การตรวจร่างกายผู้ป่วยความดันโลหิตสูง

การตรวจร่างกายผู้ป่วยความดันโลหิตสูง

การตรวจร่างกายมีจุดประสงค์ คือ

• การวินิจฉัยโรคความดันโลหิตสูงให้ถูกต้อง
• ตรวจวัดระดับความดันโลหิตปัจจุบัน
• ตรวจหาสาเหตุของความดันโลหิตสูง
• และประเมินความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด CVD อย่างละเอียด

ควรตรวจวัดความดันโลหิตทั้ง 2 แขน หากพบและตรวจยืนยันแล้วว่าความดันโลหิตตัวบนต่างกันมากกว่า 20 มม.ปรอท และ/หรือความดันโลหิตตัวล่าง DBP ต่างกันมากกว่า 10 มม.ปรอท ควรตรวจหาความปกติของหลอดเลือด

ผู้ป่วยทุกรายควรตรวจโดยการฟังที่ carotid artery, หัวใจและหลอดเลือดแดงที่ไต หากได้ยินเสียงฟู murmur บริเวณดังกล่าวควรตรวจค้นต่อด้วย carotid ultrasound, echocardiography, renal vascular ultrasound ตามลำดับ วัดส่วนสูง, น้าหนัก, เส้นรอบเอวในท่ายืนและคานวณ body mass index (BMI) คลำชีพจรขณะพักและฟังการเต้นของหัวใจซึ่งอาจพบการเต้นของหัวใจผิดปกติ arrhythmia เช่น หัวใจเต้นสั่นพริ้วAF หากการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้นบ่งชี้ถึงความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ

การตรวจร่างกายจะตรวจหา

1. ความดันโลหิตสูงทุติยภูมิ,
2. การเสื่อมของอวัยวะ
3. โรคอ้วน

1การตรวจร่างกายที่แสดงที่บ่งชี้ว่าอาจเป็นความดันโลหิตสูงทุติยภูมิ

• โรค Cushing syndrome หรือโรคต่อมหมวกไต

อาจจะเกิดเนื้องอกของต่อมหมวกไตเองที่ผลิตฮอร์โมนมาก หรืออาจจะเกิดจากซื้อยาที่มีส่วนผสมของ steroid หรือเกิดจากการรักษาด้วยยา steroid อาการแสดงของ Cushing syndrome

	หน้ากลมเหมือนดวงจันทร์ ผิวหน้าจะบางและเห็นเส้นเลือด
	มีการสะสมไขมันที่ต้นคอด้านหลัง
	ผิวหนังมีการแตกเหมือนผิวหน้าท้องแตกของคนตั้งครรภ์
	มีขนขึ้นมากกว่าปรกติ

• phaeochromocytoma

เป็นเนื้องอกที่สร้างฮอร์โมนทำให้มีความดันสูง ใจสั่น เหงื่อออก ลักษณะจาเพาะของผิวหนังที่พบใน neurofibromatosis (pheochromocytoma)

	มีตุ่มๆอยู่ใต้ผิวหนัง
	มีผื่นสีออกน้ำตาลที่ผิวหนัง

• การคลำไตเพราะหากไตโตทำให้คิดถึงโรค Polycystic kidned
• การฟังเสียงฟูที่หน้าท้อง หากได้ยินก็จะสงสัยว่าความดันโลหิตสูงเกิดจากหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงไตตีบ renovascular hypertension
• ฟังเสียงหัวใจหากได้ยินเสียงฟู่ก็อาจจะเป็นโรคของหลอดเลือด (aortic coarctation, aortic disease, โรคของหลอดเลือดแขน)
• คลำชีพขจรืี่เท้า หากทั้งสองข้างไม่เท่ากันหรือมาช้าก็อาจจะเป็นโรคของหลอดเลือด (aortic coarctaton, aortic disease, โรคของหลอดเลือดแดงที่ขา)

2การตรวจหาว่าอวัยวะเสียหายจากความดันโลหิตสูง

• สมอง แพทย์จะฟังเสียงฟู่ที่หลอดเลือดแดงที่คอ หากได้ยินแสดงว่าหลอดเลือดตีบ แพทย์จะตรวจดูกำลังและความรู้สึกของแขนขา
• ตา แพทย์จะส่องดูจอภาพ retina เพื่อดูการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือด
• หัวใจ แพทย์จะตรวจว่าหัวใจโตหรือไม่ มีลักษณะหัวใจวายหรือไม่ เท้าบวมหรือไม่ หัวใจเต้นผิดปกติหรือไม่
• หลอดเลือดแดง แพทย์จะคลำหลอดเลือดที่หลังเท้าทั้งสองข้าง หากแรงไม่เท่ากัน เย็นปลายมือปลายเท้า ก็อาจจะเกิดหลอดเลือดแดงตีบ
• สมอง พบ motor หรือ sensory deficit

3หลักฐานของโรคอ้วน

• ชั่งน้าหนักและวัดส่วนสูง
• คานวณ BMI
• วัดเส้นรอบเอวในท่ายืนที่ระดับกึ่งกลางระหว่างขอบชายโครงและขอบ iliac crest วัดรอบเอวเพื่อดูว่าเป็นโรคอ้วนลงพุงหรือไม่ คำนวณดัชนีมวลกาย
• ชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง