แผนการรักษาหอบเฉียบพลัน

1. โรคหอบหืดเป็นโรคเรื้อรังโดยทั่วไปสามารถควบคุมได้ดีด้วยยา แต่บางครั้งผู้ป่วยได้รับสิ่งกระตุ้น ทำให้เกิดอาการหอบเฉียบพลันผู้ป่วยจำเป็นต้องทราบถึงอาการก่อนเกิดโรคหอบหืด สามารถประเมินความรุนแรงของโรคหอบหืด และสามารถดูแลตัวเองในเบื้องต้นได้ การรักษาหอบหืดเฉียบพลันให้ได้ผลดีต้องประกอบไปด้วย แผนการรักษาหอบหืดเฉียบพลันด้วยตัวเองที่บ้าน
2. ต้องสามารถรู้ถึงอาการเริ่มต้นของอาการหอบหืดเฉียบพลันรวมทั้งการประเมิน PEF
3. สามารถปรับยาตามความรุนแรงของโรคได้
4. ต้องหลีกภาวะที่กระตุ้นให้หอบหืดเป็นมากขึ้น
5. สามารถติดต่อกับแพทย์ที่รักษาได้โดยทันที

การประเมินความรุนแรงของโรคหอบหืดอาศัย การตรวจPEF ความถี่ของการไอ ความรุนแรงของการไอ อาการแน่นหน้าอก การใช้กล้ามเนื้อซี่โครงในการหายใจ เมื่อเรื่มเกิดอาการหอบหืดเฉียบพลันต้องไม่ต้องตกใจ ให้นั่งพักสงบใจพร้อมกับรีบรักษาดังนี้

• พ่นshort-acting beta2-agonists ทุก20นาที 3ครั้งใน1ชั่วโมง
• ต้องหลีกภาวะที่กระตุ้นให้หอบหืดเป็นมากขึ้น

หลังจากพ่นยาแล้วให้รีบประเมินผลการรักษาโดยประเมินจากอาการหอบ ค่า Peak flow rate ซึ่งแบ่งการตอบสนองออกเป็น 3 รูปแบบดังนีคือ

1. ตอบสนองต่อรักษาอาการหอบหืดเฉียบพลันไม่รุนแรง

2. ค่า PEF ที่ดีที่สุดในขณะที่ไม่หอบ=	เป็นค่าที่ได้จากากรทำ PEF
   ค่า PEF ขณะหอบ=	เป็นค่าที่วัดได้ในขณะหอบ ค่าที่วัดได้อยู่ระหว่าง 80% ถึง 100% ของค่า PEF ที่ดีที่สุด
   อาการของผู้ป่วย
   อาการหอบ	หอบขณะเดิน นั่งไม่หอบ
   พูด	พูดได้ปกติ
   นอน	นอนราบได้
   ชีพขจร	น้อยกว่า100ครั้ง/นาท

การใช้ยาในภาวะหอบเฉียบพลันไม่รุนแรง

• หลังพ่นยา short-acting beta2-agonists 3 ครั้งอาการดีขึ้น PEFมากกว่า80% ผู้ป่วยไม่หอบให้พ่นยาshort-acting beta2-agonists ทุก 4 ชั่วโมงอีก 2 วัน
• ให้พ่น inhaled steroid ขนาด 2 เท่าของขนาดปกติ
• หลังจากดีขึ้น2วันให้กลับไปพ่นยาตามขนาดเดิม
• หลังพ่นยา short-acting beta 2-agonist แล้วไม่ดีขึ้นอาการแย่ลงให้ไปดูแผนการรักษาหอบหืดเฉียบพลันรุนแรงปานกลาง

