โรคขาดวิตามิน เอ

วิตามินเอเป็นวิตามินที่ละลายในไขมันมีความสำคัญเกี่ยวกับการมองเห็น ภูมิคุ้มกันของร่างกาย การสืบพันธ์ และสุขภาพผิวหนัง วิตามินเอในธรรมชาติมีอยู่สองรูปแบบคือ Preformed vitamin A เป็นวิตามินที่พบในเนื้อสัตว์ ปลา ไข่ นม น้ำมันตับปลา ตับ ไข่แดง เขยวิตามินเหล่านี้ออกฤทธิ์ได้เลย อีกพวกหนึ่งเป็นวิตามินเอที่ได้จากพืช เช่น ผักคะน้า ผักบุ้ง ผลไม้สีส้มเช่น ส้ม ฟักทองซึ่งมีสาร betacarotene ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของวิตามินเอวิตามินเหล่านี้จะต้องมีการเปลี่ยนในร่างกายก่อนจึงออกฤทธิ์ได้ วิตามินเหล่านี้พบในพืชเป็นส่วนใหญ่ ตับเป็นแหล่งสะสมของวิตามินเอ คนปกติจะไม่ขาดวิตามินเอ กลุ่มที่เสี่ยงต่อการขาดวิตามินคือ คนท้อง แม่ที่เลี้ยงบุตรด้วยนมตัวเอง ทารก ท้องร่วงเรื้อรัง

กลุ่มเสี่ยงต่อการขาดวิตามินเอ

ทารกและก่อนวัยเข้าเรียน

ทารกที่ไม่ได้กินนมแม่ หรือทารกที่กินนมแม่ แต่อย่านมแม่เร็วเกินไป แล้วเลี้ยงต่อด้วยนมอื่นๆ ที่ไม ่เหมาะสมกับวัย
เด็กที่ ไม่ได้รับอาหารตามวัยเมื่อถึงเวลาอันสมควร เช่น ให้เด็กกินแต่แป้งกวน หรือข้าวต้มใส่น้ำตาลหรือเกลือ หรือกินข้าวกับน้ำแกงจืดโดยไม่ได้กินไข่ เนื้อสัตว์ ผักใบเขียวเข้ม ผักและผลไม้ที่มีสีเหลือง รวมทั้งไขมัน
เด็กที่เป็นโรคติดเชื้อ เช่น ไข้หวัดใหญ่ ปอดบวม หัด อีสุกอีใส ท้องร่วงเรื้อรังซึ่งมีความต้องการใช้วิตามินเอ ในปริมาณสูง
เด็กที่เป็นโรคขาดสารอาหาร ประเภทโปรตีนและกำลังงานระดับ 1, 2 และ 3
เด็กที่ไม่ได้รับบริการด้านสาธารณสุขที่เหมาะสม เช่น ไม่ได้รับบริการภูมิคุ้มกันโรคและไม่ได้รับการชั่ง น้ำหนักทุก 3 เดือน

เด็กวัยเรียน

เด็กที่ขาดสารอาหารประเภทโปรตีน และกำลังงานและไม่ได้บริโภคอาหารที่มีวิตามินเอ

หญิงมีครรภ์และหญิงให้นมบุตร

หญิงที่งดอาหารที่มีประโยชน์ เช่น อาหารพวกเนื้อสัตว์ และผักใบเขียวเข้ม ผักและผลไม้สีเหลืองหรือส้ม รวมทั้งไขมันระหว่างตั้งครรภ์และให้นมลูก

สาเหตุของการขาดวิตามินเอ

จากการขาดอาหาร โดยเฉพาะคนที่บริโภคข้าวเป็นอาหารหลัก เนื่องจากข้าวมีวิตามินเอต่ำ
ขาดวิตามินเอ เนื่องจากการดูดซึม การสะสม หรือกลไกการขนส่ง เช่นโรคท้องร่วงเรื้อรัง โรตตับอ่อนอักเสบ ท่อน้ำดีอุดตัน
ผู้ที่รับประทานอาหารน้อย เช่นผู้ที่ดื่มสุราเรื้อรัง
ผู้ที่ขาดธาตุสังกะสีโดยมากพบร่วมกับผู้ที่ดื่มสุราเรื้อรัง

อาการของคนขาดวิตามิน เอ

ความรุนแรงของโรคขาดวิตามินเอขึ้นกับอายุ หากขาดวิตามินเอตั้งแต่อายุน้อยจะมีอาการรุนแรง

อาการทางระบบการมองเห็น

ตาบอดกลางคืน Night blindness เด็กจะมองไม่ชัดในที่มืด ทำให้เด็กหกล้มง่าย
ตาแห้ง ตาขาวจะแห้งมีรอยย่น เรียกสะเก็ดปลากระดี่ หรือ Bitot'spot การมองเห็นยังคงปกติ
ตาวุ้น Keratomalacia ในระยะแรกกระจกตาจะแห้ง และขุ่น ต่อมาจะเหลวเหมือนลำไย เนื่องจากโปรตีนมีการติดเชื้อได้ง่าย

ระบบสืบพันธุ์

มีการสร้างฮอร์ดมนเพศชายน้อยลง อัตราการผสมของไข่และเชื้อต่ำ และอัตราการเสียชีวิตในครรภ์สูง

ระบบการเจริญเติบโต

ในเด็กเล็กจะมีการเจริญเติบโตช้า
การขาดวิตามินเอทำให้การเจริญเติบโตของกระดูก กระดูดอ่อน ฟัน ช้ากว่าปกติ ทำให้เด็กมีการเจริญเติบโตช้า

ระบบภูมิคุ้มกัน

การขาดวิตามินเอทำให้ภูมิคุ้มกันลดลง โดยเฉพาะเม็ดเลือดขาวที่ผิวหนัง ผนังลำไส้ และผนังหลอดลม จะติดเชื้อได้ง่าย และใช้เวลานานในการหาย

อาการทางผิวหนัง

วิตามินเอจะมีส่วนสำคัญในการซ่อมแซมผิวหนังและต่อต้านการอักเสบ

ที่ผิวหนังจะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นตุ่มเรียก Follicular keratosis เนื่องจากมีการสร้าง keratin ที่รากขน
ผิวหนังอักเสบเนื่องจากผิวแห้ง คันและอักเสบ
ผมแห้ง
เล็บเปราะ
แผลที่ผิวหนังหายช้า

วิตามินเอ | โรคขาดวิตามินเอ | การวินิจฉัยและการรักษาโรคขาดวิตามินเอ | ต่อหน้าที่ 2

วิตามิน

แมกนีเซียม สังกะสี วิตามินเอ วิตามินซ วิตามินอี แร่ธาตุ วิตามิน

October 1, 2004