 |
|---|
หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน
โรคอ้วนลงพุง Metabolic syndrome
เกณฑ์การวินิจฉัยโรคอ้วนลงพุง | สาเหตุของโรคอ้วนลงพุง | ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคอ้วนลงพุง | อาการของโรคอ้วนลงพุง | โรคอ้วนลงพุงก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพอย่างไร | การรักษาโรคอ้วนลงพุง
โรคอ้วนลงพุงหรือ Metabolic syndrome เป็นภาวะที่อ้วนโดยเฉพาะส่วนเอวและทำให้เกิดผลเสียต่อร่างกายหลายระบบ Metabolic syndrome คำนี้เป็นคำศัพท์ทางการแพทย์ที่ใช้การอย่างแพร่หลาย หมายถึงกลุ่มโรคที่เกิดจากการเผาผลาญอาหารที่ผิดปกติ ส่งผลทำให้เกิดโรคไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน ในที่สุดจะเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสูง สมัยก่อนเรียกกลุ่มโรคนี้ว่า Syndrome X, insulin resistance syndrome
เกณฑ์การวินิจฉัยโรคอ้วนลงพุง Metabolic syndrome
และมีภาวะดังต่อไปนี้อย่างน้อย 2 ข้อ
พบว่าผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง 3 ข้อจะมีอัตราการเกิดโรคหัวใจเพิ่มขึ้น 2 เท่า และพบว่าผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง 4 ข้อจะมีอัตราการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น 3 เท่า และเกิดโรคเบาหวานเพิ่ม 24 เท่า
คนกลุ่มใดที่มักจะเป็นโรคอ้วนลงพุง
สาเหตุของโรคอ้วนลงพุง Metabolic syndrome
สาเหตุที่แท้จริงยังไม่มีใครทราบ แต่น่าจะเกิดจากภาวะดื้อต่ออินซูลิน
การเกิดภาวะนี้ขึ้นกับพันธุกรรมของแต่ละประเทศ และเชื้อชาติทำให้ระดับอ้วนลงพุงไม่เท่ากัน และขึ้นกับการวิจัยของแต่ละประเทศว่าค่าเส้นรอบเอวควรจะเป็นเท่าใด ตารางข้างล่างแสดงค่าเส้นรอบเอวของบางประเทศ สำหรับประเทศไทยใช้เกณฑ์ประเทศเอเซียใต้
| ประเทศ/กลุ่มประเทศ | ||
ประเทศในกลุ่มยุโรป(อเมริกาใช้ 102,88 ซม) |
ชาย | หญิง |
| 94 | 80 | |
ประเเทศในเอเซียใต้(จีน อินเดีย มาเลเซีย) |
90 | 80 |
ประเทศจีน |
90 | 80 |
ประเทศญี่ปุ่น |
85 | 90 |
กลไกการเกิดเนื่องจากร่างกายของผู้ที่เป็นโรคนี้ดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ตับอ่อนต้องสร้างอินซูลินเป็นปริมาณมาก เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือด เมื่อเวลาผ่านไปตับอ่อนก็ไม่สามารถที่จะสร้างอินซูลินได้อย่างเพียงพอจึงเกิดเบาหวาน
การเกิด Metabolic syndrome จะเกิดก่อนการเกิดโรคเบาหวาน ปริมาณอินซูลินที่สูงจะทำให้มีไขมันในเลือดสูง ทำให้เกิดการทำลายเซลล์ผิวของผนังหลอดเลือดรวมทั้งมีผลต่อไต ดูกลไกการเกิดโรค
วิธีการวัดเส้นรอบเอว
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคอ้วนลงพุง
อาการของโรคอ้วนลงพุง
เป็นที่ทราบกันแล้วว่าหากเป็นโรคในกลุ่มนี้แล้วจะมีโรคหลายระบบเช่น
โรคอ้วนลงพุงก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพอย่างไร
การรักษาโรคอ้วนลงพุง
เมื่อผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นกลุ่มโรค Metabolic Syndrome จะต้องได้รับการรักษาเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดและโรคเบาหวาน และจะต้องได้รับการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดอื่นด้วย
