การจัดการคาร์โบไฮเดรตร่วมกับ IF
การจัดการปริมาณคาร์โบไฮเดรตสำหรับผู้ป่วยโรคอ้วนหรือเบาหวานที่ปฏิบัติ **Intermittent Fasting (IF)**
จำเป็นต้องมีการวางแผนอย่างรอบคอบเพื่อช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือดและส่งเสริมการลดน้ำหนักอย่างปลอดภัย โดยควรคำนึงถึงประเด็นดังนี้:
- เลือกช่วงเวลารับประทานอาหาร (Feeding Window) อย่างเหมาะสม
- สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่ม IF เพื่อปรับยาหรืออินซูลินให้เหมาะสมกับช่วงเวลาที่อดอาหาร
- ระยะเวลาที่นิยม: 16/8 (กิน 8 ชั่วโมง อด 16 ชั่วโมง) ตัวอย่าง: - อาหารมื้อแรก: 12:00 น. - อาหารมื้อสุดท้าย: 20:00 น.
- ปริมาณคาร์โบไฮเดรตต่อวัน**
- Low-Carb Diet (50–100 กรัม/วัน) เป็นช่วงที่เหมาะสมสำหรับการลดน้ำหนักและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เน้นคาร์โบไฮเดรตจากแหล่งที่ดี เช่น ผักที่มีใยอาหารสูง และธัญพืชไม่ขัดสี
- Very Low-Carb (20–50 กรัม/วัน) อาจเหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเข้าสู่ภาวะ **คีโตซีส (Ketosis)** เพื่อควบคุมอินซูลิน แต่ต้องได้รับการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ - สำหรับบางคน การรับคาร์โบไฮเดรต 100–150 กรัม/วัน อาจเพียงพอหากมีกิจกรรมทางกายภาพที่มากขึ้น
- ชนิดของคาร์โบไฮเดรต
- ควรเลือกคาร์โบไฮเดรตที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ (Low Glycemic Index) เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
- คาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน: เช่น ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต คีนัว มันเทศ
- ผัก: บรอกโคลี หน่อไม้ฝรั่ง ผักโขม
- ผลไม้: เลือกผลไม้ที่มีน้ำตาลต่ำ เช่น เบอร์รี่ อะโวคาโด แอปเปิ้ล
- สัดส่วนสารอาหารที่สมดุล
- ในช่วงเวลาที่กินอาหาร ควรเน้นอาหารที่ให้พลังงานสมดุล:
- โปรตีน (20–30%): ช่วยลดความอยากอาหารและรักษามวลกล้ามเนื้อ เช่น ไก่ ปลา เต้าหู้
- ไขมันดี (50–60%): เช่น น้ำมันมะกอก อะโวคาโด ถั่ว
- คาร์โบไฮเดรต (10–30%): เน้นแหล่งคาร์โบไฮเดรตที่ดี
- การติดตามระดับน้ำตาลในเลือด
- สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน ควรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นของ IF
- หากมีอาการน้ำตาลต่ำ (Hypoglycemia) ควรหยุด IF ทันทีและปรึกษาแพทย์
- . การดื่มน้ำและเครื่องดื่มในช่วงอดอาหาร
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ อาจเลือกดื่มชา กาแฟดำ หรือเครื่องดื่มที่ไม่มีน้ำตาลเพื่อช่วยลดความอยากอาหาร
- ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
- การทำ IF ในผู้ป่วยเบาหวานและโรคอ้วนจำเป็นต้องมีคำแนะนำจากแพทย์หรือนักโภชนาการที่เชี่ยวชาญเพื่อปรับอาหาร ยา และสารอาหารให้เหมาะสม
ตัวอย่างเมนูสำหรับผู้ป่วยที่ทำ IF (ในช่วงเวลา 8 ชั่วโมง)
1.มื้อแรก (12:00 น.):
- อกไก่ย่าง 150 กรัม
- ผักสลัด (บรอกโคลี, ผักโขม)
- น้ำมันมะกอก 1 ช้อนโต๊ะ
- มันหวานอบ 100 กรัม
2.ของว่าง (16:00 น.):
- ถั่วอัลมอนด์ 10 เม็ด
- กรีกโยเกิร์ต (ไม่มีน้ำตาล) 1 ถ้วย
3.มื้อสุดท้าย (19:30 น.):
- ปลาแซลมอนย่าง 120 กรัม
- ผัดผักรวม (น้ำมันมะกอก)
- คีนัว 1/2 ถ้วย
การปรับ IF ให้เหมาะสมกับผู้ป่วยเบาหวานหรือโรคอ้วนต้องทำอย่างระมัดระวัง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีและปลอดภัย!
ทบทวนวันที่
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว