การตรวจการทำงานของไต

โดยทั่วไปการเกิดโรคไตมีสองแบบคือ

• โรคไตวายเฉียบพลัน Acute Kidney Failure หมายถึงภาวะหรือโรคที่ทำให้หน้าที่ของไตลดลงอย่างรวดเร็ว การรักษาต้องรกษาที่ต้นเหตุ
• โรคไตวายหรือไตเสื่อม Chronic Kidney Disease (CKD) หมายถึงการทำงานของไตลดลง1/3เป็นเวลามากกว่า 3 เดือน ผู้ป่วยโรคไตส่วนหนึ่งจะต้องรักษาโดยการฟอกเลือด 

การป้องกันโรคไต

• งดบุหรี่
• ควบคุมเบาหวานให้ดี
• ควบคุมความดันโลหิตสูงให้ดี
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารสุขภาพ รักษาน้ำหนัก
• หลีกเลี่ยงอาหารเค็ม
• ดื่มน้ำเปล่าแทนน้ำอัดลม
• ให้ดื่มสุราไม่มาก

ความรุนแรงของโรคไต

การตรวจการทำงานของไต

การเจาะเลือด

• การประเมินอัตราการกรองของไต(Estimated Glomerular Filtration Rate (eGFR)) เป็นวิธีการหน้าที่ของไตที่ดีที่สุด การรายงานผลจะรายงานเป็น millilitres per minute per 1.73m2 (mL/min/1.73m2)
  • ค่าปกติ A GFR of 100 mL/min/1.73m² หากคำนวณแล้วได้ 100 mL/min/1.73m²แสดงว่าการทำงานของไตเท่ากับ'100%
  • หากตรวจแล้วอัตราการกรองของไตเท่ากับ 50 mL/min/1.73m²การทำงานของไตเท่ากับ50%
• Creatinine  เป็นของเสียที่เกิดจากกล้ามเนื้อ และถูกขับออกทางไต เมื่อไตเสื่อมจึงเกิดการคั่งของCreatinine ในเลือด ค่านี้จะผันแปรตามเพศ อายุ น้ำหนัก
• Ureaเป็นของเสียที่เกิดจากการสลายโปรตีนซึ่งค่าจะสูงเมื่อไตเสื่อม

การตรวจปัสสาวะ

• ค่า Albumin Creatinine Ratio เป็นการวัดปริมาณโปรตีนซึ่งส่วนใหญ่เป็น albumin ที่รั่วเข้าไปในปัสสาวะเนื่องจากไตเสื่อมอ่านเรื่องโปรตีนในปัสาวะ
• การตรวจปัสสาวะ Urinalysis เป็นการตรวจปัสสาวะทั่วๆไปซึ่งจะตรวจหาเม็ดเลือดแดง การติดเชื้อ สี น้ำตาลในปัสสาวะ

การตรวจเลือดสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวาน

• สำหรับผู้ที่เป็นโรคเบาหวานต้องควบคุมน้ำตาล Glucose  ให้อยู่ในเกณฑ์
• Glycosylated haemoglobin (HbA1c)เป็นการวัดค่าน้ำตาลเฉลี่ย

การตรวจสำหรับผู้ที่เป็นความดันโลหิตสูง

• ควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์

การตรวจไขมันในเลือด

เมื่อแพทย์สั่งตรวจไขมันในเลือดแพทย์จะสั่งเจาะ 4 ตัวได้แก่

• Cholesterol มีหน้าที่สร้างเซลลืผิว cell membranes, ฮอร์ดมน and vitamin D หากมีมากไปจะทำให้หลอดเลือดตีบ
• Low-density lipoprotein (LDL) cholesterol เป็นไขมันที่ไม่ดี ค่ายิ่งสูงเท่าใดยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดหลอดเลือดตีบ
• High-density lipoprotein (HDL) cholesterol -เป็นไขมันที่ดี ป้องกันหลอดเลือดตีบ
• Triglycerides -เป็นไขมันที่สะสมในร่างกาย หากมีค่ามากไปก็จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

