สาเหตุของการนิ่วในไต
จนถึงปัจจุบันแพทย์ยังไม่ทราบว่านิ่วในไตมีสาเหตุจากอะไร ปัจจัยที่สำคัญได้แก่การที่มีปัสสาวะน้อย และหรือมีการขับสารหรือเกลือแร่ออกมามาก เกลือแร่ที่สำคัญคือแคลเซี่ยม เมื่อรวมกับ oxalate หรือ phosphate ทำให้เกิดนิ่ว นอกจากนั้นอาจจะเกิดจากกรดยูริกที่ขับออกมามาก มีอาหารบางชนิดที่ทำให้เหิดนิ่วในกลุ่มที่เสี่ยงต่อการเกิดนิ่ว กลุ่มที่เสี่ยงต่อการเกิดนิ่วได้แก่
- ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นนิ่วในไต
- มีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
- เป็นโรคไต เช่น cystic disease of kidney
- มีโรค เช่น hyperparathyroidism ทำให้เกิดนิ่วได้บ่อย
- มีสาเหตุหรือโรคทางพันธุกรรมหลายชนิดที่ทำให้เกิดนิ่วในไต
- การขาดน้ำจากการดื่มน้ำไม่พอ หรือออกกำลังกายมากและรับน้ำไม่เพียงพอ
- การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ
- การที่มีการอุดทางเดินปัสสวะ
- Cystinuria มีโปรตีน amino acid cystine ซึ่งไม่ละลายในปัสสาวะทำให้เกิดนิ่ว
- hyperoxaluria ร่างกายผลิตเกลือ oxalate ขับทางปัสสาวะมากไป
- Hypercalciuria เป็นโรคทางพันธุกรรมที่ร่างกายขับเกลือแคลเซี่ยมออกทางปัสสาวะมาไป
- hyperuricosuria มีการขับกรดยูริกในปัสสาวะมาเช่นผู้ป่วยที่เป็น โรคเกาต์ ได้รับวิตามินดีมากไป
- ยาบางชนิด เช่นยาขับปัสสวะ ยาแก้โรคกระเพาะที่มีเกลือแคลเซียม ยารักษาโรคเอดส์บางชนิด
สาเหตุของนิ่วในทางเดินปัสสาวะตามชนิดของนิ่ว
การหาสาเหตุของนิ่วจะต้องนำนิ่วไปวิเคราะห์ว่าเป็นเกลือของสารอะไรรวมทั้งต้องนำปัสสาวะไปตรวจจึงจะทราบสาเหตุ จะได้วางแผนการป้องกันและการรักษาชนิดของนิ่วที่พบบ่อยๆ
- เกลือแคลเซียม Calcium stones (75%)ซึ่งพบว่าเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้ซึ่งมักจะรวมกับ oxalate นิ่วชนิดนี้เห็นได้จาก x-ray
- ต่อมพาราไทรอยด์ทำงานมากไป Hyperparathyroidism
- ผู้ป่วยที่มีการดูดซึมแคลเซี่ยมมากเกินไปอาจจะเกิดจากได้วิตามินดีมากเกินไป
- ผู้ป่วยที่มีการขับแคลเซี่ยมและฟอสเฟตมากเกินไป
- ผู้ป่วยที่ขับกรดยูริกในปัสสาวะมากไป
- ผู้ป่วยที่มีระดับแมกนีเซี่ยมในเลือดต่ำ
- เกลือ Struvite (magnesium ammonium phosphate) Stones (15%)นิ่วชนิดนี้เห็นได้จาก x-ray ธรรมดานิ่วจะมีลักษณะเหมือนเขากวาง staghorn เกิดในผู้ป่วยที่มีทางเดินปัสสาวะอักเสบเรื้อรัง เชื้อแบคทีเรียจะสลาย urea ให้เป็น ammonia ผู้ป่วยมักจะมีการติดเชื้อเรื้อรังการรักษาจะไม่หายหากไม่ได้เอานิ่วออก ปัสสาวะจะเป็นด่างมักจะมีค่า pH>7
- เกลือ Uric acid stones (6%) เกิดจากที่รับประทานอาหารที่มี purine สูงได้แก่ เครื่องใน สัตว์ปีก เป็นต้น ปัสสาวะจะเป็นกรดโดยมีค่า pH<5.5 นิ่วชนิดนี้ไม่สามารถเห็นได้จาก x-ray ธรรมดา
- เกลือ Cystine stones (2%)เกิดจากความผิดปกติของร่างกายในการดูดซึมสารCystine
นิ่วในไต | อาการนิ่วในไต | การป้องกันนิ่วในไต | สาเหตุนิ่วในไต | โรคแทรกซ้อน| การรักษานิ่วในไต