ปัจจัยเสี่ยงและอาการของโรคมะเร็ง  

สาเหตุของโรคมะเร็งได้แก่

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งที่สำคัญคือ

• พันธุกรรม
• พฤติกรรม
• สิ่งแวดล้อม

ในการป้องกันมะเร็งจะมีหลักที่สำคัญคือ

1. หลีกเลี่ยงคือควบคุมปัจจัยที่จะทำให้เกิดมะเร็ง
2. ปรับเปลี่ยนเรื่องอาหาร และพฤติกรรม
3. ค้นหาภาวะเริ่มแรกของมะเร็ง precancerous conditions
4. การให้ยาเพื่อป้องกันมะเร็ง

กระบวนการเกิดมะเร็ง Carcinogenesis

เซลล์เป็นหน่วยที่เล็กที่สุดของเนื้อเยื่อ ในแต่ละเซลล์ก็มียีนเป็นตัวควบคุมเซลล์ให้เจริญเติบโตเป็นเนื้อเยื่อ การแบ่งตัวของเซลล์ หรือควบคุมหน้าที่ของเซลล์ เมื่อเซลล์ไม่สามารถควบคุมการแบ่งตัว หรือการสลายของเซลล์ ทำให้เนื้อเยื่อนั้นมีขนาดใหญ่ขึ้นเกิดเป็นก้อนเนื้องอก

เนื้องอกที่เกิดมีทั้งเนื้องอกธรรมดา และเป็นเนื้องอกมะเร็ง เนื้องอกมะเร็งจะมีการลุกลามหรือแพร่กระจายไปยังอวัยวะใกล้เคียงหรือไปยังอวัยวะอื่น

 

ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง

• การสูบบุหรี่
• การติดเชื้อบางประเภท
• รังสี
• ภาวะที่ภูมิคุ้มกันลดลง

ปัจจัยที่อาจจะเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง

• อาหาร
• สุรา
• การไม่ออกกำลังกาย
• อ้วน
• โรคเบาหวาน
• ปัจจัยเสี่ยงของสิ่งแวดล้อม

ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง

การสูบุหรี่

การสูบบุหรี่จะเพิ่มปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งได้หลายชนิด

• มะเร็งเม็ดเลือดขาว Acute myelogenous leukemia (AML)
• มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ Bladder cancer
• มะเร็งหลอดอาหาร Esophageal cancer
• มะเร็งไต Kidney cancer
• มะเร็งปอด Lung cancer
• มะเร็งในช่องปาก Oral cavity cancer
• มะเร็งตับอ่อน Pancreatic cancer
• มะเร็งกระเพาะอาหาร Stomach cancer

การหยุดสูบบุหรี่จะลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง และการเสียชีวิต

การติดเชื้อ

การติดเชื้อทั้งแบคทีเรียและไวรัสสามารถเพิ่มปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดมะเร็งเช่น

• การติดเชื้อ Human papillomavirus (HPV) ทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง ปากมดลูก มะเร็งอวัยวะเพศชาย มะเร็งช่องคลอด มะเร็งทวาร มะเร็งในช่องปาก
• การติดเชื้อทั้งไวรัสตับอักเสบ บี Hepatitis Bและไวรัสตับอักเสบ ซี  จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งตับ
• การติดเชื้อ Epstein-Barr virus จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลือง  Burkitt lymphoma.
• การติดเชื้อ Helicobacter pylori  จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งกระเพาะอาหาร

เชื้อที่เป็นสาเหตุ	อวัยวะที่เป็นมะเร็ง
human papilloma	มะเร็งปากมดลูก
ไวรัสตับอักเสบ บี และ ซี	มะเร็งเซลล์ตับ
Epsein Barr virus	มะเร็งโพรงจมูก มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
Helicobactor pyroli	มะเร็งกระเพาะอาหาร
Opisthorchis viverrini	มะเร็งท่อน้ำดี

 

ปัจจุบันมีวัคซีนสำหรับป้องกันมะเร็งปากมดลูก และวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ บี

รังสี

การสัมผัสรังสีจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง รังสีที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งได้แก่

• รังสี UV Ultraviolet radiation จากแสงแดดจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งผิวหนัง
• Ionizing radiation ได้แก่
  • รังสีที่ใช้ทางการแพทย์ใช้ในการวินิจ เช่น x-rays, CT scans,fluoroscopy, และการ nuclear medicine scans.
  • Radon gas ซึ่งเป็นก๊ายที่เกิดในบ้าน

เชื่อว่า Ionizing radiation จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งต่อมธัยรอยด์ มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะ มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งหลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งรังไข่

ยากดภูมิคุ้มกัน

สำหรับผู้ที่ได้รับการเปลี่ยนอวัยวะจะต้องได้รับยาที่กดภูมิคุ้มกัน ยาเหล่านี้จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