การรักษาโดยการปรับพฤติกรรม
ไขมันหน้าท้องเป็นไขมันประเภทที่อันตรายที่สุด นอกจากความสวยงามแล้ว เส้นรอบเอวที่ใหญ่ยังเป็นตัวชี้วัด
เราเริ่มมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นในช่วงกลางของเราเมื่อระดับคอร์ติซอลของเราพุ่งสูงขึ้น ความเครียดเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการหลั่งคอร์ติซอลในระดับสูง เมื่อสิ่งนี้เกิดขึ้น คอร์ติซอลจะสลายกล้ามเนื้อติดมัน (ชนิดของเนื้อเยื่อที่เผาผลาญแคลอรีได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด) และยังช่วยกักเก็บไขมันในบริเวณหน้าท้องอีกด้วย ความเครียดนั้นสามารถแย่ลงได้ด้วยการอดอาหารที่ไม่ดี จากการศึกษาพบว่าความเครียดที่เกิดจากการอดอาหารสามารถเพิ่มระดับคอร์ติซอลได้ ทำให้ไขมันหน้าท้องไม่เปลี่ยนแปลงแม้ว่าจะมีการจำกัดแคลอรีก็ตาม เราลองมาดูแลตัวเอง
1.การนอน
หากคุณทำงานตอนดึก หรือนอนไม่เพียงพอจะทำให้ biorhythm ของคุณไม่ทำงาน คุณจะกินมากขึ้น เมื่อคุณเหนื่อย คุณจะผลิตเกรลินมากขึ้น ซึ่งกระตุ้นให้เกิดความอยากน้ำตาลและอาหารที่สร้างไขมันอื่นๆ การนอนหลับไม่เพียงพอยังสามารถเปลี่ยนแปลงการผลิตฮอร์โมนของคุณ ซึ่งส่งผลต่อระดับคอร์ติซอลที่ทำให้เกิดความไวต่ออินซูลิน สาเหตุหลักของไขมันหน้าท้อง! การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 7 ชั่วโมงต่อคืน เป็นหนึ่งในสิ่งที่ดีที่สุดที่คุณสามารถทำได้เพื่อกำหนดเป้าหมายรูปร่างของคุณ
2. การออกกำลังกายสั้นๆ ครั้งละ1,000 ครั้ง
อาจทำให้กล้ามเนื้อหน้าท้องแข็งแรง แต่เมื่อมีไขมันเต็มชั้นอยู่ด้านบน คุณจะไม่ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการจริงๆ แทนที่จะออกกำลังกายแบบ sit up ให้ออกกำลังกายที่มีกลุ่มกล้ามเนื้อหลายกลุ่มและทำงานเกี่ยวกับระบบหัวใจและหลอดเลือดของคุณ ลองแพลงก์ตอนที่คุณถือตัวเองอยู่ในท่าวิดพื้น วางแขนท่อนล่างบนพื้น ลองทำ 3 - 4 ชุดแต่ละชุดใช้เวลา 30 วินาทีในแต่ละครั้ง การลุกขึ้นและเคลื่อนไหวตลอดทั้งวันโดยการเดินก็ช่วยได้เช่นกัน
3.ลดการบริโภคแป้งและน้ำตาล
การต่อสู้กับไขมันหน้าท้องคืออาหารเพื่อสุขภาพ 80% ลดแคลอรีด้วยการเติมโปรตีน ผัก ธัญพืชไม่ขัดสีให้ตัวเอง เคล็ดลับที่ยอดเยี่ยมอีกประการหนึ่งคือการโรยอบเชยในกาแฟยามเช้าหรือข้าวโอ๊ต เครื่องเทศช่วยให้น้ำตาลในเลือดคงที่ นอกจากนี้ยังชะลออัตราที่อาหารออกจากกระเพาะอาหารซึ่งจะช่วยให้คุณรู้สึกอิ่มนานขึ้น
4. วิตามินซี
เมื่อคุณอยู่ภายใต้ความเครียดที่รุนแรง คุณจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลมากขึ้น วิตามินซีช่วยปรับสมดุลคอร์ติซอลที่เกิดขึ้นกับคุณภายใต้ความเครียดนี้ วิตามินซียังจำเป็นสำหรับการผลิตคาร์นิทีน ซึ่งเป็นสารประกอบที่ร่างกายใช้เพื่อเปลี่ยนไขมันให้เป็นเชื้อเพลิง ทำให้วิตามินนี้เป็นเพื่อนที่เผาผลาญไขมันของคุณ
5.เลือกอาหารที่รับประทาน
ลดอาหารพวกแป้งและน้ำตาลให้เลือกอาหารเพื่อสุขภาพ ได้แก่ อาหารที่อุดมด้วยโอเมก้า 3 เช่น ปลาแซลมอน อะโวคาโด และวอลนัท อาหารเหล่านี้เต็มไปด้วยสารอาหารที่ช่วยให้คุณรู้สึกอิ่มตลอดทั้งวัน
