ยารักษาโรคซึมเศร้า Fluoxetine
ยารักษาโรคซึมเศร้า Fluoxetine เป็นยาในกลุ่ม selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI) ยานี้มีผลต่อสารเคมีในสมองใช้รักษาโรค ซึมเศร้า โรคกลัว ( panic disorder) วิตกกังวล และโรคยั้งคิดยั้งทำ ( obsessive-compulsive disorder) ยานี้ยังนำมาใช้รักษาโรคอ้วน ความผิดปกติในการรับประทานอาหาร (bulimia nervosa) และคิดทำร้ายตนเอง
ข้อบ่งชี้ในการใช้ยาFluoxetine
- รักษาโรคซึมเศร้า Depression
- รักษาโรคย้ำคิดย้ำทำ (obsessive-compulsive disorder)
- รักษาโรคหวาดกลัว หรือการตื่นตระหนกเฉียบพลัน (panic attack)
- รักษาโรคการกินที่ผิดปกติ (eating disorder)
- ช่วยบรรเทาอาการต่างๆจากกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (premenstrual dysphoric disorder)
ขนาดและวิธีใช้ยาFluoxetine
- ยา Fluoxetine จะรับประทานวันละครั้งในตอนเช้า หรือวันละ 2 ครั้ง เช้า และกลางวัน ถ้าเกิดอาการง่วงซึมให้รับประทานเช้าและก่อนนอน
- ยารักษาโรคซึมเศร้า Fluoxetine มีขายในรูปแคปซูลขนาด 20 มก. และยาเม็ดขนาด 20 มก. ขนาดใช้ยาสูงสุดต่อวันไม่เกิน 80 มก.
- ถึงแม้อาการจะดีขึ้นหลังจากใช้ต่อเนื่องกันเป็นเวลา 3 สัปดาห์ก็ตาม ควรจะใช้ต่ออีก 1 สัปดาห์ เพื่อให้ผลการรักษาสมบูรณ์
- ยานี้อาจทำให้อารมณ์เปลี่ยนแปลงไปในทางที่แย่ลงหรืออาจมีความคิดฆ่าตัวตายได้ โดยเฉพาะในช่วงแรกของการรักษาหรือทุกครั้งที่มีการปรับเปลี่ยนขนาดยา ดังนั้นท่านควรพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอและมีผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
- ยานี้อาจทำให้ง่วงซึมได้ ควรหลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะและควบคุมเครื่องจักร
- ไม่ควรหยุดรับประทานยานี้ทันทีเนื่องจากจะทำให้เกิดอาการถอนยาได้
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ระหว่างใช้ยานี้
โรคกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน (premenstrual dysphoric disorder)
- เริ่มขนาด 20 mg วันละครั้ง ซึ่งได้ผลดี
โรคซึมเศร้า Depression
- เริ่มต้น 20 mg วันละครั้งตอนเช้า อาจจะเพิ่มได้ถึง 80 mg/day โดยแบ่งให้วันละ 2 ครั้ง
โรคยั้งคิดยั้งทำ Obsessive Compulsive Disorder
- เริ่มต้น 20 mg วันละครั้งตอนเช้า อาจจะเพิ่มได้ถึง 80 mg/day โดยแบ่งให้วันละ 2 ครั้ง
ก่อนใช้ยา fluoxetine
- ท่านไม่ควรใช้ยา fluoxetine หากท่านเคยแพ้ยาดังกล่าว
- อยู่ระหว่างได้รับยา pimozide หรือ thioridazine
- หรือกำลังรักษาด้วย methylene blue injection.
- ห้ามใช้ fluoxetine หากท่านได้รับยา MAO inhibitor ( isocarboxazid, linezolid, phenelzine, rasagiline, selegiline, and tranylcypromine.) ในระยะเวลา 14 วันที่ผ่านมาซึ่งอาจจะเกิดอันตรายได้ จะต้องหยุดยา fluoxetine 5 สัปดาห์จึงจะรับประทานยา thioridazine หรือ MAOI.
