การป้องกันภูมิแพ้ที่เกิดจากแมลงกัดต่อย

แมลงจัดอยู่ในกลุ่ม Hymenoptera ซึ่งแบ่งเป็นกลุ่มคือ

Apid

• ได้แก่ Honeybee
• ได้แก Bumblebee

Vespids

• yellow jacket
• yellow faced hornet
• White faced hornet
• Paper wasp

Formicide

• fire ane
• harvest ant

อาการบริเวณที่ถูกกัด

เมื่อแมลงกัดมันจะปล่อยสารพิษเข้าผิวหนัง สารพิษที่มันปล่อยบางชนิดจะเป็นสารก่อภูมิแพ้ อาการแพ้จะมีตั้งแต่แพ้อย่างอ่อนคือมีอาการคัน บวมและแดง  บางรายอาจจะเกิดภูมิแพ้หลังจากถูกกัดหลายวัน มีอาการปวดข้อ คัน คนส่วนใหญ่จะไม่แพ้แมลง ท่านผู้อ่านต้องแยกภาวะระวังแพ้แมลงกับการอักเสบธรรมดา คนที่ถูกแมลงกัดจะมีอาการเฉพาะที่คือ บวม ปวด แดง ซึ่งอยู่เฉพาะที่ถูกกัด สำหรับบางคนมีอาการรุนแรงอาจจะมีอาการบวมของทั้งแขนหรือขา อาการบวมเป็นมากหลังถูกกัดไปแล้ว 48 ชม และผื่นอาจจะอยู่ได้ 7-10 วัน

การดูแลผู้ที่ถูกแมลงกัด

• ให้พาออกจากที่มีแมลงอยู่ เพื่อป้องกันมิให้ถูกกัดเพิ่ม
• ถ้าแมลงที่กัดมีเหล็กในและถูกกัดในระยะเวลา 20 วินาทีต้องรีบเอาเหล็นในออก ให้ใช้ขอบบัตรเครดิตขูดเอาเหล็กในออก หากเกิน 20 วินาทีพิษจะถูกปล่อยออกหมดแล้ว ไม่จำเป็นต้องเอาเหล็กในออก
• ลดอาการบวมโดยการใช้น้ำแข็งประคบ
• ใช้ยา steroid ทา
• กินยา antihistamin

อาการแพ้ชนิดรุนแรง

แต่สำหรับที่คุณและหลายคนกลัวคือการแพ้แมลงกัดและมีอาการรุนแรงซึ่งจะมีอาการดังต่อไปนี้ และต้องรีบไปโรงพยาบาล

• มีผื่นลมพิษขึ้นที่อื่นของร่างกาย 
• ผิวหนังแดง
• คันตามตัว
• หนังตาและปากบวมที่เรียกว่า Angioedema

อาการที่บ่งบอกว่ารุนแรง

• แน่นหน้าอกหายใจไม่ออกเนื่องจากหลอดลมหดเกร็ง
• เสียงแหบ ปากบวมเนื่องจากกล่องเสียงบวม
• เป็นลม ความดันโลหิตต่ำ
• หัวใจเต้นผิวปกติ
• ผู้ป่วยกระสับกระส่าย สับสน
• ถ้าเป็นมากเสียชีวิตได้

อาการระบบทางเดินอาหาร

• ปวดท้อง
• คลื่นไส้อาเจียน
• ท้องร่วง

  อาการที่ต้องนำผู้ป่วยไปพบแพทย์ เสียงแหบ พูดลำบาก แน่หน้าอก ไอ สำลักอาหาร

อาการอาจจะเกิดหลังจากถูกกัดไม่กี่นาที การรักษาต้องรีบพบแพทย์โดยด่วนแพทย์จะให้ยา Adrenalin หลังจากอาการคงที่แพทย์จะรับตัวไว้ดูอาการ 1-2 คืน

ผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการหลังถูกแมลงกัดต่อยไปแล้ว 1 สัปดาห์เรียกว่า Serum sickness ซึ่งจะมีอาการ

• ลมพิษ
• ปวดข้อ
• ไข้
• ปวดตามตัว
• เมื่อถูกความเย็นจะมีลมพิษ

การรักษา

• ใช้ยาแก้ปวด paracetamol บรรเทาอาการปวด
• น้ำแข็งประคบบริเวณที่บวม
• ให้ยาแก้แพ้ chlorpheniramine รับประทาน

ข้อบ่งชี้การให้ยา steroid(ให้ยานาน 3-7 วัน ควรจะให้ภายใน 2 ชั่วโมงหลังถูกกัด)

• บวมมากและมีอาการปวดมาก
• ถูกกัดบริเวณศีรษะและคอ
• ผู้ป่วยเคยแพ้แมลงกัดมาก่อน

การฉีดยาแก้แพ้ epnephrine

epnephrine เป็นยาฉีดสำหรับกรณีที่แพ้รุนแรง ขนาดที่ใช้ 0.2-0.5 ซซ. ฉีดเข้กล้าม หากอาการยังไม่ดีขึ้นให้ฉีดซ้ำ 10-15 นาที สำหรับเด็กใช้ขนาด 0.001 มก/กก โดยแบ่งครึ่งหนึ่งฉีดรอบแผล อีกครึ่งหนึ่งฉีดเข้ากล้าม

โรคภูมิแพ้