2. ตอบการรักษาปานกลาง อาการหอบหืดเฉียบพลันรุนแรงปานกลาง

   ค่า PEF ที่ดีที่สุดในขณะที่ไม่หอบ=	เป็นค่าที่ได้จากากรทำ PEF
   ค่า PEF ขณะหอบ=	เป็นค่าที่วัดได้ในขณะหอบ ค่าที่วัดได้อยู่ระหว่าง 60% ถึง 80% ของค่า PEF ที่ดีที่สุด
   อาการของผู้ป่วย
   อาการหอบ	หอบขณะเดิน นั่งไมเหนื่อย่หอบ
   พูด	พูดเป็นประโยคได้ พูดยาวๆจะเหนื่อยิ
   นอน	นอนราบได้
   ชีพขจร	อยู่ระหว่าง100-120 ครั้ง/นาที

การใช้ยาในภาวะหอบเฉียบพลันรุนแรงปานกลาง

• ให้พ่นยา Quick-relief medications ทุก 20 นาที 3ครั้ง ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้น ให้พ่นยาต่อ
• ให้พ่นยา Quick-relief medications  2-4 puffใน space พ่นทุก1ชั่วโมงให้ต่อ3-4ชั่วโมงจนอาการดีขึ้นติต่อกัน 4 ชั่วโมงหรือจนกระทั่ง PEF>70%หลังจากนั้นพ่นทุก4ชั่วโมง
• ให้พ่น inhaled steroid 2 เท่าของขนาดปกติจน PEF อยู่ใน มากว่า 80%จึงลดขนาดยาลงปกติ
• ให้กิน steroid เช่น prenisolone[5mg] 2เม็ดวันละ3ครั้ง
• ถ้าดีขึ้นโทรปรึกษาแพทย์เพื่อปรับแผนการรักษา
• ถ้าไม่ดีขึ้นรีบพบแพทย์

3. ไม่ตอบสนองต่อการรักษา อาการหอบหืดเฉียบพลันชนิดรุนแรง

   ค่า PEF ที่ดีที่สุด=	เป็นค่าที่ได้จากากรทำ PEF
   ค่า PEF ขณะหอบ=	เป็นค่าที่วัดได้ในขณะหอบ ค่าที่วัดได้อยู่ระหว่าง น้อยกว่า 50% ของค่า PEF ที่ดีที่สุด
   อาการของผู้ป่วย
   อาการหอบ	หอบพัก
   พูด	พูดเป็นคำ พูดเป็นประโยคไม่ได้
   นอน	นอนราบไม่ได้ บางครั้งนั่งยังหอบ
   ชีพขจร	มากกว่า120ครั้ง/นาที
   การหายใจ	ใช้กล้ามเนื้อทรวงอกช่วยในการหายใจที่เรียกหอบจนซี่โครงบาน จมูกบาน

การใช้ยาในภาวะหอบเฉียบพลันชนิดรุนแรง

• ให้พ่นยา short-acting beta2-agonists 2-4 puffใน space พ่นทุก20นาทีในชั่วโมงต่อไป
• ให้พ่น inhaled steroid 2 เท่าของขนาดปกติจน PEF >80%
• ให้กิน steroid 5mg 2เม็ดวันละ3ครั้ง
• ถ้าดีขึ้นให้พ่น short-acting beta2-agonists 2-4 puffใน space พ่นทุก4ชั่วโมงเป็นเวลา2วันและพ่น steroid ขนาด2เท่า
• ถ้าไม่ดีขึ้นภายใน10นาทีหลังพ่นshort-acting beta2-agonists รีบนำส่งโรงพยาบาล

กลับไปหน้าแรก | แผนรักษาโรคหอบหืดเรื้อรัง

ต้องรู้เกี่ยวกับโรคหอบหืด | ต้องรู้จักวิธีพ่นยา | ต้องรู้จักชนิดของยาที่รักษา | ต้องมีแผนการรักษาด้วยตัวเอง | ต้องมีแผนฉุกเฉินในการรักเวลาหอบมาก | ต้องหลีกเลี่ยงสิ่งแวดล้อมที่แพ้ | ต้องรู้จักประเมินอาการของโรค | ต้องมีแผนเรื้อรัง