การควบคุมอาหารในผู้ป่วยโรคอ้วน
การลดพลังงานจากอาหาร
ตัวอย่างการคำนวณ |
ชายน้ำหนัก
85 กก.สูง 160 ซม
BMI =85/1.6*1.6= 33.20=อ้วน
พลังงานที่คำนวณได้=85*25=2125
kcal
พลังงานที่ลดแล้ว=2125-500=1625
kcal
แต่ละมื้อไม่ควรเกิน 500 kcal |
คนปกติคนเราต้องการพลังงานประมาณ 25-35 กิโลแคลอรี/น้ำหนัก 1 กิโลกรัมดังนั้นเราสามารถคำนวณพลังงานที่เราควรได้รับในแต่ละวัน โดยเอาน้ำหนักคูณด้วย 25 ผลลัพธ์ที่ได้จะเป็นพลังงานทั้งหมด ถ้าเราต้องการลดน้ำหนักให้เอา 500 กิโลแคลอรีลบจากที่คำนวณได้จะได้พลังงานที่ควรได้รับในแต่ละวัน นำพลังงานที่ได้หารด้วย3 จะได้พลังงานที่ควรได้รับในแต่ละมื้อโดยทั่วไปถ้าหากต้องการลดน้ำหนักผู้หญิงควรได้พลังงานวันละ 1000-1200 กิโลแคลอรี สำหรับผู้ชายควรได้ 1200-1600 กิโลแคลอรีซึ่งจะทำให้น้ำหนักลดลง
ครึ่งกิโลกรัมต่อสัปดาห์ การรับประทานอาหารเหลวที่มีพลังงานต่ำจะทำให้น้ำหนักลดในช่วงแรก แต่เมื่อหยุดอาหารเหลวก็จะกลับอ้วนขึ้นมาใหม่
สารอาหาร |
คำแนะนำ |
พลังงาน |
ให้ลดจากพลังงานที่ต้องการวันละ500-1000
กิโลแคลอรี |
ปริมาณไขมัน |
ไม่เกินร้อยละ 30
ของพลังงาน |
ไขมันอิ่มตัว |
อยู่ระหว่างร้อยละ8-10
ของพลังงาน |
monounsaturated fat |
ให้ร้อยละ 15 ของพลังงาน |
ไขมันไม่อิ่มตัว |
ให้ร้อยละ 10ของพลังงาน |
ปริมาณ cholesterol |
น้อยกว่า 300 มิลิกรัม/วัน |
โปรตีน |
ให้ร้อยละ 15 ของพลังงาน |
คาร์โบไฮเดรต |
ให้ร้อยละ 55 ของพลังงาน |
เกลือ |
ให้น้อยกว่า 6
กรัมของเกลือแกง |
แคลเซียม |
1000-1500 มิลิกรัม/วัน |
ใยอาหาร |
20-30 กรัม/วัน |
หลักของการลดน้ำหนัก
- เมื่อรับประทานอาหารให้พยายามนึกถึงปริมาณพลังงานที่เรารับประทาน แทนน้ำหนัก หรือชิ้น
- เลือกอาหารที่มีคุณภาพ
- เลือกอาหารแป้งที่ถูกต้อง แม้ว่าปริมาณแป้งที่เรารับประทานจะมากถึงร้อละ 40-55 % การเลือกอาหารแป้งก็มีความสำคัญ ต้องเลือกแป้งที่มาจากธัญพืช พวกแป้งควรเป็นแป้งเชิงซ้อน เช่นข้าวกล้อง ผัก ผลไม้ แทนน้ำตาล
- ลดอาหารที่ให้ความหวาน เช่น candies, cakes, cookies, muffins, pies, doughnuts and frozen desserts
- ลดอาหารไขมันลง เนื่องจากอาหารไขมันจะให้พลังงานมากกว่าพวกแป้งและเนื้อสัตว์เท่าตัว
- เมื่อรับประทานอาหารต้องกะปริมาณอย่าให้มากไป
- พยายามคำนวณอาหารที่รับประทานออกเป็นพลังงาน
- ลดพลังงานจากที่ต้องการวันละ
500
กิโลแคลอรีทำให้น้ำหนักลดลง
0.5 กิโลกรัมต่อสัปดาห์
ไม่ควรรับสุราเพราะจะทำให้อ้วน
- ผู้ที่ไขมันในเลือดสูงต้องลดปริมาณไขมันลงอีก
cholesterol ให้น้อยกว่า 200 มิลิกรัม/วัน
ไขมันอิ่มตัวน้อยกว่าร้อยละ7
- โปรตีนให้เลือกที่มาจากพืช
- ระหว่างลดน้ำหนักต้องได้วิตามินและเกลือแร่อย่างพอเพียง
การเปลี่ยนแปลงอาหารสำหรับคนอ้วน
คนอ้วนจะมีกระเพาะที่ใหญ่กว่าคนปกติเนื่องจากกระเพาะถูกยืดจากอาหาร
