ปากแห้ง อาการ สาเหตุ และการรักษา

เคยไหมครับที่ตื่นมาตอนเช้าจะรู้สึกคอแห้งมาก บางครั้งกลืนน้ำลายจะเจ็บคอ เป็นอาการของปากแห้งซึ่งพบได้กับคนทั่วๆไป หากมีอาการปากแห้งจะต้องหาสาเหตุและแก้ไขปากแห้งอาจจะเกิดจากโรคประจำตัวเช่น โรคเบาหวาน หรืออาจจะเกิดจากยาบางชนิด ปากแห้งจะเป็นความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคเหงือก

อาการปากแห้ง

น้ำลายในปากมีหน้าที่คลุกเค้าอาหารย่อยอาหาร ให้ความชุ่มชื้นในปาก ทำให้ปากสะอาด ปากแห้งเกิดจากร่างกายไม่สามารถสร้างน้ำลายได้อย่างเพียงพอ นอกจากนั้นน้ำลายยังมีผลดีต่อสุขภาพดังต่อไปนี้

  • ยังป้องกันการติดเชื้อโดยการควบคุมแบคทีเรีย และเชื้อรา
  • ทำความสะอาดในปาก
  • ช่วยหล่อลื่นในขณะกลืนอาหาร
  • ช่วยย่อยอาหารบางชนิด

รู้ได้อย่างไรว่าปากแห้ง

ผู้ที่มีอาการปากแห้งจะมีอาการดังต่อไปนี้

  • รู้สึกเหนียวในปาก
  • รู้สึกเจ็บคอหรือแสบคอ
  • หิวน้ำบ่อย
  • ปากและลิ้นแห้ง
  • ลิ้นจะแห้ง และแดง
  • พูดแล้วกระแอมบ่อย เสียงแหบ
  • ร้อนคอ
  • กลืนลำบาก
  • พูดลำบาก
  • เสียงแหบ
  • จมูกแห้ง ลมหายใจแห้งๆ

First slide

Second slide

สาเหตุของปากแห้ง 9 ประการ

สาเหตุของปากแห้ง

  1. การหายใจทางปาก หลายท่านนอนหายใจทางปาก ทำให้เกิดปากแห้ง จะคอแห้ง หรือแสบคอในตอนเช้า การที่นอนหายใจทางปากอาจจะเกิดจาก
    • นิสัย
    • เป็นภูมิแพ้ หรือมีอะไรขวางทางเดินหายใจ
    • โรคนอนกรน
  2. ปากแห้งเนื่องจากยา ผลข้างเคียงจากยา ยารักษาโรคหลายชนิดทำให้เกิดปากแห้ง ยาเหล่านี้ได้แก่ ยาแก้ปวด ยาแก้แพ้ ยารักษาโรคซึมเศร้า ยาลดน้ำมูก ยารักษาโรคอ้วน ยาลดความดันโลหิต ยากันชัก ยารักษาหอบหืด ยาแก้ปลายประสาทอักเสบ ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน โดยเฉพาะหากรับประทานยาหลายชนิด
  3. จะพบว่าอาการปากแห้งจะพบในผู้สูงอายุมากกว่าอายุน้อย ทั้งนี้เนื่องจากโรคที่ผู้สูงอายุป่วยเช่นโรคเบาหวาน โรคสมองเสื่อม หรือเกิดจากยาที่เขารับประทานอยู่
  4. ผลจากโรคที่เป็นอยู่ เช่นโรคเบาหวาน โรคเอดส์ โรค Alzheimer's ภาวะโลหิตจาง โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ อัมพาต คางทูมผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ดี ร่างกายจะเสียน้ำเนื่องจากน้ำตาลที่สูง และอีกสาเหตุหนึ่งคือเกิดจากยาที่รับประทาน
  5. โรคสมองเสื่อม Alzheimer’s disease เนื่องจากผู้ป่วยมีปัญหาทางระบบสมองทำให้ผู้ป่วยดื่มน้ำไม่พอ
  6. การรักษาเคมีบำบัดด้วยยา หรือรังสีรักษา จะมีปัญหาเรื่องปากแห้ง
  7. การสูบบุหรี่ และการดื่มสุรา พบว่าคนทั้งสองกลุ่มจะมีอุบัติการณ์ของปากแห้งสูงกว่าคนปกติ และมีอุบัติการณ์ของโรคเหงือก ฟันผุสูงกว่าคนทั่วไป
  8. ผู้ป่วยที่ติดยาเสพติด ทุกชนิดจะทำให้ปากแห้ง
  9. โรค Sjögren’s disease ซึ่งเป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองก็มีอาการปากแห้งเป็นอาการสำคัญ
  • ขาดน้ำ เช่น ไข้สูง ท้องร่วง เหงื่ออกมาก อาเจียน ออกกำลังกายมาก
  • เส้นประสาทถูกทำลายจากการผ่าตัดหรืออุบัติเหตุ
  • ผ่าตัดต่อมน้ำลาย
  • ผู้ที่สูบบุหรี่

ปากแห้งจะทำให้เกิดผลเสียอะไร

ผู้ที่ปากแห้งจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดเหงือกอักเสบ ฝันผุ การติดเชื้อรา และมีปัญหาเกี่ยวกับการใส่ฟันปลอมนอกจากนั้นปากแห้งอาจจะมีผลต่อสุขภาพ

  • ขาดอาหาร
  • มีปัญหาในช่องปาก เช่นฟันผุ โรคเหงือก
  • ปัญหาทางอารมณ์ เช่น วิตกกังวล เครียด ซึมเศร้า
  • มีปัญหาการรับรสอาหาร

การดูแลผู้ที่ปากแห้ง

ขึ้นกับสาเหตุหากเกิดจากยาให้ปรึกษาแพทย์ที่รักษาเพื่อปรับยา หากเกิดจากการผลิตน้ำลายน้อยให้ใช้ยาที่กระตุ้นการหลั่งน้ำลาย นอกจากนั้นก็มีวิธีที่จะช่วยเรื่องปากแห้ง

  • ดื่มน้ำให้มาก
  • เคี้ยวหมากฝรั่งที่ไม่มีน้ำตาล
  • อมลูกอมที่ไม่มีน้ำตาล
  • ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ
  • ให้ดื่มน้ำระหว่างรับประทานอาหาร
  • เคี้ยวอาหารให้ละเอียดก่อนกลืนอาหาร
  • หลีกเลี่ยงสุราและกาแฟ
  • มีเครื่องให้ความชื้นในห้องนอน
  • หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด อาหารแห้ง และอาหารเค็ม
  • แปรงฟันด้วยยาสีฟันที่มีส่วนผสมของ fluoride
  • หายใจทางจมูก
  • ใช้เครื่องทำความชื้นในห้องนอน

 

กลับหน้าเดิม

การดูและฟัน | คราบหินปูน | สาเหตุโรคเหงือก | สุขอนามัยช่องปาก | โรคเหงือกอักเสบ | โรคในช่องปาก | โรคเหงือก | เหงือกร่น | ปริทนต์อักเสบ | โรคเหงือกกับหัวใจ | ปากแห้ง | ฟันผุ | การแปรงฟัน | กลิ่นปาก