ปัจจัยที่อาจจะมีผลต่อการเกิดมะเร็ง

อาหาร

การจะบอกว่าอาหารชนิดใดจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งเป็นเรื่องยาก เนื่องจากอาหารมีทั้งเพิ่มความเสี่ยงและป้องกันการเกิดมะเร็ง และผู้ป่วยไม่สามารถบอกได้แน่ชัดว่ารับประทานปริมาณเท่าไรเท่าที่มีการศึกษาพบว่าการรับประทานผักมากจะลดการเกิดมะเร็ง ปาก หลอดอาหาร มะเร็งกระเพาะอาหาร ส่วนผลไม้จะลดการเกิดมะเร็งปอด นอกจากนั้นอาหารโปรตีน อาหารไขมัน จะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งลำไส้

อาหารต่อการเกิดโรคมะเร็ง ได้แก่

• อาหารที่มีไขมันสูง มีใยอาหารน้อย
• อาหารเนื้อสัตว์ที่ถนอมด้วยเกลือไนเตรด หรือที่ปิ้งย่างจนเกรียมทำให้มีสารไนโตรซามีนอยู่มาก
• อาหารที่มีเชื้อราปนเปื้อน เช่น aflatoxin พบในถั่ว
• อาหารสุกๆดิบๆอาจมีตัวอ่อนพยาธใบไม้ในตับอยู่

สารอาหารที่ป้องกันมะเร็งดูได้ที่นี่

สุรา

การดื่มสุราจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

• มะเร็งช่องปาก
• มะเร็งหลอดอาหาร
• มะเร็งเต้านม
• มะเร็งลำไส้ใหญ่ (ชาย)

การออกกำลังกาย

ผู้ที่ออกกำลังกายจะมีความเสี่ยงในการออกกำลังกายน้อยกว่าผู้ที่ไม่ได้ออกกำลังกาย ดดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่ และมีการศึกษาว่าการออกกำลังกายจะลดการเกิดมะเร็งเต้านม และมะเร็งมดลูก

คนอ้วน

คนอ้วนจะมีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

• มะเร็งเต้านมในวัยทอง
• มะเร็งลำไส้ใหญ่
• มะเร็งมดลุก
• มะเร็งหลอดอาหาร
• มะเร็งไต
• มะเร็งตับอ่อน

โรคเบาหวาน

มีการศึกษาว่าโรคเบาหวานจะมีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

• มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
• มะเร็งเต้านม
• มะเร็งลำไส้ใหญ่
• มะเร็งมดลุก
• มะเร็งตับ
• มะเร็งปอด
• มะเร็งช่องปาก
• มะเร็งรังไข่
• มะเร็งตับอ่อน

ปัจจัยเสี่ยงด้านสิงแวดล้อม

การสัมผัสสารบางอย่างจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง

• มลพิษที่อยู่ในอากาศ เช่น ควันบุหรี่ ใยหิน
• การดื่มน้ำที่มีสารหนูจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งผิวหนัง กระเพาะปัสสาวะ และมะเร็งปอด

สารเคมี	อุตสาหกรรม	โรคที่เกี่ยวข้อง
Asbestos	ทำฉนวนความร้อน,ผ้าเบรค	มะเร็งปอด
Arsenic	ผลิตยาปราบศัตรูพืช	มะเร็งปอด,มะเร็งผิวหนัง
Aromatic amine	ย้อมผ้า	มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
Chromium	ถลุงแร่,ปูนซีเมนต์	มะเร็งปอด
Nickel	ถลุงแร่	มะเร็งปอด
Vinyl chloride	ปิโตรเคมี	มะเร็งตับ

 

การศึกษาที่ยังไม่พิสูจน์ว่าลดการเกิดมะเร็ง

ส่วนใหญ่เป็นการศึกษาการให้อาหารเสริมและวิตามินซึ่งไม่สามารถพิสูจน์ว่าลดการเกิดมะเร็งได้แก่การให้

• Vitamin B6
• Vitamin B12.
• Vitamin E.
• Vitamin C.
• Beta carotene.
• Folic acid.
• Selenium.
• Vitamin D.

อาการมะเร็ง

ทบทวนวันที่

โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว

 

• เรื่องเกี่ยวกับมะเร็ง
• การตรวจมะเร็งแรกเริ่ม
• การเจาะเลือดเพื่อตรวจมะเร็ง
• ปัจจัยเสี่ยงมะเร็ง
• อาการโรงมะเร็ง
• อาหารต้านมะเร็ง
• การป้องกันมะเร็ง
• มะเร็งเต้านม
• มะเร็งลำไส้ใหญ่
• มะเร็งปากมดลูก
• มะเร็งปอด
• มะเร็งตับ
• มะเร็งเม็ดเลือดขาว
• มะเร็งไฝ
• มะเร็งต่อมลูกหมาก
• มะเร็งผิวหนัง
• มะเร็งต่อมธัยรอยด์
• มะเร็งรังไข่
• ทะเร็งถุงน้ำดี
• มะเร็งกระเพาะอาหาร