ดังนั้นจึงมีอาการหิวบ่อยทำให้การควบคุมอาหารประสบผลสำเร็จน้อยแต่อย่าเพิ่งย่อท้อ ให้พยายามควบคุมอาหารและออกกำลังกาย
- ให้ลดอาหารไขมัน และน้ำตาล
เพิ่มอาหารที่มีใยอาหาร
เช่นผักและผลไม้
ผู้ที่ลดอาหารมันในระยะยาวจะต้องรับวิตามินเสริมเช่น
vitamins A และ E, folic acid, calcium, iron and zinc
- ไขมันทดแทน Fat Substitutes
ที่มีขายในท้องตลาดเช่น cellulose
gel Avicel, Carrageenan (ทำจาก seaweed) guar gum, and gum arabic
พวกนี้จะไม่ถูกดูดซึมทำให้เกิดท้องร่วง
และปวดท้องและมีวิตามินลดลงเช่น
vitamins A, K, D, and E
ดังนั้นต้องไดรับวิตามินเหล่านี้เสริม
- ใยอาหาร
ผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักต้องเพิ่มอาหารที่มีใยอาหาร
เช่นผักผลไม้
ธัญพืชเนื่องจากใยอาหารจะลดการดูดซึมไขมัน
และยังป้องกันการขาดวิตามินทำให้ลดอัตราการตายจากโรคหัวใจ
- น้ำตาลทดแทน
ให้ใช้น้ำตาลเทียมแทนน้ำตาลเช่น
saccharin, aspartame
การเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร
- พยายามรับประทานอาหารเฉพาะในมื้ออาหารโดยเฉพาะที่โต๊ะอาหาร
และลุกขึ้นจากโต๊ะทันทีที่อิ่ม
- รับประทานวันละ 3 มื้อ
- รับประทานอาหารเช้าทุกวัน
- อย่าอดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง
- เลือกอาหารว่างที่มีไขมันต่ำ
- รับประทานผัก ผลไม้
ธัญพืชที่ไม่ขัดสี
- ใช้จานใจเล็กๆ
เพื่อป้องกันการรับประทานอาหารมากไป
หลีกเลี่ยงการเติมอาหารครั้งที่
2
- รับประทานอาหารอย่างช้าๆ
เคี้ยวอาหารแต่ละคำช้าๆ
- ดื่มน้ำมากๆทั้งในมื้ออาหารและระหว่างมื้ออาหาร
ดื่มน้ำ 1 แก้วก่อนอาหาร
- พยายามเลี่ยงอาหารที่ใช้มือหยิบ
เพราะคุณจะเพลินกับการรับประทานอาหาร
- อย่าเสียดายของเหลือ
ไม่จำเป็นต้องทานอาหารจนหมดจาน
- จำกัดเนื้อสัตว์ไม่ติดมันไม่เกิน
2 ช้อนโต๊ะ
- รับประทานเนื้อปลาเป็นหลัก
เนื้อไก่และเป็ดให้ลอกหนังออก
- ลือกอาหารที่มีไขมันต่ำแทนอาหารที่มีไขมันสูง
- อย่าเตรียมอาหารมากเกินความจำเป็น
- หลีกเลี่ยงอาหารพวก ทอด ผัด
แกงกะทิ ให้ใช้ อบ นึ่ง เผา
- อย่าวางอาหารจานโปรดหรือของว่างไว้รอบๆตัว
- อย่าทำกิจกรรมอื่นๆระหว่างรับประทานอาหาร
เช่นอ่านหนังสือ,ดูโทรทัศน์
เพราะจะรับประทานอาหารมากเกินไปโดยไม่รู้ตัว
- พยายามหางานอดิเรกทำเมื่อเวลาหิว
- อาหารเหลือให้เก็บทันที
- ไม่หยิบหรือชิมอาหาร
- หลีกเลี่ยงการปรุงอาหารด้วยครีม
เครื่องจิ้มที่มีไขมันสูง
สรุปสิ่งที่ผู้ป่วยต้องเรียนรู้เกี่ยวกับอาหาร
- พลังงานที่ได้จากอาหารแต่ละชนิด
- สารอาหาร เช่น แป้ง ไขมัน
โปรตีน
- อ่านสลากอาหารว่ามีปริมาณพลังงานเท่าใด
- การเลือกซื้ออาหารที่มีพลังงานน้อย
- การเตรียมอาหารที่มีไขมันน้อยหลีกเลี่ยงการผัด
ทอด ใช้ต้ม เผา อบ นึ่งแทน
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่มากเกินไป
- ดื่มน้ำให้มาก
- ใช้จานเล็ก