 |
|---|
หน้าหลัก | สุขภาพดี | สุภาพสตรี | การแปลผลเลือด | โรคต่างๆ | วัคซีน
เปรียบเทียบอาการขี้ลืมระหว่างคนปกติกับผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์
การขี้ลืมหรือหลงลืมเป็นเรื่องปกติที่ทุกคนสามารถพบเจอได้ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะเมื่ออายุเพิ่มขึ้น แต่ในบางกรณี การลืมอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคอัลไซเมอร์ ซึ่งเป็นภาวะสมองเสื่อมที่รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ การแยกแยะระหว่างอาการลืมแบบปกติที่พบได้ในคนทั่วไปกับอาการลืมในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์นั้นเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากการตรวจพบโรคอัลไซเมอร์ตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยให้ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสมได้อย่างรวดเร็ว
อาการขี้ลืมในคนปกติ
อาการลืมในคนทั่วไปเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นจากหลายปัจจัย เช่น ความเครียด การทำงานหนัก หรือการรบกวนทางจิตใจ นอกจากนี้ การสูญเสียความจำแบบเล็กน้อยเมื่ออายุมากขึ้นก็เป็นเรื่องปกติ ซึ่งเป็นอาการที่เรียกว่า “อาการหลงลืมจากวัยชรา” (Age-related memory loss) ซึ่งไม่มีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมีนัยสำคัญ
ลักษณะของการลืมในคนปกติ เช่น:
- ลืมชื่อคนหรือสถานที่บางครั้ง แต่สามารถจำได้ภายหลังเมื่อมีการกระตุ้น
- ลืมว่าวางของไว้ที่ไหน แต่สามารถหาของเจอได้เมื่อคิดทบทวน
- ลืมทำสิ่งต่างๆ บ้างเป็นครั้งคราว เช่น ลืมนัดหมาย แต่ไม่บ่อยครั้งจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
- ลืมรายละเอียดของการสนทนา ที่อาจเกิดจากการไม่ได้ให้ความสนใจเต็มที่
อาการเหล่านี้เป็นปกติและไม่ถือว่าเป็นสัญญาณของโรคสมองเสื่อม
อาการขี้ลืมในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์
โรคอัลไซเมอร์เป็นโรคสมองเสื่อมที่เกิดจากการเสื่อมของสมองอย่างต่อเนื่อง ทำให้สูญเสียความสามารถในการจดจำ คิด และแก้ไขปัญหาในชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยมักมีการลืมที่รุนแรงและเกิดขึ้นบ่อยครั้งจนส่งผลกระทบต่อความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวัน อาการขี้ลืมที่เกิดจากโรคอัลไซเมอร์จะรุนแรงมากกว่าและไม่สามารถเรียกคืนข้อมูลได้ด้วยการทบทวนหรือนึกย้อนเหมือนในคนปกติ
ลักษณะการลืมในผู้ป่วยอัลไซเมอร์ ได้แก่:
- ลืมข้อมูลที่เพิ่งได้รับ เช่น ลืมว่าเพิ่งถามคำถามหรือทำสิ่งใดไปแล้ว และถามซ้ำหรือทำซ้ำหลายครั้ง ลืมว่าได้รับประทานอาหารแล้ว
- ไม่สนใจสุขอนามัยส่วนตัว แยกตัวจากงานและสังคมลืมรายละเอียดสำคัญเกี่ยวกับตัวเอง เช่น ลืมชื่อ หรือวันเกิดของตนเอง รวมถึงเหตุการณ์สำคัญในชีวิต ผู้ที่ความจำเสื่อมจากสมองเสื่อมจะไม่สนใจงานอดิเรก ไม่สนใจสังคม ไม่สนใจก๊ฬา เนื่องจากความสามารถในการเข้าทีม และสูญเสียทักษะต่างๆ จึงทำให้เขาหลีกหนีจากงานและสังคม
