
สำหรับประเทศไทย Opisthorchis viverini เป็นพยาธิใบไม้ที่สำคัญและทำให้เกิดโรคยาธิใบไม้ตับโดยตัวแก่อาศัยอยู่ในท่อน้ำดี พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยโดยพบว่าคนเป็นโรคนี้สูงถึง 72-87%
วงจรชีวิต
พยาธิตัวแก่จะอาศัยในท่อน้ำดีของ คน แมวและสุนัขซึ่งเป็นโอสท์เฉพาะ พยาธิอาจจะอาศัยในถุงน้ำดี หรือท่อของตับอ่อน ไข่จะปนออกมากับน้ำดีเข้าสู่ลำไส้เล็กและออกมาพร้อมกับอุจาระ 
. ถ้าถ่ายอุจาระลงในน้ำพวกหอยซึ่งเป็นโฮสท์กลางที่หนึ่ง (first intermediate host) 
จะกินไข่พยาธิ ภายในตัวหอยไข่จะฟักตัวเป็นตัวอ่อน miracidia 
, ซึ่งจะเจริญอีกหลายขั้นตอน (sporocysts 
, rediae 
, cercariae 
)ตามลำดับ Cercariae จะออกจากหอย 
และเข้าสู่ปลาน้ำจืดได้แกปลา แม่สะเด้ง ปลาตะเพียนขาว ปลาสร้อยนกเขา ปลาสูตร และปลากะมัง(second intermediate host), และเจริญเป็น metacercariae ในเนื้อปลา 
ซึ่งเป็นระยะติดต่อเมื่อคนหรืสัตว์ที่เป็นโฮสท์เฉพาะรับประทานปลาดิบๆสุกๆ เช่น ก้อยปลา metacercariae จะออกจาก cyst เข้าสู่ลำไส้เล็ก 
และเคลื่อนที่เข้า ampulla of Vater สู่ท่อนน้ำดี และจะเจริญเป็นตัวแก่ และออกไข่ใน 3-4 สัปดาห์ 
.
ปลาผิวใบไผ่ |
ปลาสร้อยขวา |
ปลากะมัง |
ปลาตะเพียนขาว |
กระสูบจุด |
อาการโรคพยาธิ์ใบไม้ตับ
ผู้ป่วยมีอาการแตกต่างกันได้ 4 แบบ
การวินิจฉัยพยาธิ์ใบไม้ในตับ
การวินิจฉัยโรคจะต้องอาศัยประวัติถิ่นที่อยู่ ลักษณะการรับประทานอาหาร และอาการเจ็บป่วย หากภูมิลำเนามาจากอีสาน และชอบรับประทานอาหารสุกๆดิบๆก็ให้สงสัยไว้ก่อน
ภาพแสดงตัวแก่ |
ภาพแสดงตัวแก่ย้อมสี |
การตรวจอุจาระก็จะตรวจพบไข่ของพยาธิ หากมีโรคแทรกซ้อนที่ตับอาจจะต้องตรวจโดยการส่องกล้องเข้าช่องท้องหรือการฉีดสีเข้าท่อน้ำดี
 
ภาพแสดงไข่ของพยาธิที่ตรวจจากอุจาระ |
ระยะ cercaria ที่ออกจากหอย |
metacercaria ที่อยู่ในเนื้อปลา |
การรักษาพยาธิ์ใบไม้ตับ
ใช้ยา Praziquantel ขนาด 25 มก./กก/วัน แบ่งให้วันละ 3 ครั้งเป็นเวลาหนึ่งวัน
การป้องกันพยาธิ์ใบไม้ในตับ
