การฉีด Collagen
Collagen คืออะไร
- เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งของร่างกาย สามารถพบได้ทุกส่วนของร่างกาย ทำหน้าที่เสมือนกาวยึดโครงสร้างต่างๆเข้าด้วยกัน และยังเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการสร้างเส้นเลือดและเนื้อเยื่อ
- โครงสร้าง Collagen ของคนและสัตว์มีความใกล้เคียงกัน จึงได้นำ collagen ของสัตว์มาใช้ในคน
- องค์การอาหารและยาของสหรัฐได้รับรองการใช้ collagen มาแก้ไขรอยย่นหรือแผลเป็นของผิวหนัง
ข้อบ่งชี้ในการฉีด Collagen
- แผลเป็นจากสิว
- แผลเป็นจากอุบัติเหตุ
- ผิวย่นจากอายุมาก
- รอยตีนกา
ข้อห้ามในการฉีด
- แพ้สาร Collagen
- แพ้ยาชา
- ตั้งครรภ์
- โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพันธ์เช่น dermatomyocitis

การเลือกชนิดของสารที่จะใช้ฉีด
การเลือกของสารที่จะฉีดขึ้นกับความลึกของแผลเป็น ซึ่งจะใช้ไม่เหมือนกัน
- แผลตื้นๆให้ใช้สาร Collagen, hyaluronic acid polymers
- แผลลึก ไขมันFat, สารสังเคราะห์ synthetic materials, ซิลืโคน silicone, implants, or permanent fillers
ความเสี่ยงของการฉีด Collagen
- แพ้ยาชาที่เป็นส่วนผสมของ collagen
- แพ้สาร collagen โดยเฉพาะที่ได้จากสัตว์
- ผื่นแดง
- บวมและเขียวบริเวณที่ฉีด
- คันบริเวณที่ฉีด
- ก้อนใต้ผิวหนัง
- ฝีบริเวณที่ฉีด
ชนิดของ Collagen
เราสามารถแบ่งสาร Collagen ที่นำมาฉีดได้เป็นชนิดดังนี้
- Collagen ที่เตรียมจากสัตว์หรือที่เรียกว่า Bovine collagen เช่น Zyderm I and II, Zyplast,Resoplast
- Human collagen เป็น collagen ที่ได้จากคนแบ่งออกเป็นสองชนิดคือ
- Allogeneic เป็นcollagen ที่ได้จากคนอื่นเช่น Dermalogen, AlloDerm, Fascian, Cymetraสารพวกนี้อาจจะก่อให้เกิดแพ้
- Autologous collagen เป็นcollagen ที่เตรียมจากตัวผู้ป่วยเอง จะไม่เกิดอาการแพ้
Zyderm and Zyplast collagen
เป็น collagen ที่เตรียมจากสัตว์และเป็นสารตัวแรกที่องค์การอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกาเมื่อ
20 ปีก่อน ยาจะเตรียมอยู่ใน syringe ขนาด 1 ลบ.ซซและผสมยาชาด้วยแบ่งออกเป็น
3 ชนิด
- Zyderm I collagen ประกอบด้วย collagen 25%หลังฉีดจะอยู่ได้นาน 6-10 เดือนเหมาะสำหรับแผลตื้นๆ
- Zyderm II มีส่วนประกอบของ collagen มากกว่าชนิดแรก เหมาะสำหรับแผลที่ใหญ่และอยู่ได้นานกว่า
- Zyplast ใช้กับแผลที่ลึกและใหญ่และสามารอยู่ได้นานกว่า
ข้อเสียของการฉีดสารกลุ่มนี้ได้แก่ต้องฉีดบ่อย และอาจจะเกิดการแพ้ได้ แต่ไม่มาก การทดสอบว่าแพ้ต่อสารที่ฉีดจะช่วยให้ลดอาการแพ้โดยการฉีดเข้าที่ท้องแขนก่อนการฉีดจริง4 สัปดาห์ ผู้ป่วยร้อยละ 97 จะไม่แพ้
Fibrel
เป็นสารที่เตรียมจากสารสามชนิดคือ gelatin,amino caproic acid, และ plasmaเมื่อฉีดเข้าไปใต้แผลเป็นจะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างสารcollagen แต่ปัจจุบันไม่ต้องใช้plasma เป็นส่วนผสมทำให้ผลการรักษาอยู่ได้ถึง 5 ปี ผลข้างเคียงของการฉีดคือจะมีอาการอักเสบบริเวณที่ฉีดยา
Artecoll
![]() การฉีดcollagen เพื่อให้ริมฝีปากอิ่มขึ้นภาพก่อนและหลังฉีด |
เป็นสารที่ทำมาจากสารสังเคราะห์ polymethyl methacrylate microspheres (PMMA) ละลายใน collagen เมื่อฉีดเข้าใต้ผิวหนังสาร collagen จะถูกดูดซึมเหลือแต่สารPMMA ซึ่งจะอยู่ที่แผลเป็น
Hylan B gel
เป็นสาร Hyluronic acid ที่เตรียมได้จากสัตว์ปีก จะมีคุณสมบัติใกล้เคียงของคน ทำให้ไม่ต้องทดสอบผิวหนังก่อนฉีดจะต้องฉีด 2-3 ครั้งและผลของการฉีดอยู่ได้ 9-12 เดือน ผลข้างเคียงมีน้อย อาจจะมีผื่นแดง ผื่นแพ้
Resoplast
เป็นสาร collagen ที่เตรียมจากวัวมีความเข้มข้นสองขนาดคือ 3.5 และ6.5%จะใช้เหมือน Zyderm I และ Zyderm II จะต้องทดสอบผิวหนังก่อนการฉีด หากแพ้ Zyderm ก็ไม่สามารถฉีดสารตัวนี้
Autologen
เป็นcollagen ที่ได้จากตัวคนไข้เองผลดีจากการใช้ของตัวเองคือไม่แพ้ และอยู่ได้นานพบว่าร้อย75ผลการรักษาอยู่ได้เกิน 1 ปี
Isolagen
เป็นการนำผิวหนังของผู้ป่วยไปสกัดเอาและเพาะเลี้ยงเอา collagen แล้วนำมาฉีดให้ผู้ป่วยดังนั้นจึงจะมี collagen ของผู้ป่วยสำหรับการฉีดครั้งต่อไป เนื่องจากเป็นเนื้อเยื่อตัวเองจึงไม่เกิดอาการแพ้
Dermalogen
เป็น collagen ที่เตรียมได้จากคนซึ่งเก็บไว้ในธนาคารเนื้อเยื่อ ซึ่งผ่านการฆ่าเชื้อหลายขั้นตอนจนกระทั่งไม่มีเชื้อไวรัสหรือโรควัวบ้า ประกอบไปด้วย collagen และส่วนประกอบนำไปเก็บไว้ เนื่องจากไม่มียาชาผสมก่อนการฉีดอาจจะต้องใช้ครีมยาชาทาก่อนหลัง จากฉีดร่างกายจะมีการสร้างเส้นเลือดไปเหล่าเลี้ยงและสร้าง collagen ขึ้นใหม่ อาจจะต้องฉีด 2-3 ครั้งเพื่อให้ผลที่ดี
Alloderm
เป็นการนำเนื้อเยื่อผิวหนังขนาด 1-2 มม สอดเข้าไปใต้ผิวหนังเพื่อให้เนื้อเยื่อนี้เจริญเป็น collagen ผลการรักษาได้ผลดีและอยู่ได้นาน