ภาวะเกลือโซเดี่ยมในเลือดต่ำ

ภาวะเกลือโซเดี่ยมในเลือดต่ำ

เป็นภาวะที่มีปริมาณ Sodium น้อยเมื่อเทียบกับปริมาณน้ำที่มีอยู่ ค่าปรกติของ Sodium เท่ากับ 135-145 mEq/L หากเจาะเลือดแล้วต่ำกว่า 135 mEq/L จะถือว่ามี Sodium ต่ำกว่าปรกติ

• อาจกินโซเดียม หรือกินอาหารเค็มน้อยเกินไป ซึ่งตามปกติมักเกิดในกรณีนี้ได้น้อยมาก
• อาจเกิดโรค Addison's disease มีต้นเหตุจากต่อมหมวกไตผลิตฮอร์โมน "aldosterone" และฮอร์โมน "corticosteroid" ไม่เพียงพอ ก็จะมีผลต่อมาทำให้ไตดูดกลับโซเดียมไม่ได้เต็มที่ จนทำให้โซเดียมสูญเสียไปกับน้ำปัสสาวะ ทำให้ปรากฏพบค่าโซเดียมในเลือดต่ำกว่าปกติ
• อาจเกิดจากอาการอาเจียน หรือท้องร่วงติดต่อกันนาน ทำให้โซเดียมสูญเสียไปกับของเหลว
• อาจเกิดจากการกินยาขับปัสสาวะ (ยาเพื่อลดความดันเลือดสูง)
• อาจมีเหตุสำคัญ หรือโรคของไตเอง ที่ดูดกลับโซเดียมไม่ได้อย่างที่ควรกระทำ

อาการของผู้ที่มโซเดี่ยมในเลือดต่ำ

อาการที่สำคัญของโซเดี่ยม Sodium ในเลือดต่ำที่สำคัญได้แก่

• คลื่นไส้อาเจียน
• ปวดศีรษะ
• สับสน
• ไม่มีเรี่ยวแรง
• อ่อนเพลียง่าย
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• ชัก
• ไม่รู้สึกตัว

สาเหตุของโซเดี่ยมในเลือดต่ำ

• ยาบางชนิดทำให้เกลือ Sodium ในเลือดต่ำ
• โรคตับแข็ง
• ยาที่ทำให้เกลือกโซเดี่ยมต่ำ
  • ยาขับปัสสาวะ
  • ยากันชัก Carbamazepine (Tegretol)
  • ยาโรคจิตเวช Chlorpromazine (Thorazine)
  • Vasopressin analogs
  • ยาลดความดันโลหิต Indapamide (Natrilix)
  • ยาแก้ซึมเศร้า Selective serotonin reuptake inhibitors
  • ยาแก้โรคหอบ Theophylline
  • ยาแก้หัวใจเต้นผิดปกติ Amiodarone (Cordarone)
  • Ecstasy (3,4-methylenedioxymethamphetamine)
  • Hyponatremiaโรตไตที่ไม่สามารถขับน้ำออกจากร่างกาย
• โรคหัวใจวายมีการคั่งของน้ำ และเกลือแร่
• Syndrome of inappropriate anti-diuretic hormone (SIADH) ร่างกายมีการหลั่งฮอร์โมนนี้มากทำให้มีการคั่งของน้ำ
• ดื่มน้ำมากในขณะออกกำลังกาย เนื่องจากขณะออกกำลังกายจะเสียเกลือมากกว่าน้ำ ดังนั้นหากดื่มน้ำมากจะทำให้เกลือในเลือดต่ำ
• ต่อมหมวกไตทำงานน้อย (Addison's disease)ทำให้สร้างฮอร์โมนออกมาน้อย
• ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (hypothyroidism)
• ผู้ที่มีอาการอาเจียน หรือถ่ายเหลวเรื้อรัง
• ร่างกายขาดน้ำอย่างมาก
• รับประทานอาหารที่มีเกลือต่ำเกินไป

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะโซเดี่ยมในเลือดต่ำ

• อายุ พบว่าผู้ที่มีเกลือต่ำมักจะเป็นผู้สูงอายุ
• ผู้ที่รับประทานยาโดยเฉพาะยาที่ทำให้เกิดเกลือต่ำ เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาแก้โรคซึมเศร้า ยาแก้ปวด
• โรคประจำตัว เช่น โรคไต โรคตับ โรคหัวใจวาย
• อาหาร หากรับประทานอาหารที่มีเกลือต่ำประจำ
• ออกกำลังกายมากเกินไป
• สภาพอากาศที่ร้อนมาก

โรคแทรกซ้อน

ขึ้นกับระยะเวลาที่เกิดอาการ หากเกิดภาวะเกลือโซเดี่ยมในเลือดต่ำแบบเฉียบพลันอาจจะทำให้เกิดสมองบวม มีอาการชัก และเสียชีวิตได้ ส่วนรายที่เป็นเรื้อรังเกลือค่อยๆลด กลุ่มนี้โรคแทรกซ้อนไม่มาก

การวินิจฉัยโรคนี้

เจาะเลือดหาระดับโซเดี่ยมในเลือด

การรักษา

การรักษาโดยมากจะเริ่มต้นที่สาเหตุ และแก้ที่ต้นเหตุ เช่นหากรับประทานเกลือน้อยเกินไปก็อาจจะเพิ่มเกลือในอาหาร หรือหากเกิดจากยาก็ต้องลดหรือหยุดยา แต่หากเกลือ Sodium ในเลือดต่ำมาก(น้อยกว่า 120 )และเกิดอาการก็จำเป็นต้องรักษา

• การให้น้ำเกลือที่มีเกลือโซเดี่ยม
• การให้ยารักษาอาการ เช่น อาการปวดศีรษะ อาการคลื่นไส้อาเจียน
• การให้ฮอร์โมนทดแทนในกรณีที่ขาดฮอร์โมน