ไขมันสูงจะเกิดโรคหัวใจมากไหม
การจัดระดับความเสี่ยงมีการเปลี่ยนแปลงจากเดิมซึ่งแนวทางเก่าจะเน้นที่ค่าไขมันไม่ดีคือ LDL Cholesterol แต่แนวทางใหม่จะเน้นที่ลดการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
แนวทางเก่า
ระดับความเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจมี3ลำดับซึ่งมีผลต่อการกำหนดระดับ LDL-C ที่พึงมีในเลือด หากมีระดับไตรกลีเซอไรด์สูงในเลือดร่วมด้วย (>200 มก/ดล) ให้ใช้ระดับ non-HDL-C แทน ระดับ non-HDL-C คือค่า total cholesterol ลบด้วย HDL-C
ระดับ 1 เป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงมากในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ ได้แก่
- ผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจอยู่แล้วและผู้ที่มีโรคอื่นๆ ที่มีความเสี่ยงเทียบเท่ากับเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจได้แก่
- Ischemic stroke ที่เกิดจากหลอดเลือด carotid artery
- transient ischemic attack
- Symptomatic peripheral arterial disease
- โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย(เท้า)
- Abdominal aortic aneurysm
- โรคเบาหวานและมีอวัยวะเสียหายจากโรคเช่น ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ หรือ สูบบุหรี่ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง
- โรคไตเสื่อมมีอัตรากรองของไตต่ำกว่า 30
- อัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดใน 10 ปีมากกว่าร้อยละ10
กลุ่มนี้ระดับไขมันที่พึงมีในเลือด คือ LDL-C 100 มก/ดล หรือ non-HDL-C 130 มก/ดล
ระดับ 2เป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงปานกลางในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
ได้แก่ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงตั้งแต่ 2 ข้อขึ้นไป
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ไม่รวม LDL-C ได้แก่
- สูบบุหรี่
- ความดันโลหิตสูง(ความดัน >140/90 mmHg หรือ ได้รับยาลดความดันโลหิต)
- HDL-C ต่ำ ( 40 มก./ดล)
- มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ ผู้ชายเป็นอายุน้อยกว่า 55 ปี, ผู้หญิงเป็นอายุน้อยกว่า 65 ปี
- อายุ ผู้ชายมากกว่าหรือเท่ากับ 45 ปี, ผู้หญิงมากกว่าหรือเท่ากับ 55 ปี
ในกลุ่มนี้ไขมันระดับที่พึงมีในเลือด คือ LDL-C 130 มก/ดลหรือ non-HDL-C160 มก/ดล
ระดับ 3 เป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงน้อยในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
ได้แก่ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง0-1ข้อซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงเช่นเดียวกับระดับ 2 ในกลุ่มนี้ไขมันระดับที่พึงมีในเลือด คือ LDL-C 160มก/ดลหรือnon-HDL-C 190 มก/ดล
ทั้งในระดับ 2 และ ระดับ 3 หากค่า HDL-C >60 มก/ดลนับปัจจัยเสี่ยงลดลง 1 ข้อ
การประเมินความเสี่ยงความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
การประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจะพิจารณาจาก เพศ อายุ ระดับไขมัน ระดับความดันโลหิต การสูบบุหรี่ และนำไปเทียบกับตารางก็จะได้ตัวเลขความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยทั่วไปจะพิจารณาว่าหากมากกว่าร้อยละ10จะต้องควบคุมความเสี่ยงให้ดี การประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดจะแยกเป็น
- การประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในชาย
- การประเมินความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในหญิง
- การคำนวณความเสี่ยงจากสูตร
การจัดระดับความรุนแรงของความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
จะแบ่งระดับความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดออกเป็น
ความเสี่ยงสูงมาก
ได้แก่ภาวะดังต่อไปนี้
- เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย เป็นอัมพาตหรืออัมพฤกษ หลอดเลือดแดงขาตีบ หรือจากการตรวจเช่น การฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ การตรวจโดยการวิ่งสายพาน การวัดความหนาของหลอดเลือดที่คอ
- ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่2 หรือผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่1ที่มีอวัยวะเสียหาย เช่นพบโปรตีนในปัสสาวะ หรือมีการเปลี่ยนแปลงทางตา
- ผู้ที่ไตเสื่อมมากโดยอัตราการกรองของไตต่ำกว่า 60
- อัตราเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด10ปีมากกว่าร้อยละ 10
ความเสี่ยงสูง
- ผู้ที่มีระดับไขมัน หรือระดับความดันโลหิตสูงมาก
- มีความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดอยู่ระหว่าง 5-10 %
ความเสี่ยงปานกลาง
- ผู้ที่มีความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดระหว่า1-5 %
ความเสี่ยงต่ำ
- ผู้ที่มีความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดน้อยกว่า1%
ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด(นอกเหนือจากไขมัน)
ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงได้ | ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ |
---|---|
ความดันโลหิตสูง | อายุ |
สูบบุหรี่ | เพศ |
เบาหวาน | ประวัติญาติสายตรงเป็นโรคหัวใจ และหลอดเลือดก่อนวัย |
อ้วน | |
ไม่ออกกำลังกาย | |
อาหารที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง |
ระดับไขมันที่พึงมีในเลือดตามระดับความเสี่ยง
มก% | มก% | มก% | มก% | |
ระดับความเสี่ยง | LDL | TG | HDL | non-HDL |
เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ หรือ เป็นโรคที่มีความเสี่ยงสูงมาก ความเสี่ยงในการเกิดโรค | 100 | 150 | >40 | <130 |
มีปัจจัยเสี่ยง 2 ข้อขึ้นไป | 130 | 150 | >40 | <160 |
มีปัจจัยเสี่ยง 0-1 ข้อ | 160 | 150 | >40 | <190 |
* ระดับ non-HDL-Cใช้ในกรณีที่ TG>200 มก/ดล
- ไขมันในเลือดสูง
- การคัดกรองไขมันในเลือด
- การเจาะเลือดตรวจไขมัน
- สาเหตุไขมันในเลือดสูง
- ความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
- เป้าหมายระดับไขมัน
- การดูแลผู้ป่วยไขมันสูง
- การรักษาไขมันในเลือดสูง
- การปรับพฤติกรรม
- ารักษาไขมันในเลือดสูง
- การติดตามผู้ป่วยไขมันในเลือดสูง
- การป้องกันไขมันในเลือดสูง
- คอเลสเตอรอลในเลือดสูง
- ไตร์กลีเซอร์ไรด์ในเลือดสูง
- HDL Cholesterol
ทบทวนวันที่ 5/2/2566
โดย นายแพทย์ ประพันธ์ ปลื้มภาณุภัทร อายุรแพทย์,แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว