dgdji

คาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว (Simple Carbohydrates) เป็นคาร์โบไฮเดรตที่ประกอบด้วยหน่วยน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหรือสองโมเลกุล ซึ่งสามารถดูดซึมและย่อยได้อย่างรวดเร็ว แหล่งของคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวมักมาจากอาหารที่มีน้ำตาลธรรมชาติหรือน้ำตาลที่ถูกเติมเข้าไป อาหารเหล่านี้มักให้พลังงานอย่างรวดเร็ว แต่บางครั้งอาจไม่มีสารอาหารอื่นที่เพียงพอ แหล่งของคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวที่สำคัญได้แก่:

1. ผลไม้ (Fruits)

ผลไม้สดและน้ำผลไม้เป็นแหล่งที่ดีของน้ำตาลเชิงเดี่ยว โดยเฉพาะฟรักโทส (Fructose) ซึ่งเป็นน้ำตาลธรรมชาติที่ให้รสหวาน เช่น:
- แอปเปิ้ล
- ส้ม
- กล้วย
- องุ่น
- ลูกแพร์

2. น้ำผึ้ง (Honey)

น้ำผึ้งเป็นแหล่งธรรมชาติของฟรักโทสและกลูโคส มีน้ำตาลธรรมชาติสูง จึงให้พลังงานอย่างรวดเร็ว

3. นมและผลิตภัณฑ์จากนม (Milk and Dairy Products)

นมและผลิตภัณฑ์จากนม เช่น โยเกิร์ต และชีส มีน้ำตาลแลคโทส (Lactose) ซึ่งเป็นน้ำตาลเชิงคู่ที่ประกอบด้วยกลูโคสและกาแลคโทส

4. น้ำตาลทรายและน้ำตาลในอาหารแปรรูป (Table Sugar and Processed Foods)

น้ำตาลทราย (ซูโครส) เป็นน้ำตาลเชิงคู่ที่พบในอาหารหลายชนิด เช่น ขนมหวาน, ลูกอม, ขนมอบ, น้ำอัดลม และน้ำผลไม้บรรจุกล่อง น้ำตาลชนิดนี้ให้พลังงานทันทีแต่ไม่มีสารอาหารที่สำคัญอื่นๆ

5. ขนมหวานและขนมอบ (Sweets and Baked Goods)

อาหารที่มีน้ำตาลเพิ่ม เช่น ขนมเค้ก, คุกกี้, โดนัท, และไอศกรีม มักมีน้ำตาลเชิงเดี่ยวสูง เช่น ซูโครส และกลูโคส ที่ถูกเติมเข้าไปเพื่อเพิ่มรสชาติหวาน

6. น้ำเชื่อม (Syrups)

น้ำเชื่อมหลายชนิด เช่น น้ำเชื่อมข้าวโพด (Corn Syrup) และน้ำเชื่อมเมเปิ้ล (Maple Syrup) มีฟรักโทสและกลูโคสเป็นส่วนประกอบหลัก ใช้ในขนมหวานและเครื่องดื่มต่างๆ

7. ผลไม้แห้ง (Dried Fruits)

ผลไม้แห้ง เช่น ลูกเกด, แอปริคอตแห้ง, และอินทผลัม มีน้ำตาลเชิงเดี่ยวที่เข้มข้นกว่าผลไม้สด เนื่องจากกระบวนการทำให้แห้งทำให้มีการสูญเสียน้ำ ทำให้น้ำตาลมีความเข้มข้นสูงขึ้น

8. เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล (Sugary Beverages)

น้ำอัดลม, เครื่องดื่มเกลือแร่, และน้ำผลไม้ปรุงแต่ง มักมีน้ำตาลเชิงเดี่ยว เช่น กลูโคสและฟรักโทส ที่ถูกเติมเข้าไปเพื่อเพิ่มความหวาน

สรุป:

แหล่งของคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวมีทั้งจากแหล่งธรรมชาติ เช่น ผลไม้ น้ำผึ้ง นม และจากอาหารที่เติมน้ำตาล เช่น ขนมหวาน น้ำอัดลม และอาหารแปรรูป ควรเลือกบริโภคแหล่งคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยวจากอาหารธรรมชาติมากกว่าอาหารแปรรูปเพื่อลดปริมาณน้ำตาลที่มากเกินไป และเพิ่มสารอาหารที่มีประโยชน์ในอาหาร

