เวลาที่เลือดเริ่มแข็งตัว Prothrombin time (PT)


Prothrombin time (PT) เป็นการตรวจเลือดเพื่อจะวินิจฉัยสาเหตุของเลือดออกง่าย หรือไม่หยุด หรือมีจ้ำเลือด โดยมากมักจเจาะเลือดร่วมกับ  partial thromboplastin time (PTT) Prothrombin time (PT) เป็นการตรวจกลไกของการห้ามเลือดที่เรียกว่า extrinsic pathways ซึ่งเริ่มต้นจากการที่มีแผลที่ผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดการกระตุ้น tissue factor(TF) เกล็ดเลือด ในที่สุดก็มีการกระตุ้น factor 10 ซึ่งจะเป็นย่อย Prothrombin ให้เป็น Thrombin ซึ่งจะจับกันเป็นลิ่มเลือด ส่วนการตรวจ PTT เป็นการตรวจ intrinsic pathways ซึ่งมีการกระตุ้นกลไกการแข็งตัวของลิ่มเลือดซึ่งในที่สุดก็จะกระตุ้น factor 10 เหมือนกัน ค่า Prothrombin time (PT) นานหมายถึงใช้เวลานานเลือดจึงแข็งตัว


prothrombin



แพทย์จะสั่งการตรวจนี้เมื่อไร

  • ผู้ที่รับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด warfarin โดยการเจาะ PT/INR เพื่อปรับยา
  • แพทย์จะสั่งการตรวจนี้ในกรณีที่มีเลือดออกผิดปกติ เช่น เลือดกำเดาไหล เลือดออกตามไรฟัน จ้ำเขียวตามตัว ประจำเดือนมามาก หรือโลหิตจางเรื้อรัง
  • แพทย์จะเจาะเลือดตรวจในกรณีที่เตรียมผ่าตัดที่มีความเสี่ยงต่อการเสียเลือด

ค่าปกติ

Prothrombin time (PT) and international normalized ratio (INR) 1
Prothrombin time (PT):

11-13 seconds
International normalized ratio (INR):

0.8-1.1

การแปลผล

การรายผลจะรายงานเป็น 2 รูปแบบคือ

  • Prothrombin timeรายงานเป็นวินาที เป็นเวลาที่เลือดเริ่มแข็งตัวค่าปกติ 10-14 วินาที ค่าน้อยแสดงว่าเลือดแข็งตัวเร็ว ค่ามากกว่านี้แสดงว่าเลือดแข็งตัวช้า
  • รายงานเป็นอัตราส่วนเรียก international normalized ratio (INR)  ค่าปกติอยู่ระหว่า 0.8-1.1 สำหรับผู้ที่รับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือดค่าที่เหมาะสมคือ 2.0-3.0

ค่า Prothrombin time (PT) เป็นเวลาที่ใช้ในการทำให้เลือดแข็งตัว ค่ายิ่งยาวแสดงว่าใช้เวลานานในการทำให้เลือดแข็งตัว

การแปลผลเลือด

ค่า PT ค่า PTT COMMON CONDITION PRESENT
มากกว่าปกติ ปกติ โรคตับ, ขาด vitamin K, ขาด factor VII
ปกติ มากกว่าปกติ ขาด factor VIII, IX, or XI, von Willebrand disease, หรือ lupus anticoagulant present
มากกว่าปกติ มากกว่าปกติ ขาด factor I, II, V or X, โรคตับ, disseminated intravascular coagulation (DIC)
ปกติ ปกติ หรือ มากกว่าปกติเล็กน้อย ปกติหรืออาจจะเป็นโรคแต่ไม่มาก

ข้อที่ควรจะรู้

  • สำหรับผู้ที่ดื่มสุราอาจจะมีผลต่อ PT/INR test.
  • ยาปฏิชีวนะ อาจจะเพิ่มค่า PT/INR.
  • ยา Barbiturates,ยาคุมกำเนิด ฮอร์โมนรักษาวัยทอง วิตามินเคจะลด PT
  • อาหารบางประเภท เช่น ตับวัวตับหมู ชาเขียว broccoli,ถั่วเขียว ถัวเหลือง อาหารเหล่านี้จะมีวิตามินเคสูงซึ่งจะมีผลต่อ PT/INR test.

สาเหตุที่ทำให้ค่า PT/INR test มากกว่าปกติ

  • มีการใช้ยา Warfarin
  • ขาดวิตามินเคจากการขาดอาหาร โรคท่อน้ำดีอุดตัน
  • โรคตับทำให้ตับสร้าง clotting factor ลดลง
  • โรค Disseminated intravascular coagulopathy (DIC)
  • Fibrinogen abnormality (eg, hypofibrinogenemia, afibrinogenemia, dysfibrinogenemia)
  • มีการให้ heparin
  • มีการให้เลือดอย่างมากทำให้ clotting factor ถูกเจือจาง
  • อุณหภูมิร่างกายต่ำ

สาเหตุที่ทำให้ค่า PT/INR test น้อยกว่าปกติ

  • การให้วิตามินเค
  • การได้รับ Fresh frozen plasma transfusion

Albumin | Globulin | Alkaline phosphatase | AST | ALT | Bilirubin | การแข็งตัวของเลือด | Gamma Glutamic Transpeptidase | lactic dehydrogenase test | การตรวจการทำงานของตับ | Thromboplastin | Prothrombin time