- ทักษะการทำงาน สำหรับผู้ที่หลงลืมตามอายุอาจจะลืมวิธีการตั้งเครื่องไมโครเวฟ หรือการตั้งค่าทีวีแต่จะเรียนรู้ได้เร็ว และยังสามารถทำงานได้ตามปกติเช่นการใช้เครื่องดูดฝุ่น การต้มข้าวด้วยหม้อข้าวไฟฟ้า การใช้คอมพิวเตอร์ ยังจำหนทางได้ แต่ผู้ที่ขี้ลืมจากสมองเสื่อมจะไม่สามารถทำงานดังกล่าวได้ และจำหนทางไม่ได้ซึ่งทำให้ผู้ป่วยกลุ่มนี้หลงทางเป็นจำนวนมาก
- ความสับสนเรื่องเวลาและสถานที่หลงทางในสถานที่ที่คุ้นเคย เช่น ไม่สามารถหาทางกลับบ้านหรือไปยังที่ที่เคยไปเป็นประจำ จำสัญญลักษณ์หรือป้ายต่างๆไม่ไ ด้่ผู้ที่ความจำเสื่อมจากโรคสมองเสื่อมจะสับสนเรื่องเวลา ฤดูกาล จำสถานที่ไม่ได้ จำเหตุการณืที่เพิ่งผ่านมาไม่ได้
- สูญเสียความสามารถในการวางแผนและแก้ปัญหา เช่น ไม่สามารถทำสิ่งที่เคยทำได้ เช่น การจัดการเงิน หรือการทำอาหาร ไม่สามารถไปจ่ายตลาดเพื่อทำอาหาร
- การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและอารมณ์ เช่น หงุดหงิดง่าย สับสน และมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับความจำเสื่อม
- ปัญหาเรื่องการมองเห็น ผู้ที่สมองเสื่อมจะมีปัญหาเรื่องการอ่าน การแปรผลป้ายสัญญาณจราจร สับสนเรื่องระยะทาง สี ซึ่งจะเป็นปัญหาในการขับรถ
- วางของผิดที่และจำไม่ได้ว่าวางที่ไหน ผู้ที่ขี้ลืมอาจจะลืมว่าวางของไว้ตรงไหนหากวางผิดที่ แต่ก็สามารถที่จะทบทวนว่าตำแหน่งที่วางอยู่ที่ไหนโดยย้อนความคิดที่ละขั้นตอน แต่ผู้ที่สมองเสื่อมจะวางของผิดที่เช่น วางกุญแจไว้ในตู้เย็น วางกระเป๋าเงินไว้ในถังขยะ หรือบางครั้งซ่อนเงินและจำไม่ได้ว่าเก็บไว้ที่ไหน
- ปัญหาในการใช้ภาษา สำหรับผู้ที่ขี้หลงขี้ลืมอาจจะมีบางครั้งที่ใช้คำผิด แต่สำหรับความจำเสื่อมจากโรคสมองเสื่อมนอกจากจะมีปัญหาเรื่องการอ่านแล้วยังมีปัญหาในการใช้ภาษา ผู้ที่เป็นอาจจะหยุดการสนทนากลางคันเนื่องจากไม่รู้ว่าจะพูดอะไร อาจจะมีปัญหาในการใช้คำค่อนข้างมาก และมีปัญหาในการเรียกสิ่งของผิดไป
- ไม่สามารถจดจำชื่อคนที่คุ้นเคยหรือสมาชิกในครอบครัว ซึ่งเป็นอาการที่พบได้ในระยะปลายของโรค
วิธีแยกแยะอาการขี้ลืมในคนปกติกับผู้ป่วยอัลไซเมอร์
การแยกแยะอาการขี้ลืมในคนปกติกับผู้ป่วยอัลไซเมอร์สามารถดูได้จากความถี่และความรุนแรงของการลืม หากการลืมเกิดขึ้นเป็นประจำและเริ่มส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต เช่น การหลงทางในสถานที่ที่คุ้นเคย การลืมข้อมูลส่วนตัว หรือการลืมอย่างต่อเนื่องโดยไม่สามารถนึกย้อนคืนได้ ควรเข้ารับการตรวจจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของโรคอัลไซเมอร์หรือโรคสมองเสื่อมอื่นๆ
สรุป
อาการขี้ลืมในคนปกติมักเป็นการลืมข้อมูลเล็กน้อยหรือชั่วคราว และมักจะไม่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ในขณะที่อาการขี้ลืมในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์จะเกิดขึ้นบ่อยและมีความรุนแรงมากขึ้นจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน การแยกแยะอาการขี้ลืมเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันและดูแลสุขภาพสมองของเราอย่างเหมาะสม
ภาวะสมองเสื่อม อาหารบำรุงสมอง การทดสอบอาการสมองเสื่อม การเพิ่มความจำ ขี้ลืม การป้องกันการหลงลืม ข้อแตกต่างระหว่างขี้ลืมและสมองเสื่อม