การตรวจวิตามินและเกลือแร่

• Potassium (K+) เป็นเกลือแร่ที่มีความจำเป็นต่อร่างกาย มีมากในอาหารพวกผักและผลไม้ หากร่างกายได้รับมากไป ไตจะขับออกทางปัสสาวะ ค่าทั้งสูงหรือต่ำเกินไปจะมีผลเสียต่อหัวใจ
• Sodium (salt, Na+) - เป็นเกลืแร่ที่สำคัญในกระแสเลือด ค่าสูง และค่าต่ำกว่าปกติจะส่งผลเสียต่อร่างกาย
• Calcium (Ca) เป็นแร่ธาตุที่สำหรับสร้างกระดูก และฟัน เซลล์ในร่างกายจำเป็นต้องมีแคลเซี่ยม เพื่อให้ทำงานปกติ ยังมีความสำคัญในการบีบตัวของกล้ามเนื้อ
• Phosphate (PO4) เป็นเกลือที่มีความสำคัญในการสร้างกระดูก ค่า phosphate สูงทำให้เกิดปวดตามข้อ เช่นข้อเข่า ศอก ข้อเท้า หากไตเสื่อมค่า phosphate จะสูง
• Vitamin D - ร่างกายเราสร้างวิตามิน ดีจากแสงแดด ไตเป็นตัวเปลี่ยนวิตามินดี เพื่อให้ร่างกายใช้วิตามินนี้

การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด

• Haemoglobin (Hb) -เป็นส่วนหนึ่งของเม็ดเลือดแดงทำหน้าที่นำออกซิเจนไปเลี้ยงร่างกาย หากไตเสื่อมค่านี้จะต่ำหรือที่เรียกว่าโลหิตจางเนื่องจากขาดฮอร์โมน erythropoitin
• Haematocrit (Hct) ความเข้มข้นของเลือดซึ่งจะบ่งบอกว่ามีโลหิตจางหรือไม่
• Transferrin saturation (TSAT) -เป็นการวัดโปรตีนที่เป็นตัวนำธาตุเหล็กว่ามีธาตุเหล็กมากน้อยเพียงใด
• Ferritin -เป็นการวัดธาตุเหล็กในร่างกาย

การตรวจฮอร์โมน

• Parathyroid hormone (PTH)เป็นฮอร์โมนที่ควบคุมแคลเซี่ยม ฟอสฟอร์รัส และวิตามินดี หากไตเสื่อมค่าฮอร์โมนนี้จะสูง

การตรวจทางรังสี

• X‐rays สามารถตรวจดูกระดูกและอวัยวะ 
• Ultrasound สามารถตรวจขนาดไต ตรวจต่อมลูกหมาก กระเพาะปัสสาวะ และโครงสร้างอวัยวะในร่างกาย
• Computerised Tomography (CT) Scan หรือ Magnetic Resonance Imaging (MRI) เป็นการตรวจรายละเอียดของโครงสร้าง และเนื้อเยื่อ
• การตัดชิ้นเนื้อไตKidney biopsy เป็นการใช้เข็มเจาะชิ้นเนื้อไตเพื่อเอาชิ้นเนื้อส่องกล้องตรวจ
• Fistulagramหากมีรูการตรวจนี้จะแสดงให้เห็นว่ารูติดต่อกับอะไรบ้าง
• Cystoscopy เป็นการใช้กล้องส่องเข้ากระเพาะปัสสาวะเพื่อดูในกระเพาะปัสสาวะ
• Intravenous Pyelogram (IVP) เป็นการฉีดสีเข้าไปในหลอดเลือด และให้สีขับออกทางท่อปัสสาวะเพื่อจะดูขนาดไต โครงสร้างของไต นิ่วในไต นิ่วในท่อไต