น้ำตาลเชิงเดี่ยว (Monosaccharides) เป็นคาร์โบไฮเดรตที่มีโครงสร้างโมเลกุลที่ง่ายที่สุด ประกอบด้วยหน่วยน้ำตาลเดี่ยวเพียงหนึ่งหน่วย โครงสร้างของน้ำตาลเชิงเดี่ยวจะประกอบด้วย คาร์บอน (C), ไฮโดรเจน (H) และ ออกซิเจน (O) ในสัดส่วนที่แน่นอน โดยสูตรเคมีพื้นฐานของน้ำตาลเชิงเดี่ยวคือ C₆H₁₂O₆ ซึ่งเป็นสูตรของกลูโคสและน้ำตาลเชิงเดี่ยวชนิดอื่น ๆ

โครงสร้างโมเลกุลของน้ำตาลเชิงเดี่ยวที่สำคัญ:

กลูโคส (Glucose)
- กลูโคสเป็นน้ำตาลเชิงเดี่ยวที่พบได้ทั่วไปมากที่สุดในธรรมชาติ มีสูตรเคมีคือ C₆H₁₂O₆
- โครงสร้างของกลูโคสสามารถอยู่ในรูปแบบห่วง (cyclic form) หรือโครงสร้างเส้นตรง (linear form) ซึ่งมักพบในรูปแบบวงแหวนหกเหลี่ยม (pyranose) โดยมีออกซิเจนเป็นส่วนหนึ่งของวงแหวน
- กลูโคสเป็นสารให้พลังงานที่สำคัญสำหรับเซลล์ในร่างกายและเป็นแหล่งพลังงานหลักของสมอง
ฟรักโทส (Fructose)
- ฟรักโทสเป็นน้ำตาลเชิงเดี่ยวที่พบในผลไม้และน้ำผึ้ง มีสูตรเคมีเหมือนกับกลูโคสคือ C₆H₁₂O₆ แต่มีโครงสร้างที่แตกต่างกัน
- ฟรักโทสมักพบในรูปแบบวงแหวนห้าเหลี่ยม (furanose) ซึ่งต่างจากกลูโคสที่มักพบในวงแหวนหกเหลี่ยม
กาแลคโทส (Galactose)
- กาแลคโทสเป็นน้ำตาลเชิงเดี่ยวที่พบในน้ำตาลแลคโทส (น้ำตาลในนม) มีสูตรเคมีคือ C₆H₁₂O₆ เช่นกัน แต่มีการจัดเรียงอะตอมที่แตกต่างจากกลูโคสเล็กน้อย
- โครงสร้างวงแหวนของกาแลคโทสคล้ายกับกลูโคส แต่ความแตกต่างอยู่ที่การจัดวางกลุ่มไฮดรอกซิล (-OH) ที่คาร์บอนตำแหน่งที่ 4 ของโมเลกุล

โครงสร้างทั่วไป:

น้ำตาลเชิงเดี่ยวมีทั้ง โครงสร้างเส้นตรง และ โครงสร้างวงแหวน (cyclic structure) โดยทั่วไปเมื่ออยู่ในสารละลาย น้ำตาลเชิงเดี่ยวจะอยู่ในรูปของวงแหวนมากกว่า ซึ่งเกิดจากการที่อะตอมคาร์บอนและออกซิเจนในโมเลกุลเชื่อมกันเป็นวง

ตัวอย่างการจัดเรียงของอะตอม:

น้ำตาลเชิงเดี่ยวทั้งหมดประกอบด้วยคาร์บอน 6 อะตอม ไฮโดรเจน 12 อะตอม และออกซิเจน 6 อะตอม แต่โครงสร้างที่แตกต่างกันเกิดจากการจัดเรียงพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนและออกซิเจน ทำให้เกิดคุณสมบัติและรสชาติที่แตกต่างกัน

รูปภาพช่วยในการเข้าใจ:

น้ำตาลเชิงเดี่ยวในรูปแบบของกลูโคสและฟรักโทสจะมีการจัดเรียงเป็นวงที่แตกต่างกัน ซึ่งส่งผลให้โครงสร้างทางเคมีและคุณสมบัติการย่อยเปลี่ยนแปลงไป