เลือดออกในสมอง Cerebral Hemorrhage
เลือดออกในสมองเป็นอย่างไร
หมายถึงภาวะที่มีเลือดออกในสมองซึ่งอาจจะเกิดหลอดเลือดในสมอง หรือเกิดจากสาเหตุภายนอกเช่นอุบัติเหตุ อาการมักจะเป็นแบบทันทีทันใด ก้อนเลือดในสอมงจะกดหลอดเลือดทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอจนกระทั่งสมองขาดเลือด หากเป็นรุนแรงจะทำให้สมองตายและอันตรายถึงแก้ชีวิต
โครงสร้างของเยื่อหุ้มสมอง
เยื่อหุ้มสมอง meninges เป็นเยื่อที่หุ้มสมองและไขสันหลังไว้ในกระโหลกศีรษะ และไขสันหลังประกอบไปด้วย
- ชั้นนอกสุดเรียก dura mater อยู่ติดกระโหลกศีรษะ
- ชั้นกลางเรียก arachnoid mater.อยู่ระหว่งชั้น dura และชั้น pia ซึ่งเป็นชั้นที่ติดสมอง
- ชั้นในสุดติดเนื้อสมองเรียก pia mater.
ชั้นต่างๆในสมองประกอบไปด้วยอะไรบ้าง
ชั้นต่างๆในสมองประกอบไปด้วย
- ช่อง epidural space เป็นชั้นซึ่งอยู่ระหว่างกระโหลกศีรษะและชั้น Dura
- ช่อง subdural spaceเป็นชั้นที่อยู่ระหว่างชั้น Dura และชั้น Arachnoid
- ช่อง subarachnoid spaceเป็นช่องอยู่ระหว่าง arachnoid mater และ pia mater.
เลือดออกในสมองมีด้วยกันหลายรูปแบบได้แก่
- เลือดออกในเนื้อสมอง Intracerebral hemorrhages.เกิดจากการที่หลอดเลือดในสมองแตกและมีเลือดในเนื้อสมอง ความรุนแรงของโรคขึ้นกับปริมาณ และตำแหน่งของก้อนเลือด
- เลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง Subarachnoid hemorrhages. เป็นภาวะที่มีเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง อ่านที่นี่
- เป็นภาวะที่มีเลือดออกระหว่างสมองและเยื่อหุ่มสมอง Subdural hemorrhages.อ่านที่นี่
- Epidural hemorrhages เป็นภาวะที่มีเลือดออกระหว่างกระโหลกและเยื่อหุ้มสมอง
ภาพแสดงชั้นของเยื่อหุ้มสมองและแสดงเลือดออกในชั้น sudural และ subarachnoid
สาเหตุของเลือดออกในสมอง
สาเหตุของเลือดออกในสมองที่พบบ่อยได้แก่
- ความดันโลหิตสูง เพราะความดันสูงไม่มีอาการอะไร ผู้ป่วยที่มีเลือดออกในสมองส่วนหนึ่งไม่รู้ตัวว่าเป็นความดันโลหิตสูง
- อุบัติเหตูที่ศีรษะ คนอายุน้อยกว่า 50 ปีเลือดออกในสมองมักจะเกิดจากอุบัติเหตุ
- Arteriovenous malformation (AVM) เป็นผิดปรกติแต่กำเนิดหลอดเลือดดำฝองต่อกับหลอดเลือดแดงทำให้หลอดเลือดดำฝอยแตก
- หลอดเลือดโป่งพอง Aneurysm ซึ่งอาจจะเกิดจากความดันโลหิตสูง หรือเป็นความพิการแต่กำเนิด
- ความผิดปรกติของผนังหลอดเลือด Amyloid angiopathy
- โรคเลือดเช่น โรค Hemophilia, sickle cell anemia
- โรตตับซึ่งเลือดจะออกง่าย
- เนื้องอกสมอง Brain tumors.
- รับประทานยาต้านเลือดแข็ง
อาการของเลือดออกในสมองเป็นอย่างไร
อาการที่สำคัญได้แก่
- อาการปวดศีรษะอย่างทันที และรุนแรงไม่เคยเป็นมาก่อน
- มีอาการอ่อนแรงของแขนขาข่างหนึ่ง พูดไม่ชัด ไม่เข้าใจคำพูด
- ทรงตัวไม่ดี เดินเซ
- มีความผิดปรกติเกี่ยวกับการมองเห็น
- คลื่นไส้อาเจียน
- ชัก
- ซึมหากเป็นมากจะหมดสติได้
การวินิจฉัยโรคเลือดออกในสมอง
การวินิจฉัยจะอาศัยประวัติการเจ็บป่วย ปวดศีรษะอย่างรุนแรง ร่วมกับการอ่อนแรง ซึมลง ตรวจร่างกายอาจจะพบความดันโลหิตสูง ซึมลง และมีอาการอ่อนแรงครึ่งซีก การตรวจที่สำคัญได้แก่การทำ CT scans ของสมองหรือ MRI/MRA จะเห็นเลือดออกในสมอง
Epidural hemorrage |
 |
intracerebral haemorrhage
intracerebral haemorrhage |
subdural haemorrhage |
การตรวจชนิดอื่นที่จำเป็น
- การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ การตรวจรังสีทรวงอก
- การตรวจเลือดและปัสสาวะ น้ำตาล สารเคมีในเลือด
- การเจาะน้ำไขสันหลังในผู้ป่วยที่สงสัย subarachnoid haemorrhage
- ในบางรายจะต้องฉีดสีเส้นเลือดสมองเพื่อหาตำแหน่งเลือดออก
การรักษาโรคเลือดออกในสมอง
การรักษาเลือดออกในสมองขึ้นกับ ปริมาณเลือดที่ออก ตำแหน่งว่าผ่าได้หรือไม่ สภาพของผู้ป่วยว่าผ่าตัดได้หรือไม่
การผ่าตัด
- จะทำเมื่อเลือดออกจากเส้นเลือดที่แตก และจะต้องไปเอาก้อนเลือดออกเพื่อลดความดันในสมอง
- มีเลือดออกจากหลอดเลือดโป่งพอง aneurysm ผ่าตัดเพื่อไป clip หลอดเลือด
เมื่อมีเลือดออกในสมองเมื่อเลือดออกมากจนกดสมองแพทย์จะผ่าตัดโดยการเปิดกระโหลกศีรษะ craniotomy และผ่าเอาเลือดออกพร้อมกับผ่าตัดแก้ไขสาเหตุของเลือดออก หลังผ่าตัดผู้ป่วยมักจะต้องใช้เครื่องหายใจช่วยหายใจ
การป้องกันเลือดออกในสมอง
การป้องกันเลือดออกในสมองจะต้องแก้เรื่องปัจจัยเสี่ยงที่จะเป็นสาเหตุของการเกิดเลือดออกในสมอง
- รักษาความดันโลหิตสูง
- งดบุหรี่
- หลีกเลี่ยงยาเสพติดเช่น โคเคน
- ไม่ประมาทเวลาขับรถ พักอย่างเพียงพอ ไม่ดื่มสุราหรือยาเสพติดขณะขับรถ ใส่เข็มขัดนิรภัย
- ขี่มอเตอร์ไซด์จะต้องใส่หมวกกันน็อค
- หากใช้ยาต้านเกล็ดเลือดต้องรับประทานยาและหลีกเลี่ยงการซื้อยารับประทาน