6. การหายใจช้าลง
นี่เป็นวิธีง่ายๆ ที่คุณสามารถใช้ได้แม้ในขณะที่คุณกำลังทำอย่างอื่นอยู่ เมื่อใดก็ตามที่คุณสังเกตเห็นว่าคุณรู้สึกตึงและตึง ให้ตรวจสอบและดูว่าคุณกำลังหายใจอย่างไร คนส่วนใหญ่ที่อยู่ภายใต้ความเครียดอาจสลับกันกลั้นหายใจด้วยการหายใจสั้น ๆ หรือหายใจเข้าตื้น ๆ อย่างรวดเร็ว หลังจากที่คุณตระหนักถึงการหายใจของตัวเองแล้ว ให้ผ่อนคลายท้องของคุณอย่างมีสติและหายใจให้ช้าลง วิธีนี้จะได้ผลดีที่สุดหากคุณมุ่งเน้นที่การหายใจออกให้ช้าลงแทนที่จะหายใจเข้า เมื่อหายใจออกแต่ละครั้ง คุณสามารถพูดกับตัวเองว่า "ช้าลง" นั่นคือทั้งหมดที่มี เรียบง่ายแต่ได้ผลอย่างน่าประหลาดใจ
การรักษาโดยการใช้ยา
เมื่อปรับปรุงพฤติกรรมแล้วปรากฎว่ายังไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาล ไขมันหรือความดันโลหิตได้ จึงจำเป็นต้องใช้ยาในการควบคุม
การรักษาไขมันในเลือด
เป้าหมาย
ยาที่ใช้รักษา
การรักษาความดันโลหิต
ยาที่ใช้รักษา
การรักษาภาวะดื้อต่ออินซูลิน
การรักษาอื่นๆ
การพบแพทย์
ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงข้อใดข้อหนึ่ง เช่น อ้วน น้ำตาลในเลือดสูง ควรจะปรึกษาแพทย์
ทบทวน 07/01/2006
References
1. Anderson PJ, Critchley JAJH, Chan JCN et al. Factor analysis of the metabolic syndrome: obesity vs insulin resistance as the central abnormality. International Journal of Obesity 2001;25:1782
2. Carr DB, Utzschneider KM, Hull RL et al. Intra-abdominal fat is a major determinant of the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III criteria for the metabolic syndrome. Diabetes 2004;53(8):2087-94
3. Nakamura T, Tokunga K, Shimomura I et al. Contribution of visceral fat accumulation to the development of coronary artery disease in non-obese men. Atherosclerosis 1994;107:239-46
4. Bonora E, Kiechl S, Willeit J et al. Prevalence of insulin resistance in metabolic disorders: the Bruneck Study. Diabetes 1998;47(10):1643-9
5. Nesto RW. The relation of insulin resistance syndromes to risk of cardiovascular disease. Rev Cardiovasc Med 2003;4(6):S11-S18
6. Pouliot MC, Despr?s JP, Lemieux S et al. Waist circumference and abdominal sagittaldiameter: best simple anthropometric indexes of abdominal visceral adipose tissue accumulation and related cardiovascular risk in men and women. Am J Cardiol 1994;73:460-8
7. Brunzell JD, Ayyobi AF. Dyslipidemia in the metabolic syndrome and type 2 diabetes mellitus. Am J Med 2003 Dec 8;115 Suppl 8A:24S-28S
8. Robins SJ, Rubins HB, Faas FH et al. Insulin resistance and cardiovascular events with low HDL cholesterol. The Veterans Affairs HDL Intervention Trial (VA-HIT).Diabetes Care 2003;26(5):1513-7
9The IDF consensus worldwide definition of the metabolic syndrome 2005
