โรคลมแดด

โรคลมแดดหมายภึงโรคที่เกิดจากภาวะอุณหภูมิในร่างกายสูง และร่างกายปรับตัวไม่ได้ โลกเรากำลังเผชิญกับ ภาวะเรือนกระจก ทำให้อุณหภูมิของโลก เพิ่มขึ้น น้ำแข็งที่บริเวณขั้วโลก มีการละลายเพิ่มขึ้น รวมทั้งระดับน้ำในทะเล ก็สูงขึ้นทำให้โลกร้อนขึ้น มีโอกาสที่จะเกิดโรคลมแดด เพิ่มขึ้น เป็นภาวะที่เกิดจากอากาศร้อนที่มีความรุนแรงกว่าเพลียแดด เป็นโรคที่มักจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมักจะเกิดจากปัจจัยต่างๆได้แก่

ตัวผู้ป่วยมีภาวะหรือได้รับยาที่ทำให้ระบบระบายความร้อนของร่างกายผิดปกติ
คนที่แข็งแรงเมื่ออกกำลังกายในสภาพที่มีอากาศร้อนเป็นเวลานาน
เด็กและคนชราจะมีโอกาศเกิดภาวะดังกล่าวสูง โดยเฉพาะหากได้รับยาแก้แพ้หรือยาลดความดันโลหิต

อาการและอาการแสดง

จะมีอาการและอาการแสดงเหมือนกับ heat Heat Exhaustion

ผู้ป่วยจะตัวแดง ตัวร้อน เหงื่อจะออกมากในช่วงแรก ตอนหลังผิวจะแห้งเหงื่อออกน้อย เมื่อมีไข้ร่างกายจะขับเหงื่อออกมาเพื่อลดความร้อน หากร่างกายขาดน้ำเหงื่อก็ออกน้อยทำให้ไข้จะสูง
มึนงง สับสน หรืออาจจะไม่รู้สึกตัว สับสนและกระวนกระวาย
หายใจไวหายใจลำบากซึ่งอาจจะเกิดจากอวัยวะภายในเริ่มมีปัญหา
ชีพขจรเร็ว ชีพขจรจะเร็วเนื่องจากไข้ และร่างกายขาดน้ำ
ความดันโลหิตอาจจะสูงเล็กน้อยในระยะเริ่มต้น แต่เมื่อร่างกายขาดน้ำมากความดันจะต่ำลง
ในรายที่เป็นมากระบการแข็งตัวของเลือดจะผิดปกติ เลือดออกง่าย ไอเป็นเลือด ถ่ายดำ ปัสสาวะเป็นเลือด หรืออาจจะรุนแรงจนเลือดออกในสมอง
อุณหภูมิมักจะมากกว่า 41 องศา ซึ่งหมายถึงร่างกายไม่สามารถจัดการกับอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น
คลื่นไส้ซึ่งเป็นผลมาจากไข้ขึ้น
ปวดศีรษะเนื่องจากร่างกายขาดน้ำและไข้ขึ้นเร็ว
อ่อนเพลียจนไม่สามารถที่จะยืนได้
ตะคริวเนื่องจากเกลือแร่เสียสมดุล
มีภาพหลอน
ชักเนื่องจากไข้สูง

จะไปพบแพทย์เมื่อไร

ผู้ป่วยที่สงสัยว่าจะเป็นลมแดดหากมีอาการดังต่อไปนี้ให้รีบนำตัวไปพบแพทย์

สับสน ไม่รู้สึกตัว หรือหมดสติ
ปวดท้องหรือแน่หน้าอก
ไม่สามารถดื่มน้ำได้อย่างเพียงพอ
อุณหภูมิมากกว่า 104 องศาฟาร์เรนไฮด์
อุณหภูมิไม่ลดแม้ว่าจะให้การดูแลในเบื้องต้น
ผู้ป่วยมีโรคประจำตัว

หากเราพบผู้ที่มีอาการดังกล่าวจะให้การปฐมพยาบาลอย่างไร

ให้น้ำดื่ม อาจจะเป็นน้ำเกลือแร่ก้ได้
นอนพัก
ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว หรืออาบน้ำ
นอนในห้องที่ใช้เครื่องปรับอากาศ
สวมเสื้อบางๆ
ห้ามใช้แอลกอฮอลล์เช็ดตัว

การรักษาโรคลมแดด

แพทย์จะลดอุณหภูมิของร่างกายอย่างรวดเร็ว
แพทย์อาจจะนำผ้าชุบน้ำเย็นมาลดความร้อนบริเวณขาหนีบ หรือรักแร้ และใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตามตัว
ให้ยาเพื่อลดอาการหนาวสั่น
แพทย์จะวัดปริมาตรของปัสสาวะ

ภาวะอุณหภูมิในร่างกายสูง

ร่างกายเราขับความร้อนออกจากร่างกายได้อย่างไร

เรื่องเกี่ยวกับการออกกำลังกายที่น่าสนใจ

ร่างกายของคนเราได้รับความร้อนจากสิ่งแวดล้อม และจากการสร้างความร้อของร่างกายเช่น ในขณะพักร่างกายเราสามารถสร้างความร้อนและมีอุณหภูมิเพิ่ม 1.1 องศาเซ้นติเกรดต่อชั่วโมง ในขณะที่ออกกำลังกาย กล้ามเนื้อจะสร้างความร้อนได้ 15 เท่าในขณะที่พัก แต่ร่างกายของเราสามารถปรับอุณหภูมิให้คงที่(Core Temperature) ที่ 37 องศาเซ็นติเกรด(98.6 f) โดยอาศัยกระบวนการดังนี้