- ชื่อยาที่รับประทาน ยาที่แพทย์สั่งจ่ายและยาที่ซื้อใช้เอง วิตามิน อาหารเสริม และสมุนไพร
- ตั้งครรภ์ วางแผนจะตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
- ประวัติการรักษาโดยการกระตุ้นด้วยกระแสฟ้า (electroshock therapy)
- โรคเบาหวาน
- โรคตับแข็ง
- โรคไต และโรคหัวใจ
- โรคต้อหิน
- โรคลมชัก
- มีหรือเคยมีความพยายามในการฆ่าตัวตาย
- มีหรือเคยมีโรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว (bipolar disorder) หรืออาการคลุ้มคลั่ง (mania)
- มีหรือเคยมีโรคทางจิต
- หากท่านกำลังจะเข้ารับการผ่าตัด หรือการทำทันตกรรมใดๆ
ข้อควรระวัง การใช้ยาFluoxetine
- ยานี้อาจทำให้ง่วงซึมได้ หากจำเป็นต้องขับรถหรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล
- สำหรับผู้ที่ใช้ยาต้านการซึมเศร้าที่อายุน้อยกว่า 24 ปีอาจจะทำให้เกิดความคิดที่จะทำร้ายตัวเอง หากมีอาการดังกล่าวให้หยุดยา และรีบปรึกษาแพทย์
ผลข้างเคียงของยา Fluoxetine
อาจมีอาการข้างเคียงต่อไปนี้คือ
- คลื่นไส้
- วิตกกังวล
- นอนไม่หลับ
- มึนงง
ถ้าอาการรุนแรงและเป็นอยู่นาน ควรปรึกษาแพทย์ อาการคลื่นไส้ มักจะหายไปเองหลังจากใช้ยาไปแล้ว 2-3 สัปดาห์
ผลข้างเคียงที่สำคัญของยา Fluoxetine
ก่อนจะใช้ยาท่านจะต้องรู้ผลข้างเคียงที่อันตรายหากเกิดขึ้นจะต้องหยุดยาและไปโรงพยาบาลทันทีได้แก่อาการ แพ้ยาซึ่งจะมีอาการผื่นลมพิษ หายใจลำบากหรือกลืนลำบาก บวมใบหน้า บวมริมฝีปาก ลิ้นและคอ เสียงแหบ หัวใจเต้นเร็ว หรือเต้นผิดจังหวะ เหนื่อบง่าย มีไข้ ท้องร่วง ปวดข้อ เหงื่อออก สับสน หัวใจเต้นเร็ว กล้ามเนื้อเกร็ง ประสาทหลอน ชัก
- มีไข้ เหงื่อออก มือสั่น หัวใจเต้นเร็ว สัสน กล้ามเนื้อเกร็ง หน้ามืด
- ประสาทหลอน กระสับกระส่าย คลื่นไส้อาเจียน ท้องร่วง
- ปวดศีรษะ พูช้าๆ อ่อนแรง เป็นตะคริว เสียสมดุล ชัก หายใจตื้น
- มีผื่น เจ็บคอ มีไข้ หายใจลำบากหรือกลืนลำบาก บวมใบหน้า บวมริมฝีปาก ลิ้นและคอ
หากเกิดอาการต่อไปนี้ให้หยุดยาและปรึกษาแพทย์
- หงุดหงิด
- คลื่นไส้
- ปากแห้ง ให้อมลูกกวาดที่ไม่หวาน หรือเคี้ยวหมากฝรั่ง
- เจ็บคอ
- มึนงง
- อ่อนแรง
- สั่นกระตุกของร่างกายบางส่วน ปวดกล้ามเนื้อ
- เบื่ออาหาร
- น้ำหนักลด
- มีการเปลี่ยนแปลงความต้องการทางเพศ
- เหงื่อออกมาก
ความปลอดภัยของยานี้ในสตรีมีครรภ์
สำหรับสตรีมีครรภ์ ยานี้จัดอยู่ในประเภท B
การใช้ยา fluoxetine ร่วมกับยาชนิดอื่น
การใช้ยา fluoxetine ร่วมกับยาชนิดอื่นอาจจะทำให้เกิดผลข้างเคียงของยา fluoxetine มากขึ้นเช่น ซึม หายใจช้า ดังนั้นก่อนใช้ยา fluoxetine จะต้องแจ้งแพทย์ กลุ่มยาที่ต้องแจ้งได้แก่
- ยาต้านโรคซึมเศร้า
- ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
- tryptophan (sometimes called L-tryptophan)
- ยาแก้ปวด fentanyl, tramadol.
- ยารักษาอาการวิตกกังวล alprazolam, buspirone, diazepam.
- ยารักษาโรคจิต clozapine, haloperidol, iloperidone, lithium, ziprasidone, and others; or
- ยารักษาโรคหัวใจ amiodarone, digitoxin, procainamide, quinidine, sotalol,
- ยารักษาไมเกรน migraine almotriptan, frovatriptan, sumatriptan, naratriptan, rizatriptan, zolmitriptan
- ยากันชัก carbamazepine, phenytoin.
ข้างบนเป็นตัวอย่างยาที่อาจจะเกิดปฎกิกิริยากับยา fluoxetine ซึ่งยาที่มีปฏิกิริยามีมากกนี้ดังนั้นต้องแจ้งให้แพทย์ทราบชื่อยาที่รับประทาน
อาการของการได้รับยาเกินขนาด
- เสียสมดุล
- สับสน confusion
- หงุดหงิดกระสับกระส่าย
- กล้ามเนื้อกระตุก
- มึนงง
- หัวใจเต้นไม่สม่ำเสมอ และเต้นเร็ว
- ประสาทหลอน หูแว่วและเห็นภาพหลอน
- ไข้ เป็นลม
- หมดสติ