ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม ACE inhibitors (ACEi)
ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม ACE inhibitors หรือ ตัวยับยั้ง แองจิโอเทนซิน-คอนเวอร์ติง เอนไซม์ (Angiotensin-Converting Enzyme) เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง(hypertension) และ หัวใจล้มเหลวแบบเลือดคั่ง (congestive heart failure) โดยจะเป็นยาใช้อันดับแรก ยาในกลุ่มนี้ได้แก่ enalapril lisinopril captopril fosinopril perindopril quinapril ramipril benazepril moexipril trandolapril ผู้ป่วยร้อยละ 50-60จะตอบสนองดีต่อยาชนิดนี้
กลไกการออกฤทธิ์
โดยการยับยั้งเอนไซม์ในร่างกายที่มีชื่อว่าซึ่งปกติเอนไซม์ตัวนี้ จะทำหน้าที่เปลี่ยนสาร ในร่างกายที่ชื่อ Angiotensin I ให้เป็น Angiotension II (ซึ่งสาร Angiotensin II จะทำให้หลอดเลือดหดตัวทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และกระตุ้นการหลั่งสาร Aldosterone ซึ่งทำให้มีการดูดซึมเกลือโซเดียมกลับเข้าร่างกายที่บริเวณไต) ผลก็คือทำให้ปริมาณสารทำให้เกิดผลตรงกันข้ามคือ หลอดเลือดจะขยายตัวออก ทำให้ความดันโลหิตลดลง
- ลดการผลิตสารที่ทำให้เส้นเลือดหดตัว Angiotensin II และ
- ลดการสลายตัวของสารที่ทำให้เส้นเลือดขยายตัวได้แก่สาร แบรดีไคนิน(bradykinin)
ผลของ ACE inhibitors
ACE inhibitors มีผล
- ลดความต้านทานของ ระบบหลอดเลือดแดง (arteriole)
- ทำให้หลอดเลือดดำขยายเพิ่มความจุของระบบหลอดเลือดดำ (venous capacitance)
- เหัวใจฉีดเลือดได้มากขึ้น
- ลดความต้านทานของเส้นเลือดเลี้ยงไต (renovascular resistance)ทำให้เลือดไปเลี้ยงไตมากขึ้นมีการขับเกลือในปัสสาวะเพิ่ม (natriuresis)
- ในทาง ระบาดวิทยา (Epidemiology) และการศึกษาทางคลินิกพบว่า ACE inhibitors ช่วยลดโรคไตวายจากเบาหวานหรือเบาจืดด้วย
การใช้ทางคลินิก
ข้อบ่งใช้ของ ACE inhibitors คือ:
Agioedema
เป็นอาการบวมของหนังตาและปาก |
ข้อห้ามในการใช้(Contraindications)
- เคยแพ้ยาในกลุ่มนี้โดยมีอาการบวมหนังตา ริมฝีปาก(angioedema) ร่วมกับการรักษาด้วยกลุ่มนี้มาก่อน
- โรคเส้นเลือดแดงที่ไตตีบทั้งสองข้าง (Renal artery stenosis-bilateral, or unilateral with a solitary functioning kidney)
- ไตวายรุนแรง
- คนที่มีระดับโปตัสเซียมในเลือดสูง
การใช้ยา ACE inhibitors ควรระมัดระวังเป็นพิเศษในคนไข้ดังนี้:
- การทำงานของไตบกพร่อง (Impaired renal function)
- โรคลิ้นหัวใจเอออร์ติคตีบรุนแรง Aortic valve stenosis หรือ โรคหัวใจโตชนิดhypertrophic obstructive cardiomyopathy (cardiac outflow obstruction)
- ร่างกายขาดน้ำ (Hypovolaemia) หรือ การขาดน้ำ (dehydration)
- การฟอกเลือด (Haemodialysis) ด้วย high flux polyacrylonitrile membranes
- ไม่ควรใช้ในผู้ที่ตั้งครรภ์ เพราะอาจทำให้ทารกพิการได้
- อาการไอพบได้ร้อยละ 20 เมื่อหยุดยา 1-2 สัปดาห์อาการไอจะหายไป หากมีอาการมากให้ใช้ยากลุ่ม ARB drugs แทนกลุ่ม ACE inhibitors
- นอกจากไอแล้วยังอาจจะทำให้ไตเสื่อมโดยเฉพาะผู้ที่ขาดน้ำ โรคหัวใจ ควรจะต้องติดตามการทำงานของไต
- ผู้ป่วยอาจจะมีผื่นที่ผิวหนัง ลิ้นไม่รับรส
- เกลือแร่โปแตสเซียมอาจจะสูงขึ้นโดยเฉพาะผู้ป่วยที่ไตทำงานไม่ดีควรจะให้ยาขับปัสสาวะที่ขับเกลือโปแตสเซียม
ข้อควรระวัง(Warnings/precautions)
อาจทำให้เกิดภาวะไตวายได้ และโปรแตสเซี่ยมในเลือดสูง โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เป็นโรคไตมาก่อน หรือมีภาวะขาดน้ำ, หัวใจล้มเหลว