Conduction คือการนำความร้อนออกจากร่างกาย โดยจะต้องมีสื่อการมาสัมผัส เช่น น้ำ ร่างกายจะใช้กลไกนี้ในการขับความร้อนได้เพียงร้อยละ2-3 ของความร้อนที่ร่างกายผลิตได้
Convection คือการกระจายความร้อนของร่างกายสู่สิ่งแวดล้อมรอบตัว ร่างกายเราใช้กระบวนการนี้ขับความร้อนได้ร้อยละ 10 ของความร้อนที่ผลิตได้ แต่หากอุณหภูมิอากาศสูงกว่าร่างกายของเรา ก็ไม่สามารถใช้กระบวนการนี้ในการขับความร้อนออกจากร่างกาย
Radiation คือการที่ร่างกายขับความร้อนเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ร่างกายเราใช้กระบวนการนี้ขับความร้อนได้ถึงร้อยละ65 ของความร้อนที่ผลิตได้ แต่หากอุณหภูมิของอากาศสูงขึ้นก็จะขับความร้อนได้น้อยลง
Evaporation ร่างกายเราขับความร้อนโดยผ่านทางเหงื่อ น้ำลาย สามารถขับความร้อนได้ร้อยละ30 ของความร้อนที่ผลิตได้

จะเห็นได้ว่าร่างกายเราจะขับความร้อนส่วนใหญ่คือวิธีที่3และ4 แต่เมื่ออุณหภูมิของอากาศสูงขึ้น ร่างกายเราจะเหลือวิธีการขับความร้อนโดยทางเหงื่อและทางหายใจได้อย่างเดียว

การปรับตัวกับความร้อน

ความสามารถในการปรับตัวกับอุณหภูมิที่สูงขึ้นกับ สุขภาพ อายุ และสภาพแวดล้อมซึ่งอาจจะต้องใช้เวลาในการปรับตัวเป็นวันหรือสัปดาห์โดยจะมีการปรับตัวดังนี้ เหงื่อจะออกเร็วขึ้นและมีปริมาณมากขึ้น ปริมาณเกลือในเหงื่อจะน้อยลง หัวใจทำงานเพิ่มขึ้น มีการสร้างฮอร์โมนเพื่อเก็บน้ำและเกลือเพิ่มขึ้น

เมื่ออุณหภูมิร่างกายเพิ่มขึ้นจะกระตุ้นสมองส่วน hypothalamus และสมองส่วนปลายทำให้เลือดไหลไปผิวหนังเพิ่มขึ้น เหงื่อออกมากขึ้น หายใจเร็วขึ้นเพื่อขับความร้อนออกจากร่างกาย สำหรับผู้สูงอายุหรือคนป่วยความสามารถเหล่านี้จะเสียไปทำให้อุณหภูมิร่างกายสูง

ร่างกายเราจะทนกับอุณหภูมิได้แค่ไหน

ร่างกายเราสามารถทนกับอุณหภูมิที่ 42 องศาได้ 45 นาทีถึง 8 ชั่วโมงเซลล์ของร่างกายจะสร้าง heat-shock proteins ซึ่งจะทำให้เซลล์มีความทนต่อความร้อน ทนต่อการขาดเลือดหรือแม้กระทั่งการขาดออกซิเจน ทำให้เซลล์ตายช้าลง

ความรุนแรงของโรคลมแดด

สาเหตุของหรือปัจจัยเสี่ยงของโรคลมแดด

โรคประจำตัว

โรคหัวใจ
โรคผิวหนัง (eg, scleroderma, ectodermal hyperplasia)
ไฟไหม้ผิวหนัง
ร่างกายขาดน้ำ (เช่น อาเจียน ท้องร่วง)
โรคต่อมไร้ท่อ (เช่น ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ, เบาหวาน, pheochromocytoma)
โรคระบบประสาท(เช่น, autonomic neuropathies, parkinsonism, dystonias)
สมองเสื่อม
ไข้

พฤติกรรม

ออกกำลังกายหรือทำงานในสภาพอากาศร้อนจัด
ระบบระบายอากาศไม่ดี
ใส่เสื้อผ้าหนาหรือกันการระเหยของเหงื่อ
ดื่มน้ำน้อย

ยาหรือสารพิษ

ยาลดความดันโลหิต Beta-blockers
Anticholinergics
ยาขับปัสสาวะ Diuretics
สุรา Ethanol
ยาแก้แพ้ Antihistamines
ยาต้านการซึมเศร้า Cyclic antidepressants
Sympathomimetics (eg, cocaine, amphetamines)
Phenothiazines
Lithium
Salicylates

ปัจจัยเสี่ยงอย่างอื่น

ขาดน้ำและเกลือแร่ Salt or water depletion
อ้วน Obesity
อยู่คนเดียว Living alone
ผู้ป่วยนอนบนเตียงช่วยตัวเองไม่ได้ Confined to bed
สูงอายุExtremities of age

เรื่องที่เกี่ยวข้อง