การป้องกันภูมิแพ้ที่เกิดจากแมลงกัดต่อย
แมลงจัดอยู่ในกลุ่ม Hymenoptera ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มคือ
ผึ้ง |
แตน |
ต่อ |
มด |
Apid
- ได้แก่ Honeybee
- ได้แก Bumblebee
Vespids
- yellow jacket
- yellow faced hornet
- White faced hornet
- Paper wasp
Formicide
- fire ane
- harvest ant
อาการบริเวณที่ถูกกัด
เมื่อแมลงกัดมันจะปล่อยสารพิษเข้าผิวหนัง สารพิษที่มันปล่อยบางชนิดจะเป็นสารก่อภูมิแพ้ อาการแพ้จะมีตั้งแต่แพ้อย่างอ่อนคือมีอาการคัน บวมและแดง บางรายอาจจะเกิดภูมิแพ้หลังจากถูกกัดหลายวัน มีอาการปวดข้อ คัน คนส่วนใหญ่จะไม่แพ้แมลง ท่านผู้อ่านต้องแยกภาวะระวังแพ้แมลงกับการอักเสบธรรมดา คนที่ถูกแมลงกัดจะมีอาการเฉพาะที่คือ บวม ปวด แดง ซึ่งอยู่เฉพาะที่ถูกกัด สำหรับบางคนมีอาการรุนแรงอาจจะมีอาการบวมของทั้งแขนหรือขา อาการบวมเป็นมากหลังถูกกัดไปแล้ว 48 ชม และผื่นอาจจะอยู่ได้ 7-10 วัน
การดูแลผู้ที่ถูกแมลงกัด
- ให้พาออกจากที่มีแมลงอยู่ เพื่อป้องกันมิให้ถูกกัดเพิ่ม
- ถ้าแมลงที่กัดมีเหล็กในและถูกกัดในระยะเวลา 20 วินาทีต้องรีบเอาเหล็นในออก ให้ใช้ขอบบัตรเครดิตขูดเอาเหล็กในออก หากเกิน 20 วินาทีพิษจะถูกปล่อยออกหมดแล้ว ไม่จำเป็นต้องเอาเหล็กในออก
- ลดอาการบวมโดยการใช้น้ำแข็งประคบ
- ใช้ยา steroid ทา
- กินยา antihistamin
อาการแพ้ชนิดรุนแรง
แต่สำหรับที่คุณและหลายคนกลัวคือการแพ้แมลงกัดและมีอาการรุนแรงซึ่งจะมีอาการดังต่อไปนี้ และต้องรีบไปโรงพยาบาล
วิธีป้องกันมิให้แมลงกัด
|
- มีผื่นลมพิษขึ้นที่อื่นของร่างกาย
- ผิวหนังแดง
- คันตามตัว
- หนังตาและปากบวมที่เรียกว่า Angioedema
อาการที่บ่งบอกว่ารุนแรง
- แน่นหน้าอกหายใจไม่ออกเนื่องจากหลอดลมหดเกร็ง
- เสียงแหบ ปากบวมเนื่องจากกล่องเสียงบวม
- เป็นลม ความดันโลหิตต่ำ
- หัวใจเต้นผิวปกติ
- ผู้ป่วยกระสับกระส่าย สับสน
- ถ้าเป็นมากเสียชีวิตได้
อาการระบบทางเดินอาหาร
- ปวดท้อง
- คลื่นไส้อาเจียน
- ท้องร่วง
อาการที่ต้องนำผู้ป่วยไปพบแพทย์
- เสียงแหบ
- พูดลำบาก
- แน่หน้าอก
- ไอ
- สำลักอาหาร
อาการอาจจะเกิดหลังจากถูกกัดไม่กี่นาที การรักษาต้องรีบพบแพทย์โดยด่วนแพทย์จะให้ยา Adrenalin หลังจากอาการคงที่แพทย์จะรับตัวไว้ดูอาการ 1-2 คืน
ผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการหลังถูกแมลงกัดต่อยไปแล้ว 1 สัปดาห์เรียกว่า Serum sickness ซึ่งจะมีอาการ
- ลมพิษ
- ปวดข้อ
- ไข้
- ปวดตามตัว
- เมื่อถูกความเย็นจะมีลมพิษ
การรักษา
- ใช้ยาแก้ปวด paracetamol บรรเทาอาการปวด
- น้ำแข็งประคบบริเวณที่บวม
- ให้ยาแก้แพ้ chlorpheniramine รับประทาน
ข้อบ่งชี้การให้ยา steroid(ให้ยานาน 3-7 วัน ควรจะให้ภายใน 2 ชั่วโมงหลังถูกกัด)
- บวมมากและมีอาการปวดมาก
- ถูกกัดบริเวณศีรษะและคอ
- ผู้ป่วยเคยแพ้แมลงกัดมาก่อน
การฉีดยาแก้แพ้ epnephrine
epnephrine เป็นยาฉีดสำหรับกรณีที่แพ้รุนแรง ขนาดที่ใช้ 0.2-0.5 ซซ. ฉีดเข้กล้าม หากอาการยังไม่ดีขึ้นให้ฉีดซ้ำ 10-15 นาที สำหรับเด็กใช้ขนาด 0.001 มก/กก โดยแบ่งครึ่งหนึ่งฉีดรอบแผล อีกครึ่งหนึ่งฉีดเข้ากล้าม