ยาลดน้ำตาล Sulfonylureas

ยากลุ่มนี้ดูดซึมได้ดีเมื่อให้ยาก่อนอาหาร ยาจะถูกขับออกทางไตเป็นส่วนใหญ่ดังนั้นผู้ป่วยที่ไตเสื่อมจึงไม่ควรใช้ยาในกลุ่มนี้ ยาในกลุ่มนี้จะมีกลไกการออกฤทธิ์คล้ายกัน แต่ระยะเวลาในการออกฤทธิ์ต่างกันดังนั้นจึงห้ามใช้ยาในกลุ่มนี้ร่วมกัน ควรรับประทานยาก่อนอาหารครึ่งชั่วโมง

กลไกการอกฤทธิ์ของยาSulfonylureas

1. การตุ่นการหลั่งอินซูลินจาก beta cell ของตับอ่อน พบว่าการกระตุ้นเกิดเพียงชั่วคราว 3-6 เดือนหลังจากนั้นการหลั่งของอินซูลินจะมีลักษณะเหมือนก่อนรักษา
2. กดการสร้าง glucose ที่ตับ
3. เพิ่มความสามารถของอินซูลิน

ข้อบ่งชี้ในการใช้ยาSulfonylureas

ผู้ป่วยจะตอบสนองต่อยากลุ่มนี้ได้ดีจะมีลักษณะดังนี้

1. เป็นเบาหวานน้อยกว่า 5 ปีและเป็นชนิดที่สอง
2. อายุมากกว่า 40 ปี
3. คนอ้วน
4. น้ำตาลก่อนอาหารเช้าน้อยกว่า 200 มก%
5. ถ้าเคยได้อินซูลินมาก่อนควรได้น้อยกว่า 40 ยูนิตต่อวัน

ข้อห้ามในการใช้ยาSulfonylureas

• เป็นโรคเบาหวานชนิดที่1
• ผู้ที่ตับอ่อนถูกตัดออกหมด
• ผู้ที่มีโรคแทรกซ้อนจากเลาหวานแบบเฉียบพลัน
• มีภาวะติดเชื้ออย่างรุนแรง
• มีโรคตับหรือโรคไต
• ระหว่างผ่าตัดใหญ่
• ระยะตั้งครรภ์
• มีประวัติแพ้ยาในกลุ่ม ซัลโฟนาไมด์
• อยู่ในภาวะช็อค

ผลข้างเคียงของยาSulfonylureas

• ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำซึ่งพบได้บ่อยในผู้ป่วยที่อายุมากกว่า 70 ปี ภาวะขาดอาหาร ติดสุรา โรคไตเสื่อม
• ภาวะเกลือโซเดี่ยมในเลือดต่ำ Hyponatremia
• เกล็ดเลือดและเม็ดเลือดขาวต่ำ
• ผื่นแพ้ตามผิวหนัง

ยาในกลุ่มนี้มีอะไรบ้าง

ชื่อยา	ขนาดยาที่ใช้ต่อวัน(มก)	จำนวนครั้งต่อวัน	ระยะเวลาการออกฤทธิ์
Tolbutamide[500 มก.]	500-3000	2-3	6-10
Chlorpropamide[250 มก.]	100-500	1	24-72
Gliquidone [30 มก]	15-120	1-2	8-12
Glicazide[80 มก ]	80-320	1-2	10-20
Glipizide[5มก ]	2.5-40	1-2	12-16
Glibenclamide[5] มก	2.5-20	1-2	16-24
Glimepiride[2,4,8 มก]	1-8	1	24
Repaglinide.5,1,2	1-8	3	4-6

การเลือกและติดตามการใช้ยาSulfonylureas

• การรักษาอาจจะเริ่มด้วยยาชนิดใดชนิดหนึ่งก็ได้ แต่ควรจะคำนึงถึงราคายา และความสะดวกในการใช้ยาด้วยเพราะต้องใช้ยาในระยะเวลานาน
• ผู้สูงอายุหรือไตเสื่อมไม่ควรใช้ยา Chlorpropamide และ Glibenclamide เพราะมีโอกาศทำให้น้ำตาลในเลือดต่ำได้ง่าย
• Chlorpropamide ยังอาจจะทำให้เกลือโซเดี่ยมในเลือดต่ำ จึงไม่ควรใช้ยานี้ร่วมกับยาขับปัสสาวะ และระวังทำให้เกิดหัวใจวาย
• ในแง่ของการออกฤทธิ์ glipizide มีฤทธิ์สั้นกว่า และอ่อนกว่า glibenclamide โอกาศทำให้น้ำตาลต่ำอาจจะมีน้อยกว่า
• ควรจะเริ่มใช้ยาขนาดน้อยๆก่อน เช่นครึ่งเม็ดต่อวัน แล้วจึงค่อยเพิ่มขนาดทุก 1-2 สัปดาห์ เมื่อคุมเบาหวานได้ดีควรจะลดยาให้มีขนาดน้อยที่สุดเท่าที่ยังคุมเบาหวานได้ การใช้ยาขนาดมากเกินไปอาจจะทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

การตอบสนองต่อยาSulfonylureas

• ประมาณร้อยละ 60-70 ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่2 ตอบสนองต่อยากลุ่มนี้ ต่อมาการตอบสนองจะลดลงเรื่อยๆเรียกว่าเกิด secondary drug failure พบได้ประมาณร้อยละ 5-10 ของผู้ป่วยต่อปี ดังนั้นเมื่อรักษาผู้ป่วยไปได้ 10 ปี ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะไม่ตอบสนองต่อยารับประทานต้องใช้การฉีดอินซูลิน
• ผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อยาเนื่องจากไม่คุมอาหาร หรือกรณีเกิดความเครียด หรือเกิดโรค เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคติดเชื้อ การบาดเจ็บ จนต้องเปลี่ยนเป็นยาฉีด เมื่อคุมน้ำตาลได้ดีสักระยะหนึ่งและความเครียดหายจึงพิจารณากลับมารับประทานยา

การใช้ยารักษาเบาหวาน

 

• โรคหัวใจและหลอดเลือด
• โรคต่อมไร้ท่อ
• ไขมันในเลือดสูง
• โรคอ้วน
• โรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
• โรคต่อมไทรอยด์
• โรคเบาหวาน
• อาการโรคเบาหวาน
• ความเสี่ยงการเกิดโรคเบาหวาน
• การวินิฉัยโรคเบาหวาน
• การคัดกรองโรคเบาหวาน
• ชนิดของโรคเบาหวาน
• การรักษาโรคเบาหวาน
• การดูแลโรคความดันโลหิต
• การดูแลโรคไขมันในเลือด
• โรคแทรกซ้อนจากเบาหวาน
• โรคแทรกซ้อนเฉียบพลัน
• เป้าหมายการรักษาเบาหวาน
• การติดตามโรคเบาหวาน
• การป้องกันเบาหวาน
• การใช้ยารักษาเบาหวาน