ครรภ์เป็นพิษ Preeclamsia
ครรภ์เป็นพิษคืออะไร
ครรภ์เป็นพิษเป็นภาวะที่ผิดปกติระหว่างการตั้งครรภ์จนกระทั่งหลังคลอด ซึ่งส่งผลต่อคุณแม่ และทารกในครรภ์ ภาวะนี้พบได้ประมาณร้อยละ 5-8 ของการตั้งครรภ์ หากเกิดครรภ์เป็นพิษจะเกิดความดันโลหิตสูง หลังเท้าบวม ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ อาการมีทั้งเป็นน้อยจนกระทั่งในรายรุนแรงทำให้เกิดปัญหากับแม่ ซึ่งอาจจะเสียชีวิตได้ ภาวะนี้มักจะเกิดหลังการตั้งครรภ์ตั้งแต่ 20 สัปดาห์ถึง 6 สัปดาห์หลังคลอด การฝากครรภ์อย่างสม่ำเสมอจะทำให้ทราบโรคนี้ตั้งแต่เริ่มเป็น
ครรภ์เป็นพิษเกิดได้อย่างไร
ยังไม่ทราบสาเหตุแต่พบว่ามักเกิดในคนที่ตั้งท้องแรก โดยเฉพาะผู้ที่ตั้งครรภ์แผด หรือมีโรคอยู่เช่นโรคเบาหวานโรคความดันโลหิตสูง โรคไตโรคเบาหวาน
สาเหตุของครรภ์เป็นพิษ
สาเหตุที่แท้จริงยังไม่มีใครทราบ เท่าที่มีหลักฐานเชื่อว่าเกิดจากรกมีการสร้างโปรตีนชนิดหนึ่งซึ่งเมื่อเข้าสู่กระแสเลือดของแม่จะทำให้เกิดความดันโลหิตสูง และเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ
อาการของครรภ์เป็นพิษ
ในรายที่เป็นไม่มากอาจจะไม่มีอาการแพทย์จะให้การวินิจฉัยเมื่อตรวจพบว่า
- ความดันโลหิตสูง
- บวมที่หลังเท้าหรือหน้า
- ตรวจพบไข่ขาวในปัสสาวะ
อาการของครรภ์เป็นพิษมีอะไรบ้าง
- ไม่มีอาการ
- ความดันโลหิตสูง
- ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ
- บวมหลังเท้า
- น้ำหนักขึ้นอย่างเร็ว
- คลื่นไส้อาเจียน
- ปวดท้องหรือปวดไหล่
- ปวดเอว
- ปวดศีรษะ
- ตามัว
- Hyperrefexia
- อาการอื่นๆ
ผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดครรภ์เป็นพิษ
ผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดครรภ์เป็นพิษได้แก่
- สตรีตั้งครรภ์แรกหรือตั้งครรภ์แรกกับคู่สมรสใหม่
- สตรีตั้งครรภ์ที่อายุน้อยกว่า 18 ปี หรือมากกว่า 35 ปี
- ระยะห่างของการตั้งครรภ์ ห่างจากครรภ์ก่อนมากกว่า 10 ปี
การวินิจฉัยโรคครรภ์เป็นพิษ
การวินิจฉัยไม่ยากเพียงแค่พบ
- ความดันโลหิตสูง
- หลังเท้าบวม
- ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ
เมื่อวินิจฉัยได้จะต้องมีการตรวจพิเศษเพื่อติดตามโรคอ่านการวินิจฉัยโรคครรภ์เป็นพิษ
การรักษา
- แพทย์จะให้ท่านพักผ่อน เวลานอนจะให้นอนตะแคงซ้ายเพื่อมิให้มดลูกกดเส้นเลือดใหญ่
- แพทย์จะนัดตรวจบ่อยขึ้น
- ถ้าอาการเป็นมากแพทย์จะแนะนำให้นอนโรงพยาบาล และให้ยาลดความดันโลหิต
- ในรายที่รุนแรงแพทย์อาจจะยุติการตั้งครรภ์
อาการอะไรบ้างที่ต้องรีบไปพบแพทย์
- ตามัว
- ปวดศีรษะ
- ปวดท้อง
- น้ำหนักเกินอย่างรวดเร็ว
โรคแทรกซ้อนของครรภ์เป็นพิษ
ครรภ์เป็นพิษมีภาวะแทรกซ้อนทั้งมารดาและทารก ทางด้านมารดาอาจจะทำให้เกิด เสียชีวิต มักเกิดจากมีเลือดออกในสมองจากหลอดเลือดในสมองแตก เกิดอาการชัก ตาบอด อาจเป็นชั่วคราว ด้านทารกอาจจะเกิด มีภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ มีภาวะน้ำคร่ำน้อย ส่งผลให้ทารกถูกกดเบียดทับจากน้ำหนักมารดา ส่งผลให้มีการเจริญเติบโตผิดปกติได้ มีการคลอดก่อนกำหนด
การป้องกันความดันโลหิตสูงในคนตั้งครรภ์
่เมื่อเริ่มตั้งครรภ์ หรือเมื่อเตรียมตั้งครรภ์ สามารถลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษได้โดยมีวิธีการดังน
- งดอาหารเค็ม
- ดื่มน้ำวันละ 6-8 แก้ว
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ออกกำลังอย่างสม่ำเสมอ
- งดสุรา งดกาแฟ
- ยกเท้าสูงเวลานั่งหรือนอน
- รับประทานอาหารเพื่อคุณภาพโดยลดมัน เพิ่มโปรตีน
- ฝากครรภ์ทันทีที่รู้ว่าตั้งครรภ์
ครรภ์เป็นพิษแบ่งออกเป็นกี่ชนิด? อะไรบ้าง?
ครรภ์เป็นพิษแบ่งตามความรุนแรงเป็น 2 ชนิด คือ
- ชนิดรุนแรงน้อย คือ สตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษโดยมีความดันโลหิตสูงไม่เกิน 160/110 มม.ปรอท หรือมีโปรตีนรั่วในปัสสาวะไม่เกิน 2 กรัมต่อวัน หรือไม่มีภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น เกล็ดเลือดต่ำ ไตวาย และทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
- ชนิดรุนแรงมาก คือ ภาวะครรภ์เป็นพิษที่มีความดันโลหิตสูงมากกว่า 160/110 มม.ปรอท หรือมีโปรตีนในปัสสาวะมากกว่า 2 กรัมต่อวัน หรือมีภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น ปวดศีรษะมาก ตาพร่ามัว มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ไตวาย ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการชักขณะตั้งครรภ์โดยที่ไม่เคยมีอาการชักมาก่อนตั้งครรภ์ (Eclampsia) และอาจเกิดภาวะเลือดออกในสมองจนมีอันตรายต่อชีวิตได้
