การติดเชื้อ Cryptococcal Disease
เชื้อ Cryptococcus เป็นเชื้อราที่พบในดิน และมูลนก การติดเชื้อจะพบในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันลดลงเช่นผู้ป่วยโรคเอดส์ การใช้ยา steroid มะเร็งเชื้อเมื่อเข้าสู่ร่างการจะไปอยู่ที่ปอดถ้าภูมิคุ้มกันของร่างกายปกติก็จะทำลายเชื้อนั้น แต่ถ้าภูมิไม่ดีเชื้ออาจจะอยู่ที่ปอดหรือแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย เชื้อนี้ชอบสมองผู้ป่วยโรคเอดส์จะมีการติดเชื้อที่สมองมากที่สุด
อาการของโรคติดเชื้อราขึ้นสมอง

ตุ่มที่ผิวหนังที่เกิดเชื้อนี้

อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด ผู้ป่วยจะมีอาการปวดศีรษะ มีไข้ ปวดตามตัว อ่อนเพลีย คลื่นไส้เบื่ออาหาร ซึมลง อาจจะมีอาการชัก ในรายที่เป็นมากอาจจะมีอาการปอดบวม และเชื้ออาจจะลุกลามไปอวัยวะอื่น เช่นปอด ผิวหนัง อาจจะมีต่อมน้ำเหลืองโต อาจจะมีผื่นที่ผิวหนัง
การตรวจวินิจฉัยโรคติดเชื้อราขึ้นสมอง
ตรวจหาcryptococcal antigen (CRAG) ในเลือด, น้ำไขสันหลัง cerebral spinal fluid (CSF), ย้อมหาเชื้อในน้ำไขสันหลัง ตรวจ x-ray ปอด ผู้ป่วยที่ชักและซึมให้ตรวจ CT scan
การรักษาโรคติดเชื้อราขึ้นสมอง
ให้ยา Fluconazole ชนิดกินหรือฉีด. Amphotericin-B และ 5-flucytosine (5-FC) แล้วตามด้วย Fluconazole
การป้องกันการรับเชื้อ
ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าอุจาระนกพิราบจะนำเชื้อ cryptococcus
การให้ยาป้องกันปฐมภูมิ
- เมื่อระดับเซลล์ CD4ต่ำกว่าl < 50 หรือน้อยกว่า 5%
- ไม่แนะนำให้ตรวจหา Cryptococcal antigen เป็นประจำ เนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำ
- ให้แนะนำให้ยาป้องกันการติดเชื้อ Cryptococcus เนื่องจากไม่มีหลักฐานว่าผู้ป่วยจะมีอายุยาวขึ้น เสี่ยงต่อการดื้อยา เสี่ยงต่อปฏิกิริยาต่อต้านยารักษาโรคเอดส์ยาที่ให้ได้แก่ Fluconazole 100-200mg/day.
- สำหรับคนท้องไม่ควรที่จะได้รับยาป้องกันการติดเชื้อเนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำและเสี่ยงต่อพิการแต่กำเนิดของทารก
- หากจะเป็นต้องให้ยาป้องกันการติดเชื้อในคนท้อง ต้องรีบหยุดยาเมื่อระดับ CD-4 มากกว่า 100
การให้ยาป้องกันทุติยภูมิ(ให้ยาป้องกันหลังจากติดเชื้อ)
- ผู้ป่วยที่เป็นเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อ Cryptococcus จะต้องได้รับยาป้องกันการติดเชื้อไปตลอดชีวิตโดยการให้ยา Fluconazole
- เมื่อได้รับยาต้านไวรัส HIV และเซลล์ CD-4 มากกว่า 100 เป็นระยะเวลามากว่า6เดือน ก็สามารถหยุดยาป้องกันการติดเชื้อ
- หากระดับเซลล์ CD-4 ลดต่ำกว่า 100 ก็สามารถให้ Fluconazole
ผลข้างเคียงของยา
Fluconazole Itraconazole : คลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ ปวดท้อง .
Amphotericin B:ทำให้ไตเสื่อม โลหิตจาง ไข้หนาวสั่น ปวดศีรษะ อาเจียน ท้องร่วง ปวดท้อง
Drug Interactions
Fluconazole: ให้หลีกเลี่ยงยาเหล่านี้ Hismanal, Seldane, Warfarin, Rifampin, oral contraceptives,Cimetidine, Dilantin,Hydrochlorothiazide, and Sulfonylureas.
Amphotericin B: หลีกเลี่ยงยา steroids, ยารักษามะเร็ง antineoplastics
Flucytosine, ต้องตรวจเลือด การทำงานของไต